Το κυπαρίσσι
Έχει στυπτικές και ψυκτικές ιδιότητες, και τα φύλλα του, όταν πίνονται μαζί με γλυκό κρασί και λίγη σμύρνα, ωφελούν τις καταρροές της κύστης και τη δυσουρία. Τα χλωρά κυπαρισσόμηλα, όταν κοπανιστούν και ποθούν μαζί με κρασί, είναι κατάλληλα για την αιμόπτυση και τη δυσεντερία και τις καταρροές της κοιλιάς, το ορθοπνοϊκό άσμα και τους βήχες και το αφέψημα τους έχει τις ίδιες επιδράσεις. Όταν κοπανιστούν μαζί με σύκο μαλακώνουν τα σκληρώματα και θεραπεύουν τους πολύποδες της μύτης. Αποβάλλουν και τα νύχια που έχουν λέπρα, όταν βραστούν μαζί με ξίδι και λιωθούν μαζί με λούπινα, και συστέλλουν και την εντεροκήλη μπαίνοντας ως κατάπλασμα.Tις ίδιες επιδράσεις έχουν και τα φύλλα· φαίνεται μάλιστα ότι τα κυπαρισσόμηλα μαζί με τα φύλλα, αν καούν ως θυμίαμα, διώχνουν τα κουνούπια. Τα φύλλα λιωμένα ως κατάπλασμα συγκολλούν τα τραύματα και είναι και αιμοστατικά, ενώ αν κοπανιστούν και λιωθούν μαζί με ξίδι, βάφουν τα μαλλιά.
Γίνονται κατάπλασμα σκέτα ή και με αλεύρι για το ερυσίπελας, τον έρπητα, τους άνθρακες και τις φλεγμονές των ματιών. Αν προστεθούν σε έμπλαστρο κεριού και μπουν επάνω στο στομάχι, το δυναμώνουν.
Από την άρκευθο υπάρχει ένα είδος μεγάλο και ίνα είδος μικρό. Και τα δύο θερμαίνουν και λεπταίνουν είναι και διουρητικές, ενώ ως θυμίαμα διώχνουν τα φίδια. Ο καρπός τους, της μίας έχει το μέγεθος φουντουκιού και της άλλης κουκιού, είναι στρογγυλός και αρωματικός, γλυκός, όταν μασιέται, και υποκίτρινος, ο οποίος αποκαλείται και «αρκευθίς»· είναι μέτρια θερμαντικός και στυπτικός, κάνει καλό στο στομάχι, καθώς και στις παθήσεις του θώρακα, τους βήχες, τις φουσκώσεις, τους κολικούς και τα δαγκώματα από τα φίδια, όταν πίνεται. Είναι και διουρητικός, και γι' αυτό είναι κατάλληλος στις ρήξεις των μυϊκών και των νευρικών ιστών και στους υστερικούς πνιγμούς.
Ο Άρκευθος-Juniperus sp.
Από αυτό υπάρχουν δύο είδη· το ένα λοιπόν από αυτό νοιάζει στα φύλλα με το κυπαρίσσι, είναι όμως πιο αγκαθωτό και με πιο βαριά μυρωδιά, ενώ το δέντρο δεν έχει κορυφή και απλώνεται περισσότερο σε πλάτος· χρησιμοποιούν τα φύλλα του για θυμίαμα. Το άλλο είναι όμοιο στα φύλλα με τη μυρίκη.Και των δύο τα φύλλα σταματούν τα διαβρωτικά έλκη και ανακουφίζουν τις φλεγμονές ως κατάπλασμα, και καθαρίζουν τις μελανιές και τις ακαθαρσίες και διαλύουν τους άνθρακες ως κατάπλασμα μαζί με μέλι. Όταν πίνονται, προκαλούν αιματουρία και αποβολή των εμβρύων όταν εισαχθούν με βύσμα και με υποκαπνισμό, κάνουν το ίδιο. Προστίθενται και στις θερμαντικές αλοιφές, ιδίως μάλιστα στο μύρο του μούστου.
Ο κέδρος
Είναι μεγάλο δέντρο, από το οποίο μαζεύεται και το ονομαζόμενο «κέδρινο (ρετσίνι)». Έχει καρπό σαν του κυπαρισσιού, πολύ μικρότερο όμως. Φυτρώνει και ένας άλλος μικρός κέδρος, αγκαθωτός, ο οποίος βγάζει καρπό σαν της άρκευθου, στο μέγεθος του μύρτου, στρογγυλό. Από το κέδρινο ρετσίνι καλύτερο είναι το παχύ και διαυγές, το έντονο και βαρύ στη μυρουδιά, το οποίο όταν στάζει μένει σταθερό και δεν διαλύεται.Έχει ιδιότητες στυπτικές για τα ζωντανά σώματα και διατηρητικές για τα νεκρά, και γι' αυτό μερικοί το αποκάλεσαν «νεκρού ζωή»· καταστρέφει τα ρούχα και τα δέρματα, επειδή θερμαίνει έντονα και ξηραίνει. Είναι καλό και για τις παθήσεις των ματιών, καθώς συμβάλλει στην καλή όραση, με επάλειψη, και καθαρίζει τα λευκώματα και τις ουλές των ματιών. Όταν γίνει κλύσμα μαζί με ξίδι, σκοτώνει τα σκουλήκια των αυτιών, και σταματά τους ήχους και τα σφυρίγματα των αυτιών όταν ενσταλάζεται μαζί με αφέψημα ύσσωπου.
Όταν μάλιστα ενσταλαχτεί στις τερηδόνες των δοντιών, σπάει μεν το δόντι, αλλά σταματάει και τον πόνο· όταν, εξάλλου, γίνουν πλύσεις του στόματος μαζί με ξίδι, κάνει το ίδιο. Όταν επαλειφθεί γύρω από το γυναικείο αιδοίο πριν από τη συνουσία, είναι αντισυλληπτικό, ενώ ως επάλειψη βοηθά τις φλεγμονές του λαιμού και των αμυγδαλών, ενώ με επάλειψη σκοτώνει τις ψείρες και τις κόνιδες· βοηθά ως κατάπλασμα μαζί με αλάτι τα δαγκώματα από τον κεραστή και, όταν πίνεται με γλυκό κρασί, όσους έχουν πιει τον «λαγό της θάλασσας». Ωφελεί και αυτούς που έχουν ελεφαντίαση, ως μαντζούνι ή με εξωτερική επάλειψη, και καθαρίζει και τα έλκη του πνεύμονα και τα θεραπεύει, όταν πίνεται σε ποσότητα ενός κυάθου, και ως κλύσμα σκοτώνει τα σκουλήκια και τις λεπτές λεβίθες και ρίχνει τα έμβρυα.
Παρασκευάζεται και λάδι από κέδρο, το οποίο χωρίζεται από το κέδρινο ρετσίνι με τουλούπα από μαλλί το οποίο κρέμεται από πάνω κατά το βράσιμο, όπως στην περίπτωση της πίσσας- το λάδι αυτό κάνει για όλα όσα και το κέδρινο ρετσίνι. Το λάδι ιδιαίτερα θεραπεύει την ψώρα των τετραπόδων και των σκύλων και των αγελάδων, με δυνατή επάλειψη, και σκοτώνει και τα τσιμπούρια σε αυτά, όταν επαλειφθεί, και επουλώνει και τις πληγές που δημιουργούνται κατά το κούρεμα τους. Πρέπει να μαζεύουμε και την αιθάλη από αυτό, όπως ακριβώς και της πίσσας, αιθάλη η οποία έχει τις ίδιες ιδιότητες με εκείνη.
Οι καρποί του αποκαλούνται κεδρίδες. Έχουν επιδράσεις θερμαντικές και βλαπτικές για το στομάχι- κάνουν καλό στον βήχα, στις ρήξεις των μυϊκών και νευρικών ινών, τη στραγγουρία, ενώ προκαλούν και την έμμηνο ρύση, όταν πίνονται ψιλοτριμμένοι μαζί με πιπέρι, και πίνονται μαζί με κρασί και για τη δηλητηρίαση από το ψάρι «θαλάσσιος λαγός»- απομακρύνουν τα φίδια, όταν επαλειφθούν στο σώμα μαζί με ελαφίσιο λίπος ή μυελό, ενώ προστίθενται και στα αντίδοτα.
Η δάφνη
Ένα είδος είναι λεπτόφυλλο και ένα άλλο πιο πλατύφυλλο. Και οι δύο είναι θερμαντικές και μαλακτικές, και γι' αυτό το αφέψημα τους είναι κατάλληλο για ατμόλουτρα στις παθήσεις της κύστης και της μήτρας. Τα χλωρά φύλλα έχουν ελαφρώς στυπτικές ιδιότητες.Λιωμένα σε κατάπλασμα ωφελούν τα τσιμπήματα από σφήκες και μέλισσες, ενώ μπορούν να καταπραΰνουν και κάθε φλεγμονή ως κατάπλασμα μαζί με ψωμί και κριθάλευρο- όταν πίνονται, ανακουφίζουν το στομάχι και προκαλούν εμετούς. Οι δαφνίδες θερμαίνουν πιο πολύ από τα φύλλα. Ως μαντζούνι λιωμένες με μέλι ή γλυκό κρασί, κάνουν καλό στη φυματίωση, τα ορθοπνοϊκά άσθματα και τις καταρροές του θώρακα. Μαζί με κρασί δίνονται ως ρόφημα σε όσους έχουν δαγκωθεί από σκορπιό και καθαρίζουν τους αλφούς. Ο στυμμένος χυμός τους βοηθά τους πόνους των αυτιών, τους ήχους και τη βαρηκοΐα, όταν ενσταλαχτεί με παλιό κρασί και ροδόμυρο, προστίθεται και στις αλοιφές που διώχνουν την κόπωση και στις θερμαντικές και διαφορητικές αλοιφές. 0 φλοιός της ρίζας τους σπάει τις πέτρες και σκοτώνει τα έμβρυα και ωφελεί όσους πάσχουν από το συκώτι τους, όταν πίνεται μαζί με ευωδιαστό κρασί σε ποσότητα τριών οβολών.
Ο πλάτανος
Τα τρυφερά φύλλα του πλάτανου όταν βραστούν μαζί με κρασί και ως κατάπλασμα, συστέλλουν τις καταρροές των οφθαλμών ανακουφίζουν και τα πρηξίματα και τις φλεγμονές. Ο φλοιός του αν βραστεί με ξίδι, είναι κατάλληλος για πλύσεις του στόματος κατά τους πονόδοντους. Οι μπάλες του χλωρές, όταν πίνονται μαζί με κρασί, βοηθούν αυτούς που έχουν δαγκωθεί από ερπετά, ενώ αν επαλειφτούν μαζί με λίπος, βοηθούν τα εγκαύματα. Το χνούδι των φύλλων και των σφαιριδίων καταστρέφει την ακοή και την όραση, αν πέσει μέσα στ' αυτιά και τα μάτια.Η μελιά(φράξος)-Fraxinus ornus
Είναι δέντρο γνωστό, της οποίας ο χυμός των φύλλων, και τα ίδια τα φύλλα, όταν πίνονται και γίνονται κατάπλασμα με κρασί, βοηθούν αυτούς που έχουν δαγκωθεί από οχιά. Ο φλοιός της, όταν καεί και επαλειφθεί με νερό, απομακρύνει τη λέπρα. Τα ροκανίδια του ξύλου λένε ότι, όταν πίνονται, είναι θανατηφόρα.Η λεύκα-Populus alba L.
Ο φλοιός του δέντρου λεύκα, όταν πίνεται σε ποσότητα μιας ουγκιάς, ωφελεί τις ισχιαλγίες και τη στραγγουρία· λέγεται ότι είναι και αντισυλληπτικός, όταν πίνεται μαζί με νεφρό μουλαριού, ενώ και τα φύλλα του, όταν πίνονται μετά την έμμηνη κάθαρση μαζί με ξίδι, λέγεται ότι έχουν τις ίδιες ιδιότητες. Ο χυμός των φύλλων, όταν χλιαρός ενσταλάζεται, ωφελεί τους πόνους των αυτιών. Τα σφαιρίδια τα οποία δημιουργούνται στην εκβλάστηση των φύλλων, όταν επαλειφθούν λιωμένα μαζί με μέλι, θεραπεύουν τις αμβλυωπίες. Μερικοί αναφέρουν ότι ο φλοιός της λεύκας και της μαύρης λεύκας, όταν κοπεί σε μικρά κομμάτια και σκορπιστεί μέσα σε κοπρισμένα χωράφια, σε κάθε εποχή προκαλεί το φύτρωμα φαγώσιμων μανιταριών.Η μαύρη λεύκα-Populus nigra
Της αιγείρου τα φύλλα ως κατάπλασμα μαζί με ξίδι ωφελούν τους πόνους από ποδάγρα. Το ρετσίνι από αυτήν προστίθεται στα μαλακτικά καταπλάσματα. Ο καρπός της, όταν πίνεται μαζί με ξίδι, λέγεται ότι ωφελεί τους επιληπτικούς. Λέγεται ότι και δάκρυ από αυτήν, όταν πέσει στον Ηριδανό ποταμό, πήζει και γίνεται το αποκαλούμενο «ήλεκτρο», ή κατ' άλλους «χρυσοφόρο», αρωματικό, αν το τρίψεις, και χρυσαφί στο χρώμα, το οποίο όταν πίνεται ψιλοτριμμένο, σταματά την καταρροή του στομαχιού και της κοιλιάς.Η φτελιά(Πτελέα)-Ulmus
Της φτελιάς τα φύλλα και τα βλαστάρια και ο φλοιός είναι στυπτικά. Τα φύλλα της λιωμένα κάνουν καλό στη λέπρα ως κατάπλασμα μαζί με ξίδι και κλείνουν και τα τραύματα - περισσότερο όμως ο φλοιός, αν περιδεθεί σαν επίδεσμος - γιατί είναι σαν λουρί. Ο πιο παχύς φλοιός, όταν πίνεται μαζί με κρασί ή νερό κρύο σε ποσότητα μιας ουγκιάς, αποβάλλει το φλέγμα. Το αφέψημα των ριζών ή των φύλλων, όταν πίνεται, δημιουργεί πώρο στα οστά πολύ γρήγορα. Το υγρό που βρίσκεται μέσα σε θυλάκια κατά την αρχική εκβλάστηση, γυαλίζει το πρόσωπο, όταν επαλειφθεί, ενώ όταν αυτό το υγρό ξεραθεί, διαλύεται σε ζωύφια σαν τα κουνούπια. Τα πιο φρέσκα φύλλα τρώγονται και ως λαχανικό, βρασμένα σαν προσφάγι.Η μούχλα η οποία μαζεύεται στα παλιά ξύλα και τη βάση των κορμών, αν πασπαλιστεί σαν αλεύρι, καθαρίζει και επουλώνει τα έλκη. Και σταματά τον έρπητα, αν ανακατευτεί με ίση ποσότητα άνηθου μαζί με λάδι και καεί σε πανί και λεπτοτριμμένη πασπαλιστεί.
Αυτή τη παρατήρηση του Διοσκουρίδη αξιοποιήθηκε ύστερα από αιώνες, με την ανακάλυψη της πενικιλίνης από τον Φλέμινγκ.
Πηγή:Διοσκουρίδης-Περί ύλης Ιατρικής Α'
