Το
φαινόμενο του θερμοκηπίου μπορεί στα «αυτιά» των πολλών να ηχεί σαν ένα
γνωστό φαινόμενο αλλά στην πραγματικότητα, αποτελεί ένα καίριο θέμα που
οι επιπτώσεις είναι αρνητικές για το περιβάλλον και πρέπει να βρεθούν
τρόποι μείωσης των εκπομπών του. Αρχικά, θα κάνουμε μια σύντομη αναφορά
στο τι είναι το φαινόμενο του θερμοκηπίου και ποιες είναι οι συνέπειες
στο περιβάλλον.
Το
φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι η φυσική διαδικασία κατά την οποία οι
ακτίνες του ηλίου παγιδεύονται και αντανακλώνται στη Γη με τη βοήθεια
κάποιων συγκεκριμένων αερίων.Φυσικό φαινόμενο θερμοκηπίου
Η
Γη δέχεται συνολικά ηλιακή ακτινοβολία. Ένα μέρος αυτής απορροφάται από
το σύστημα Γης- ατμόσφαιρας, ενώ το υπόλοιπο διαφεύγει στο διάστημα.
Αποτέλεσμα του συνολικού φαινομένου είναι η αύξηση της μέσης
επιφανειακής θερμοκρασίας, γεγονός που καθιστά τη Γη κατοικήσιμη. Χωρίς
το φυσικό φαινόμενο του θερμοκηπίου, η θερμοκρασία της γήινης επιφάνειας
θα ήταν σε παγκόσμια και ετήσια βάση περίπου -18 οC.
Πως δημιουργείται το πρόβλημα?
Οι
υδρατμοί, το διοξείδιο του άνθρακα και το μεθάνιο σχηματίζουν ένα
φυσικό διαχωριστικό όριο γύρω από την Γη. Η επιφάνεια της Γης
θερμαίνεται από τον ήλιο και καθώς θερμαίνεται, ανακλά πίσω στην
ατμόσφαιρα τη θερμότητα. Περίπου το 70% της ενέργειας του ήλιου,
ακτινοβολείται προς τα πίσω, στο διάστημα. Αλλά κάποιο ποσό της
υπέρυθρης ακτινοβολίας παγιδεύεται από τα αέρια του θερμοκηπίου. Αυτό
έχει σαν αποτέλεσμα, η Γη να διατηρείται θερμή και να εμφανίζεται το
φαινόμενο της ζωής. Αλλά οι αυξημένες ποσότητες των εκπομπών των αερίων,
αλλάζουν την ισορροπία του σύνθετου αυτού συστήματος, προξενώντας την
παγκόσμια άνοδο της θερμοκρασίας.
Τα αέρια του θερμοκηπίου είναι:
Διοξείδιο του άνθρακα, όζον, χλωροφθοράνθρακες και το μεθάνιο
Παράγοντες που συμβάλουν στο φαινόμενο του θερμοκηπίου
1. Πυρκαγιές και μείωση των δασών
2. Αλόγιστη χρήση πετρελαίου και άνθρακα
3. Αύξηση των καυσαερίων των οχημάτων και των βιομηχανιών
4. Αυξημένη χρήση λιπασμάτων
Συνέπειες του φαινομένου
Οι
συνέπειες του φαινομένου του θερμοκηπίου είναι δύσκολο να
προεκτιμηθούν, εξαιτίας του γεγονότος ότι η άνοδος της θερμοκρασίας
συνδέεται με παράγοντες των οποίων ο ρόλος δεν είναι πλήρως γνωστός. Οι
σημαντικότερες συνέπειες είναι:
Αλλαγή
του κλίματος της Γης: Μετακίνηση των ζωνών βροχοπτώσεως, από τον
ισημερινό προς τον βορρά και ερημοποίηση του κάτω τμήματος της εύκρατης
ζώνης. Αυτό σημαίνει ότι θα πραγματοποιηθούν αλλαγές στους διάφορους
τύπους βλάστησης τόσο στις γεωργικές όσο και στις δασικές εκτάσεις.
