Οι χελώνες ξηράς τα τελευταία χρόνια έχουν γίνει ένα πολύ δημοφιλές κατοικίδιο. Πολλοί φιλοξενούν στους κήπους, τις αυλές ακόμα και στις γλάστρες τους χελώνες, νομίζοντας έτσι ότι τις βοηθούν και τις προστατεύουν από ενδεχόμενους κινδύνους.
Είναι αλήθεια πως η συνεχής ανάπτυξη των πόλεων έχει μειώσει κατά πολύ το ελεύθερο, φυσικό τους περιβάλλον, ενώ οι θόρυβοι και τα έντονα φώτα αυτοκινήτων και κτιρίων συχνά της αποπροσανατολίζουν.
|
| Μεσογειακή χελώνα (Testudo hermanni) θηλυκή σε προσωρινή φιλοξενία |
Πριν απαντήσουμε στο ερώτημα αυτό ας μάθουμε μερικά πράγματα παραπάνω για τις χερσαίες χελώνες που ζουν στην χώρα μας.
Πόσα είδη χερσαίων χελωνών υπάρχουν;
Στην Ελλάδα υπάρχουν 3 είδη στεριανών χελωνών: η Λιβαδοχελώνα (ζει σε όλη την επικράτεια όπου υπάρχουν λιβάδια, ρεματιές, υγροβιότοποι κλπ), η Κρασπεδοχελώνα (που είναι και η μεγαλύτερη και ζει σε πιο ανοιχτά και ξερικά μέρη και είναι η πιο συχνά απαντώμενη σε τέτοια περιβάλλοντα από τον Όλυμπο και κάτω και σε νησιά στου Ιονίου) και η Γραικοχελώνα (υπάρχει μόνο στη Θράκη και στα ανατολικά Νησιά του Αιγαίου).
Με τι τρέφονται και σε τι κλίμα επιβιώνουν;
Όλα τα είδη χελωνών ξηράς χρειάζονται ζεστό κλίμα, γι’ αυτό ζουν μόνο στην Μεσόγειο που έχει ζεστό καιρό για πολλούς μήνες. Τον χειμώνα πέφτουν σε χειμέρια νάρκη προφυλαγμένες κάτω από θάμνους ή σκάβοντας μέσα στο χώμα φωλιές.
Οι χερσαίες χελώνες είναι αποκλειστικά φυτοφάγες και τρέφονται με ποώδη φυτά και χόρτα που βρίσκουν στη φύση.
Αξίζει να τονιστεί ότι δεν χρειάζονται την ανθρώπινη παρέμβαση για να επιβιώσουν και θα μείνουν υγιέστερες εάν δεν μπουν σε θερμαινόμενους ανθρωπογενείς χώρους τον χειμώνα.
Το Κέντρο Προστασίας & Περίθαλψης Άγριας Ζωής (ΚΕΠΠΑΖ) πριν λίγες ημέρες δημοσίευσε στην επίσημη σελίδα του στο Facebook ορισμένα στοιχεία που όλοι πρέπει να γνωρίζουμε για τις χερσαίες χελώνες της χώρας μας!
10 βασικά στοιχεία που πρέπει να γνωρίζουμε για τις ελληνικές χερσαίες χελώνες
- Οι χερσαίες χελώνες που ζουν στην Ελλάδα δεν είναι κατοικίδιες και δεν επιτρέπεται το εμπόριό τους, όπως γίνεται με άλλα είδη χερσαίων χελωνών όπως είναι οι Leopard (Geochelone pardalis) ή οι Indian star (Geochelone elegans) κ.λπ.
- Κατ’ επέκταση ό,τι στοιχεία βρούμε για τη διατροφή χερσαίων χελωνών στο ίντερνετ (όσο αξιόπιστη κι αν μας φαίνεται η πηγή) ΔΕΝ ανταποκρίνονται στις ανάγκες των ελληνικών χερσαίων χελωνών οι οποίες είναι ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ φυτοφάγες.
- Οι χερσαίες χελώνες που διαβιούν στην Ελλάδα αναζητούν την τροφή τους μέσα από μια μεγάλη ποικιλία 200 διαφορετικών φυτών και τρέφονται κυρίως με άγρια χόρτα, τρυφερά φύλλα και αγριολούλουδα (χωρίς φυτοφάρμακα). ΟΧΙ με λαχανικά και φρούτα ή ζωική πρωτεΐνη.
- Οι χερσαίες χελώνες θεωρούνται οι κατσίκες των ερπετών, πράγμα που πρακτικά σημαίνει ότι θα τραφούν με οτιδήποτε τους δώσουμε ακόμη κι αν είναι βλαπτικό για αυτές. Άρα το ότι η χελώνα μας τρώει την μία ή την άλλη τροφή δεν είναι σοβαρή και αξιόπιστη ένδειξη ασφαλούς και κατάλληλης τροφής.
- Η ζωή στην αιχμαλωσία αναγκάζει τα ζώα αυτά να προσαρμόσουν τη συμπεριφορά τους και να αλλάξουν τις συνήθειές τους με μη φυσικό τρόπο που αναπόφευκτα αυξάνει τα επίπεδα του στρες, αποδυναμώνοντας το ανοσοποιητικό τους σύστημα, με αποτέλεσμα να παρουσιάζουν πολλές και διαφορετικές ασθένειες που δεν παρουσιάζουν στη φύση. Ως μη ειδικοί μπορεί και σίγουρα θα παραβλέψουμε ένα σύμπτωμα που παραπέμπει σε μία πολύ σοβαρή πάθηση.
-
Αν έχουμε ήδη μία χερσαία χελώνα (ή πολλές) σπίτι μας και το άρθρο
αυτό μας ευαισθητοποιήσει
για την προστασία τους ΔΕΝ αλλάζουμε απότομα τη διατροφή της
(γίνεται σταδιακά για να μην της προκαλέσουμε επιπλέον προβλήματα) και
δεν την απελευθερώνουμε μόνοι μας παρά μόνον την παραδίδουμε σε Κέντρο
Περίθαλψης Ειδών Άγριας Πανίδας (Κ.Ε.Π.Ε.Α.Π.).
Πώς πιάνουμε σωστά μια χελώνα
- Αν δούμε χελώνα να διασχίζει δρόμο καλό είναι να την βοηθήσουμε να περάσει απέναντι πάντοτε προς την κατεύθυνση προς την οποία ήδη κινούνταν.
- Όταν μετακινούμε χελώνα την πιάνουμε χρησιμοποιώντας τον αντίχειρα και τον δείκτη και με τα δύο χέρια τοποθετώντας τα δάκτυλά μας στα πλάγια της χελώνας ανάμεσα στα μπρος και πίσω πόδια. Είναι ο μόνος τρόπος για να μην μας τραυματίσει και να μην μας πέσει (την τραυματίσουμε εμείς).
- Αν η χελώνα είναι τραυματισμένη ή συμπεριφέρεται αφύσικα (δεν κινείται ή δεν κρύβεται στο καβούκι της) την μαζεύουμε όπως περιγράψαμε παραπάνω, την τοποθετούμε σε χαρτοκιβώτιο με μπόλικες εφημερίδες στον πάτο για να απορροφήσουν τα ούρα της (όταν στρεσάρονται τα ζώα αυτά ουρούν) και την παραδίδουμε άμεσα σε ένα ΚΕΠΕΑΠ.
- Θυμόμαστε πάντα ότι η χελώνα που βρήκαμε δεν είναι δική μας για να την κρατήσουμε (το ίδιο εξηγούμε και στα παιδιά μας) και ότι η στέρηση κατάλληλης κτηνιατρικής φροντίδας ισοδυναμεί με βάναυση κακοποίηση όσο αγαθές κι αν ήταν οι αρχικές μας προθέσεις.
