Λίμνη Ιωαννίνων, Παμβώτις: «Η τα πάντα τρέφουσα» Hellas-Ioannina, Pamvotis Lake

Ένα φυσικό στολίδι για την πόλη των Ιωαννίνων και μια σπάνια φυσική ομορφία είναι η θρυλική λίμνη Παμβώτιδα, «Η τα πάντα τρέφουσα», με το μοναδικό στον κόσμο, νησάκι της που κατοικείται απο περίπου 100 οικογένεις. 

Οι τοξίνες «πνίγουν» δεκατρείς μεγάλες λίμνες

The Lake of Ioannina (Greek: Limni Ioanninon (Λίμνη Ιωαννίνων)), also Pamvotida (Παμβώτιδα, older form: PamvotisΠαμβώτις) is Epirus' largest lake

Η πρώτη αναφορά της γίνεται στον Ησίοδο, χρονολογείται περί τα 7.000.000 χρόνια και ευρήματα απο ανασκαφές έχουν δείξει οτι ήταν κατοικήσιμη στα 24000πχ -18000πχ. Συνδέεται αποκλειστικά με τον πνιγμό της κυρά Φροσύνης και τον Ντουραχαν Πασα. Βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 470 μέτρα και τα νερά της προέρχονται κυρίως απο φυσικές πηγές, χειμάρους. 

Τα πλεονάζοντα νερά διαφεύγουν μέσω φυσικής ροής στον ποτάμό Καλαμά. Το μέγιστο βάθος της λίμνης είναι περίπου 12 μέτρα (σημείο 12) και το μέσο περίπου 3 μέτρα. Η συνολική έκταση πλέον ανέρχεται στα 22-23 τετραγωνικά χιλιόμετρα και ο όγκος υδάτων είναι περίπου 90 εκ. κυβικά μέτρα. 

 .

Πόλος έλξης για την ανθρώπινη κοινωνία προσφέροντας της τα απαραίτητα για τη διατροφή. 
Τα τελευταία 50-60 χρόνια έχουμε μία μείωση του όγκου των νερών κατά 50 εκ. κυβικά μέτρα και αυτό οφείλεται στα περιμετρική οικοπεδοποίησή της και στην μείωση του βάθους της, λόγω της συνεχούς εισροής τεράστιων ποσοτήτων φερτών υλικών.

Χλωρίδα
Στη λίμνη υπάρχουν 64 είδη και υποείδη υδροβίων και υγρόφιλων φυτών. Διακρίνεται το καλάμι, το νούφαρο, το ψαθί και το νεράτο.
Πανίδα
Ψάρια
Κατά το παρελθόν διέθετε 3 μόνο είδη ψαριών : τις τσίμες, τα μαρίτσια και τους τηλιανούς. Αφθονούσαν επίσης τα χέλια και οι καραβίδες. Από το 1920 έχει εμπλουτιστεί, σταδιακά, με νέα είδη όπως ο κυπρίνος, το γλανήδι, τα φυτοφάγα είδη κυπρίνων, ο κέφαλος. Σήμερα στη λίμνη συναντώνται 12 είδη ψαριών, όπως ο κυπρίνος, το γλήνι, η δρομίτσα, η τσίμα, τα φυτοφάγα κυπρίνια και ο κέφαλος.
Πτηνά
Πάνω από 30 είδη πτηνών, υδρόβια και παρυδάτια, υπάρχουν στη λίμνη. Πολλά από αυτά φωλιάζουν, ξεχειμωνιάζουν ή διέρχονται κατά τη χειμερινή περίοδο.
Υπάρχουν ερωδιοί, βουτηχτάρια, μπεκατσίνια, αγριόκυκνοι, κορμοράνοι και γλάροι
Θηλαστικά
Η βίδρα ένα σπάνιο είδος συναντάτε αρκετές φορές στα νερά της λίμνης.
Πολλές φορές η λίμνη παγώνει προσφέροντας ένα άκρως εντυπωσιακό φαινόμενο για τους επισκέπτες. Το 1434 είχε παγώσει ολόκληρη και έτσι ο Ντουραχαν Πασάς την περπάτησε όλη μαζί με τον στρατό του χωρίς να καταλάβει οτι περπατούσανε πάνω σε παγωμένα νερά.

Η λίμνη Παμβώτιδα έχει ενταχθεί στο Ευρωπαικό Δίκτυο Προστατευόμενων Περιοχών (NATURA 2000) λόγω των σπανίων ειδών χλωρίδας και πανίδας που διαθέτει.

πηγή

Οι τοξίνες «πνίγουν» δεκατρείς μεγάλες λίμνες

Τοξίνες που εγκυμονούν κινδύνους για τη δημόσια υγεία ανιχνεύει νέα μεγάλη έρευνα του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων στο νερό και τα ψάρια αρκετών λιμνών της Ελλάδας, όπως η λίμνη Καστοριάς, η Παμβώτιδα, η Μικρή Πρέσπα, η Δοϊράνη, η Ζάζαρη, η λίμνη Πετρών και η Κορώνεια. 

Η πολύμηνη μελέτη (που δημοσιεύεται στο έγκριτο, διεθνές περιοδικό «Environmental Toxicology») έθεσε στο μικροσκόπιο τα χαρακτηριστικά 13 λιμνών της κεντρικής και βόρειας Ελλάδας, εντοπίζοντας συγκεντρώσεις τοξινών που μπορεί να καταστούν επικίνδυνες για τον άνθρωπο κατά τη διάρκεια ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων στο νερό ή λόγω της κατανάλωσης ψαριών που ζουν στα επιβαρυμένα υδατικά οικοσυστήματα. 

Επικίνδυνα νερά σε Καστοριά, Δοϊράνη και μικρή Πρέσπα

Χαρακτηριστικό είναι πως στις λίμνες της Καστοριάς, της Παμβώτιδας, της Μικρής Πρέσπας και της Κορώνειας η συγκέντρωση τοξινών (μικροκυστινών) στη σάρκα των ψαριών που μελετήθηκαν ξεπερνούν την τιμή της επιτρεπόμενης συγκέντρωσης που μπορεί να λαμβάνεται καθημερινά από έναν ενήλικο χωρίς να υπάρχουν τοξικές επιδράσεις σε αυτόν, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας...

Η οικολογική κατάσταση των ελληνικών λιμνών, που αποτυπώνεται στη διδακτορική διατριβή της βιολόγου Θεοδότης Παπαδημητρίου, στο τμήμα Βιολογικών Εφαρμογών και Τεχνολογιών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, είναι κάθε άλλο παρά ενθαρρυντική. Και στις 13 λίμνες που μελετήθηκαν, ανιχνεύθηκαν συγκεντρώσεις μικροκυστινών, τοξινών δηλαδή που παράγονται από φυτοπλαγκτονικούς οργανισμούς (κυανοβακτήρια), η παρουσία των οποίων είναι συνυφασμένη με το φαινόμενο του ευτροφισμού. Τα δείγματα συλλέχθηκαν το 2007.

Στην Κορώνεια εντοπίστηκαν οι υψηλότερες συγκεντρώσεις, ενώ υψηλές συγκεντρώσεις βρέθηκαν και στα νερά των λιμνών Καστοριάς και Παμβώτιδας, όπως επίσης στη Δοϊράνη, τη Μικρή Πρέσπα, τη λίμνη Πετρών και τη Ζάζαρη. 

Στον αντίποδα βρίσκονται οι λίμνες Χειμαδίτιδα, Κερκίνη, Λυσιμαχία, Τριχωνίδα και Βεγορίτιδα, ενώ οι χαμηλότερες συγκεντρώσεις μικροκυστινών εντοπίστηκαν στη Βόλβη.

Εκτός από την ποιότητα των υδάτων, η βιολόγος του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων εστίασε και στην ποσότητα τοξινών που περνούν στην τροφική αλυσίδα, μέσα από τα ψάρια του γλυκού νερού.  

Συγκεκριμένα, μελέτησε 10 αγριοκυπρίνους (ή πεταλούδες - Carassius gibelio) από κάθε λίμνη. Όπως διευκρινίζει η ίδια, επέλεξε αυτό το ψάρι, καθώς θεωρείται από τα πιο ανθεκτικά είδη, που μπορεί να επιβιώσει κάτω από εξαιρετικά ακραίες περιβαλλοντικές συνθήκες, είναι ευρέως διαδεδομένο απ’ την Ιαπωνία έως και την Ευρώπη, ενώ είναι το μοναδικό είδος που υπάρχει στο σύνολο των εσωτερικών ελληνικών υδάτων, γεγονός που το καθιστά οργανισμό - μέτρο σύγκρισης. 

έθνος