Άνοδος
της στάθμης των θαλασσών: Οι λόγοι που οδηγούν στο φαινόμενο αυτό είναι
η διαστολή των υδάτων που επιφέρει η αύξηση της θερμοκρασίας και η τήξη
των πάγων. Μία άνοδος της στάθμης κατά 50 έως 150 εκατοστά θα έχει
βαρύτατες συνέπειες, καθώς θα πλημμυρίσουν πολλές περιοχές που
βρίσκονται κοντά στο επίπεδο της θάλασσας (οι περισσότερες από αυτές
είναι εύφορες και πυκνοκατοικημένες).
Μείωση
των υδάτινων πόρων: Αρνητικές συνέπειες θα δημιουργηθούν από τη
μεταβολή του ρυθμού του υδρολογικού κύκλου, ενώ παράλληλα οι ανάγκες
άρδευσης και ύδρευσης θα είναι μεγαλύτερες.
Συμβολή
στην εμφάνιση του φαινομένου Ελ Νίνιο: Το φαινόμενο Ελ Νίνιο, δηλαδή η
περιοδική αύξηση της θερμοκρασίας των επιφανειακών υδάτων στον κεντρικό
και ανατολικό Ειρηνικό ωκεανό, συσχετίζεται από πολλούς επιστήμονες με
την αύξηση της θερμοκρασίας. Επιπτώσεις του φαινομένου είναι ασυνήθιστοι
άνεμοι, πλημμύρες, ξηρασίες, ενώ αναφέρεται ότι επηρεάζει και τις
καιρικές συνθήκες της Μεσογείου, και συγκεκριμένα συνδέεται με τις
χαμηλές βροχοπτώσεις στην περιοχή.
Άμεση
επίδραση της θερμοκρασίας: Η θερμοκρασία κατά τη διάρκεια του
Καλοκαιριού σε πολλές περιοχές του πλανήτη, αλλά και στην χώρα μας, θα
φτάσει σε τέτοια επίπεδα που θα είναι ανυπόφορη για τους ανθρώπους και
τους άλλους ζωϊκούς και φυτικούς οργανισμούς.
Προτεινόμενα μέτρα
Όσο
περισσότερο καθυστερήσει η λήψη των απαιτούμενων μέτρων, τόσο πιο
"οδυνηρά" θα είναι τα αποτελέσματα. Τα κυριότερα από τα μέτρα που θα
πρέπει να ληφθούν είναι:
Μεγαλύτερη
εξοικονόμηση ενέργειας, για να καλυφθούν οι ανάγκες του συνεχώς
αυξανόμενου πληθυσμού της Γης, αλλά παράλληλα να μειωθεί η εκπομπή CO2
ανά κάτοικο.
Αξιοποίηση
των καθαρών πηγών ενέργειας όπως η υδραυλική ενέργεια (υδατοπτώσεις,
παλίρροιες, κυματισμός), η αιολική, η ηλιακή, η ενέργεια του μεθανίου, ο
φωτοβολταϊκός ηλεκτρισμός, και η βιομάζα. Χρήση φυσικού αερίου.
Περιορισμός
των εκπομπών των άλλων αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του
θερμοκηπίου (χλωροφθοράνθρακες, όζον κλπ). Δενδροφυτεύσεις που βοηθούν
στην απορρόφηση του CO2 , συγκρατούν τα εδάφη και ρυθμίζουν τον κύκλο
του νερού.
Καταλήγοντας,
πρέπει να τονιστεί ότι οι ανεπτυγμένες χώρες φέρουν το μεγαλύτερο μέρος
της ευθύνης για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, συμβάλλοντας σε αυτό με
ποσοστό 80%. Παρ' όλα αυτά, και αδιαφορώντας για τις Συνθήκες που έχουν
υπογραφεί (Ρίο ντε Τζανέιρο 1992), τα επίπεδα των εκπομπών παραμένουν
σχεδόν σταθερά.
Πηγές:
