Ενα ποντίκι που μιλάει; Πίθηκος με σύνδρομο Ντάουν;
Σκύλοι με πόδια ή χέρια ανθρώπου;
Οι Βρετανοί επιστήμονες θέλουν να ξέρουν πόσο μακριά επιτρέπεται να φτάσουν στο όνομα της επιστημονικής έρευνας. Ανοίγοντας πρώτη το θέμα, η Βρετανική Ακαδημία Ιατρικών Επιστημών ξεκίνησε μία σχετική έρευνα, ευελπιστώντας ότι θα συμβάλει στη δημιουργία πλαισίου κανόνων που θα διέπουν την παραγωγή ζώων με ανθρώπινο γενετικό υλικό για επιστημονική έρευνα.
Το έργο της Ακαδημίας αναμένεται να κρατήσει τουλάχιστον ένα έτος και οι υπεύθυνοι ελπίζουν ότι θα βοηθήσει στην υιοθέτηση θεσμικού πλαισίου για τους επιστήμονες στη Βρετανία, αλλά και σε όλο τον κόσμο, καθώς σκοπεύουν να διερευνήσουν μέχρι ποιου σημείου το κοινό είναι διατεθειμένο να αποδεχθεί την ανάμειξη ανθρωπίνων γονιδίων σε ζώα, προκειμένου να ανακαλυφθούν τρόποι καταπολέμησης των ασθενειών που προσβάλλουν τους ανθρώπους.
Τακτικές
«Μήπως οι τακτικές αυτές προκαλούν την κοινή αντίληψη περί του τι είναι ανθρώπινο;» δήλωσε ο Μάρτιν Μπομπράου, καθηγητής Ιατρικής Γενετικής στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ και πρόεδρος της 14μελούς ομάδας που εξετάζει το ζήτημα. «Είναι σημαντικό να εξετάσουμε τα ζητήματα αυτά τώρα, ώστε αφενός να θέσουμε τα κατάλληλα όρια και αφετέρου η έρευνα να μπορέσει να εκμεταλλευτεί στο έπακρον τις δυνατότητές της». Η χρήση ανθρώπινου γενετικού υλικού σε ζώα δεν είναι καινούργια υπόθεση. Οι επιστήμονες έχουν ήδη δημιουργήσει πιθήκους rhesus macaque με ανθρώπινο τύπο του γονιδίου Huntingdon, προκειμένου να μελετήσουν την εξέλιξη της νόσου, καθώς επίσης και ποντίκια με ήπαρ από ανθρώπινα κύτταρα, τα οποία χρησιμοποιούνται για τη μελέτη της επίδρασης νέων φαρμάκων. Αλλά οι επιστήμονες λένε ότι η τεχνολογία για την εμφύτευση ακόμη μεγαλύτερων ποσοτήτων ανθρώπινου γενετικού υλικού σε ζώα αναπτύσσεται και εξαπλώνεται γρήγορα σε όλο τον κόσμο, αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες κάποιοι επιστήμονες σε κάποιο μέρος του κόσμου να θελήσουν να σπρώξουν ακόμη περισσότερο τα όρια.
Υβριδικά έμβρυα
«Υπάρχει καταιγισμός από νέες επιστημονικές τεχνικές που καθιστούν όχι μόνο ευκολότερα, αλλά και σημαντικότερα τέτοιου είδους πειράματα», εξηγεί ο Μπομπράου. Τον περασμένο χρόνο είχε ξεσπάσει έντονη διαμάχη στη Βρετανία, με αφορμή την ενέργεια του Βρετανικού Κοινοβουλίου να εγκρίνει νομοθεσία που επιτρέπει τη δημιουργία «υβριδικών εμβρύων» (ανθρώπων-ζώων) για ερευνητικούς σκοπούς. Αντιμέτωποι στη διαμάχη αυτή, θρησκευτικές ομάδες που διατείνονται ότι τέτοιου είδους πειράματα (τα οποία μάλιστα ένας καθολικός επίσκοπος είχε χαρακτηρίσει ως «επιστήμη Φρανκεστάιν») διαστρεβλώνουν την πορεία της φύσης, και από την άλλη πλευρά κορυφαίοι επιστήμονες που επιμένουν ότι είναι ζωτικής σημασίας στην έρευνα για την καταπολέμηση βαρύτατων ασθενειών. Ο Μπομπράου εξηγεί ότι η ομάδα του επιθυμεί να αποφύγει τέτοιες φρενήρεις διαμάχες στο μέλλον και ελπίζει ότι αναλαμβάνοντας τέτοιου είδους δράση θα πρωτοστατήσουν στη διενέργεια διαλόγου για την ηθική πλευρά των πειραμάτων, αντί απλά να περιμένουν να αντιδράσουν όταν το θέμα προκύψει.
Το έργο της Ακαδημίας αναμένεται να κρατήσει τουλάχιστον ένα έτος και οι υπεύθυνοι ελπίζουν ότι θα βοηθήσει στην υιοθέτηση θεσμικού πλαισίου για τους επιστήμονες στη Βρετανία, αλλά και σε όλο τον κόσμο, καθώς σκοπεύουν να διερευνήσουν μέχρι ποιου σημείου το κοινό είναι διατεθειμένο να αποδεχθεί την ανάμειξη ανθρωπίνων γονιδίων σε ζώα, προκειμένου να ανακαλυφθούν τρόποι καταπολέμησης των ασθενειών που προσβάλλουν τους ανθρώπους.
Τακτικές
«Μήπως οι τακτικές αυτές προκαλούν την κοινή αντίληψη περί του τι είναι ανθρώπινο;» δήλωσε ο Μάρτιν Μπομπράου, καθηγητής Ιατρικής Γενετικής στο Πανεπιστήμιο του Κέμπριτζ και πρόεδρος της 14μελούς ομάδας που εξετάζει το ζήτημα. «Είναι σημαντικό να εξετάσουμε τα ζητήματα αυτά τώρα, ώστε αφενός να θέσουμε τα κατάλληλα όρια και αφετέρου η έρευνα να μπορέσει να εκμεταλλευτεί στο έπακρον τις δυνατότητές της». Η χρήση ανθρώπινου γενετικού υλικού σε ζώα δεν είναι καινούργια υπόθεση. Οι επιστήμονες έχουν ήδη δημιουργήσει πιθήκους rhesus macaque με ανθρώπινο τύπο του γονιδίου Huntingdon, προκειμένου να μελετήσουν την εξέλιξη της νόσου, καθώς επίσης και ποντίκια με ήπαρ από ανθρώπινα κύτταρα, τα οποία χρησιμοποιούνται για τη μελέτη της επίδρασης νέων φαρμάκων. Αλλά οι επιστήμονες λένε ότι η τεχνολογία για την εμφύτευση ακόμη μεγαλύτερων ποσοτήτων ανθρώπινου γενετικού υλικού σε ζώα αναπτύσσεται και εξαπλώνεται γρήγορα σε όλο τον κόσμο, αυξάνοντας έτσι τις πιθανότητες κάποιοι επιστήμονες σε κάποιο μέρος του κόσμου να θελήσουν να σπρώξουν ακόμη περισσότερο τα όρια.
Υβριδικά έμβρυα
«Υπάρχει καταιγισμός από νέες επιστημονικές τεχνικές που καθιστούν όχι μόνο ευκολότερα, αλλά και σημαντικότερα τέτοιου είδους πειράματα», εξηγεί ο Μπομπράου. Τον περασμένο χρόνο είχε ξεσπάσει έντονη διαμάχη στη Βρετανία, με αφορμή την ενέργεια του Βρετανικού Κοινοβουλίου να εγκρίνει νομοθεσία που επιτρέπει τη δημιουργία «υβριδικών εμβρύων» (ανθρώπων-ζώων) για ερευνητικούς σκοπούς. Αντιμέτωποι στη διαμάχη αυτή, θρησκευτικές ομάδες που διατείνονται ότι τέτοιου είδους πειράματα (τα οποία μάλιστα ένας καθολικός επίσκοπος είχε χαρακτηρίσει ως «επιστήμη Φρανκεστάιν») διαστρεβλώνουν την πορεία της φύσης, και από την άλλη πλευρά κορυφαίοι επιστήμονες που επιμένουν ότι είναι ζωτικής σημασίας στην έρευνα για την καταπολέμηση βαρύτατων ασθενειών. Ο Μπομπράου εξηγεί ότι η ομάδα του επιθυμεί να αποφύγει τέτοιες φρενήρεις διαμάχες στο μέλλον και ελπίζει ότι αναλαμβάνοντας τέτοιου είδους δράση θα πρωτοστατήσουν στη διενέργεια διαλόγου για την ηθική πλευρά των πειραμάτων, αντί απλά να περιμένουν να αντιδράσουν όταν το θέμα προκύψει.
