Πόσο διαρκούν Μπαχαρικά και Μυρωδικά στο ντουλάπι; / Do Spices Expire?

Είτε μαγειρεύετε ερασιτεχνικά και καθημερινά στο σπίτι, είτε ασχολείστε επαγγελματικά, μάλλον γνωρίζετε ότι το τα καλά μπαχαρικά και μυρωδικά είναι ένα από τα μυστικά για να βελτιώσετε την γεύση των πιάτων σας.

Do Spices Expire? Shelf Life and When to Toss Them

Αυτό που ίσως δεν συνειδητοποιείτε είναι ότι τα μπαχαρικά και τα αποξηραμένα μυρωδικά κάνουν κάτι περισσότερο από απλώς να βάζουν νοστιμιά στο φαγητό: μπορούν επίσης να το προστατεύσουν ώστε να μην χαλάσει και με τις φυτικές τους ενώσεις να το κάνουν πιο υγιεινό.

Πολλά κοινά μπαχαρικά και βότανα, όπως γαρίφαλο, κουρκούμη, δεντρολίβανο, φασκόμηλο και κανέλα, έχουν αποδεδειγμένα ισχυρές αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. 

Επιπλέον, η συχνή κατανάλωση τροφίμων με μπαχαρικά και βότανα μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο επιπλοκών που σχετίζονται με καρδιακές και αναπνευστικές παθήσεις.

Εάν έχετε στο ντουλάπι σας μπαχαρικά και μυρωδικά, ίσως αναρωτιέστε εάν λήγουν και πότε πρέπει να αντικατασταθούν. 

Αυτό το άρθρο διερευνά τη διάρκεια ζωής των κοινών αποξηραμένων βοτάνων και μπαχαρικών.

Μπαχαρικά και αποξηραμένα μυρωδικά: Μέχρι πότε είναι ασφαλή για κατανάλωση

Τα μπαχαρικά είναι καρυκεύματα από ξηρές ρίζες, φλοιό ή μίσχο ενός φυτού, ενώ τα μυρωδικά βότανα είναι τα αποξηραμένα ή φρέσκα φύλλα του φυτού.
Κατά τον προσδιορισμό της διάρκειας ζωής των αποξηραμένων βοτάνων και μπαχαρικών, οι μεταβλητές που πρέπει να εξετάσετε περιλαμβάνουν τον τύπο, την επεξεργασία και την αποθήκευσή τους. 

Για παράδειγμα, τα αποξηραμένα μπαχαρικά τείνουν να διαρκούν περισσότερο από τα αποξηραμένα βότανα και όσο λιγότερο επεξεργασμένο είναι ένα καρύκευμα, τόσο μεγαλύτερη είναι η διάρκεια ζωής του.

Τα αποξηραμένα βότανα διαρκούν συνήθως 1-3 χρόνια. 

Τα παραδείγματα περιλαμβάνουν:

βασιλικός
ρίγανη
θυμάρι
δενδρολίβανο
φύλλα δάφνης
άνηθος
μαϊντανός
κόλιανδρος
μέντα
μαντζουράνα
φασκόμηλο

Τα αλεσμένα ή σε σκόνη μπαχαρικά έχουν συνήθως διάρκεια ζωής 2-3 χρόνια. 

Τα κοινά παραδείγματα περιλαμβάνουν:

τζίντζερ σε σκόνη
σκόνη σκόρδου
κανέλα
τσίλι σε σκόνη
αλεσμένη κουρκούμη
αλεσμένο μπαχάρι
αλεσμένο κάρδαμο
αλεσμένη πάπρικα
νιφάδες κόκκινου πιπεριού
μείγματα μπαχαρικών και καρυκευμάτων

Τα ολόκληρα (μη αλεσμένα) μπαχαρικά έχουν τη μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, καθώς λιγότερη από την επιφάνεια τους εκτίθεται στον αέρα, το φως και την υγρασία. Αυτό τους επιτρέπει να διατηρούν τα αρωματικά τους έλαια και τις αρωματικές τους ενώσεις περισσότερο από τα αλεσμένα.

Εάν φυλάσσονται σωστά, τα ολόκληρα μπαχαρικά μπορούν να διαρκέσουν έως και 4 χρόνια. 

Τα παραδείγματα περιλαμβάνουν:

σπόροι πιπεριού
κόλιανδρος
σπόροι μουστάρδας
σπόροι από μάραθο
σπόροι από κύμινο
μοσχοκάρυδο
γαρίφαλο
μπαστουνάκια κανέλας
ολόκληρες αποξηραμένες πιπεριές τσίλι
λεμονόχορτο

Το αλάτι είναι η εξαίρεση στον κανόνα, καθώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί επ’ αόριστον, ανεξάρτητα από το μέγεθος και το σχήμα του χωρίς να χαλάσει ή να χάσει τη γεύση του.

healthline

Βότανα και Μπαχαρικά με αποδεδειγμένα Οφέλη για την Υγεία

Ακόμα κι όταν οι διατροφικές μας επιλογές δεν είναι ό,τι καλύτερο, τα βότανα και τα μπαχαρικά μας προσφέρουν πολύ περισσότερα από τη βελτίωση της γεύσης, διότι δίνουν θρεπτικά συστατικά σε κάθε γεύμα μας. Σύμφωνα με μια νέα μελέτη μπορούν να αντιστρέψουν ακόμη και τις βλάβες από ένα ανθυγιεινό γεύμα.

Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια μαγείρεψαν κοτόπουλο με καρύδα, ψωμί γεμιστό με τυρί και μπισκότο για επιδόρπιο για 6 άντρες. 

Οι συμμετέχοντες ήταν ηλικίας από 30 ως 65 ετών και υπέρβαροι, αλλά υγιείς. 

Την πρώτη ημέρα το γεύμα σερβιρίστηκε σκέτο. Την επόμενη, οι ερευνητές πρόσθεσαν 2 κουταλιές της σούπας από μείγμα 9 βοτάνων και μπαχαρικών.

Μετά από κάθε γεύμα οι ερευνητές έκαναν αιμοληψία από τους συμμετέχοντες κάθε 30 λεπτά για 4 ώρες. Βρήκαν ότι η αντιοξειδωτική δράση στο αίμα αυξήθηκε κατά 13% μετά το γεύμα που περιείχε τα μπαχαρικά σε σύγκριση με το γεύμα χωρίς αυτά.

Τα μπαχαρικά και τα βότανα μείωσαν επίσης τα επίπεδα της ινσουλίνης μετά το γεύμα κατά 21% και τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων κατά 31%. Το γεγονός αυτό με τη σειρά του μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων.

Τα μπαχαρικά που χρησιμοποιήθηκαν στη μελέτη περιελάμβαναν σκόνη σκόρδου, δεντρολίβανο, ρίγανη, κανέλα, γαρίφαλο, πάπρικα, κουρκούμη, τζίντζερ και μαύρο πιπέρι. Εκτός από τα οφέλη για την καρδιά, κάθε ένα από αυτά διαθέτει τα δικά του αποδεδειγμένα οφέλη για την υγεία.

9 βότανα και μπαχαρικά με αποδεδειγμένα οφέλη για την υγεία

1. Η κανέλα εξισορροπεί το σάκχαρο στο αίμα

Η κανέλα επαναφέρει τα φυσιολογικά επίπεδα σακχάρου στο αίμα σε άτομα με διαβήτη τύπου 2 βελτιώνοντας την ικανότητα ανταπόκρισης στην ινσουλίνη. Αυτό το καταφέρνει επιβραδύνοντας τον ρυθμό με τον οποίο αδειάζει το στομάχι μετά το φαγητό. Σε μια μελέτη οι συμμετέχοντες έτρωγαν περίπου ένα φλιτζάνι πουτίγκα ρυζιού με και χωρίς ένα κουταλάκι του γλυκού κανέλα. Η προσθήκη κανέλας επιβράδυνε τον ρυθμό με τον οποίο άδειαζε το στομάχι από 37% σε 34,5% ενώ μείωσε σημαντικά την αύξηση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα.

Σε μια μελέτη του Υπουργείου Γεωργίας των ΗΠΑ που πραγματοποιήθηκε το 2003, διαπιστώθηκε ότι μετά από 40 ημέρες κατανάλωσης μόλις 1-6 γραμμαρίων κανέλας (περίπου 2 κουταλάκια του γλυκού) από ασθενείς με διαβήτη τύπου 2, το επίπεδο σακχάρου μειώθηκε κατά 18-29%.

2. Το σκόρδο επιβραδύνει την αθηροσκλήρωση

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια παρατήρησαν ότι οι μελέτες συνδέουν την κατανάλωση σκόρδου με μείωση της τάξεως του 38% στον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών προβλημάτων [i]. Άλλες μελέτες έδειξαν ότι το ώριμο σκόρδο βοηθά στην επιβράδυνση της εξέλιξης της αθηροσκλήρωσης [ii].

Οι περισσότερες μελέτες δείχνουν ότι για να υπάρξουν οφέλη για την καρδιά χρειάζεται κατανάλωση είτε 600-5600 mg σκόνης σκόρδου, είτε 9-18 mg ελαίου σκόρδου, είτε 1.000-7200 mg εκχυλίσματος ώριμου σκόρδου, είτε 4-10 γραμμαρίων ωμού σκόρδου.

3. Το δεντρολίβανο προστατεύει την όραση

Το δεντρολίβανο, που ανήκει στην ίδια οικογένεια με τη μέντα, χρησιμοποιείται παραδοσιακά για την τόνωση του ανοσοποιητικού συστήματος, τη βελτίωση της πέψης, την αύξηση της κυκλοφορίας του αίματος, την ενίσχυση της μνήμης και τη δράση του ως αντιφλεγμονώδες.

Μελέτες που έγιναν σε ζώα έδειξαν ότι δρα ως αντικαταθλιπτικό, μειώνει τα συμπτώματα του διαβήτη τύπου 1 και μάλιστα εμποδίζει την αύξηση βάρους από μια διατροφή με πολλά λιπαρά. Μια πρόσφατη μελέτη έδειξε ότι το δεντρολίβανο προστατεύει επίσης από την εκφύλιση της ώχρας κηλίδας λόγω ηλικίας.

4. Η ρίγανη προστατεύει από τους ιούς

Ίσως γνωρίζετε ήδη ότι η ρίγανη αποτελεί το βασικό συστατικό της ιταλικής κουζίνας και ειδικά για τις σάλτσες ντομάτας και την πίτσα. Είναι επίσης ένα ισχυρό φαρμακευτικό βότανο. Μελέτες έχουν δείξει ότι η ρίγανη ενισχύει το ανοσοποιητικό σύστημα, ενώ διαθέτει αντιμυκητιακές, αντιβακτηριακές και αντικαρκινικές ιδιότητες. Επίσης, συμβάλλει στην ανάπλαση του ήπατος.

Το έλαιο ρίγανης περιέχει μια αντιιική ουσία που ονομάζεται καρβακρόλη, η οποία μπορεί να μειώσει σημαντικά τη δραστηριότητα των ιών εντός 15 λεπτών μετά την έκθεση σε αυτούς [iii]. Ψάξτε για αιθέριο έλαιο ρίγανης με ποσοστό καρβακρόλης 60-75%.

5. Γαρίφαλο για την καταπολέμηση του πόνου

Το γαρίφαλο είναι πλούσιο σε ευγενόλη, η οποία έχει αποδειχτεί ότι καταπολεμά τις περιβαλλοντικές τοξίνες και τη φλεγμονή. Μελέτες δείχνουν ότι μπορεί επίσης να προκαλέσει τον προγραμματισμένο κυτταρικό θάνατο των καρκινικών κυττάρων του παχέος εντέρου. Επίσης, το έλαιό του είναι αποτελεσματικό εντομοαπωθητικό.

Το γαρίφαλο αποτελεί ήπιο παυσίπονο. Έχει αποδειχτεί ότι είναι εξίσου αποτελεσματικό με τη βενζοκαΐνη ως τοπικό αναισθητικό. Αυτός είναι ο λόγος που προστίθεται σε σπρέι για την αντιμετώπιση του πονόλαιμου και σε στοματικά διαλύματα. Μπορείτε επίσης να το προσθέσετε στη σπιτική οδοντόκρεμά σας.

6. Πάπρικα για την αντιμετώπιση της αντίστασης στην πολυφαρμακία

Η πάπρικα δεν αποτελεί μόνο γαρνιτούρα για τα καυτερά γεμιστά αυγά. Προέρχεται από αλεσμένες κόκκινες πιπεριές τσίλι και είναι γεμάτη βιταμίνη C και καροτενοειδή. Τα καροτενοειδή της πάπρικας έχει αποδειχτεί ότι καταπολεμούν το έλκος που προκαλείται από το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού και συμβάλλουν στην αναστροφή της αντίστασης στην πολυφαρμακία.

Χρησιμοποιήστε την πάπρικα στα κρέατα και τα ψάρια ή προσθέστε ένα κουταλάκι του γλυκού στη σαλάτα Χούμους για επιπλέον γεύση.

7. Η κουρκούμη βελτιώνει τη μνήμη

Υπάρχουν πλέον πάνω από 600 τεκμηριωμένα οφέλη για την υγεία από την κατανάλωση κουρκούμης. Ερευνητές από την Ταϊβάν πρόσθεσαν ένα ακόμη πλεονέκτημα. Βρήκαν ότι μόνο ένα γραμμάριο κουρκούμης στο πρωινό γεύμα βοηθά στη βελτίωση της μνήμης των ατόμων που βρίσκονται στα πρώτα στάδια του διαβήτη [IV]. Η κουρκούμη βελτιώνει τη λειτουργική μνήμη για τις επόμενες 6 ώρες. Άλλες μελέτες έχουν δείξει ότι η κουρκούμη μειώνει επίσης τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας.

8. Το τζίντζερ καταπραΰνει τους μυϊκούς πόνους

Οι Κινέζοι χρησιμοποιούν το τζίντζερ εδώ και χιλιάδες χρόνια για τη θεραπεία των στομαχικών διαταραχών, της διάρροιας και της ναυτίας. Σήμερα, είναι γνωστό ότι ανακουφίζει από τη ναυτία κατά τη διάρκεια ταξιδιών, την πρωινή αδιαθεσία και τη ναυτία από τη χημειοθεραπεία. Μια μελέτη έδειξε ότι η ρίζα τζίντζερ είναι πιο αποτελεσματική για τη ναυτία και τον εμετό κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης από τη δραμαμίνη, ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο φάρμακο για το συγκεκριμένο πρόβλημα.

Το τζίντζερ περιέχει επίσης αντιοξειδωτικές ενώσεις που είναι γνωστές ως τζιντζερόλες και οι οποίες έχουν ισχυρές αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες. Εκτός από τη μείωση του πόνου στους μυς λόγω άσκησης, έχει αποδειχτεί ότι μειώνουν τον πόνο και το οίδημα ενώ βελτιώνουν την κινητικότητα σε εκείνους που πάσχουν από οστεοαρθρίτιδα και ρευματοειδή αρθρίτιδα.

Οι τζιντζερόλες έχουν επίσης τις εξής ιδιότητες

• μειώνουν τον αριθμό και το μέγεθος των καρκινικών όγκων του παχέος εντέρου

• αναστέλλουν τη μετάσταση των καρκινικών κυττάρων του μαστού

• καταπολεμούν τα καρκινικά κύτταρα του παγκρέατος που είναι ανθεκτικά στη χημειοθεραπεία

• μειώνουν τον πόνο στα γόνατα λόγω οστεοαρθρίτιδας

9. Το μαύρο πιπέρι μειώνει την επιθυμία για κάπνισμα

Το μαύρο πιπέρι βελτιώνει την πέψη κάνοντας το στομάχι να παράγει υδροχλωρικό οξύ. Βοηθά επίσης στην πρόληψη των εντερικών αερίων και δρα ως διουρητικό. Η εισπνοή ατμών από μαύρο πιπέρι έχει αποδειχτεί ότι βοηθά τους ανθρώπους να σταματήσουν το κάπνισμα.

Μπορεί να δείτε ορισμένα συμπληρώματα διατροφής να περιέχουν μαύρο πιπέρι. Αυτό συμβαίνει γιατί ένα από τα δραστικά συστατικά του, η πιπερίνη, ενισχύει την βιοδιαθεσιμότητα των βιταμινών, των μεταλλικών στοιχείων και άλλων θρεπτικών συστατικών.

 

Πηγές:

[i] Ried K, Toben C, Fakler P. “Effect of garlic on serum lipids: an updated meta-analysis.” Nutr Rev. 2013;71(5):282Y299
[ii] Matthew J Budoff et al. Aged garlic extract supplemented with B vitamins, folic acid and L-arginine retards the progression of subclinical atherosclerosis: a randomized clinical trial. Breast Cancer Res Treat. 2004 Feb;83(3):221-31. PMID: 19573556
[iii] Gilling, D.H., Kitajima, M., Torrey, J.R., Bright, K.R. Antiviral efficacy and mechanisms of action of oregano essential oil and its primary component carvacrol against murine norovirus. J Appl Microbiol 2014 May; 116(5): 1149-63. PMID 24779581
[iv] Meei-Shyuan Lee et al. “Turmeric improves post-prandial working memory in pre-diabetes independent of insulin.” Asia Pac J Clin Nutr., 2014;23 DOI: 10.6133/apjcn.2014.23.4.24

enallaktikidrasi

Το κάρδαμο - Garden cress (Lepidium sativum)

Μπαχαρικό το οποίο προέρχεται από το φυτό Lepidium Sativum ή Nastrurtium Officinalis ή Cardamomum Elletaria γνωστό και ως Λεπίδιο Εδώδιμο, Νεροκάρδαμο ή "Σπόρος τού Παραδείσου". 

Μικρό φυτό που συναντιέται σε λιβάδια, κοντά σε καλλιέργειες και γενικά όπου υπάρχει υγρασία (πηγές ποτάμια, ρυάκια, λίμνες), σε πολλά μέρη της χώρας μας. 

Είναι φυτό που ζει από ένα έως δυο χρόνια με πολύ μικρά λευκά άνθη. 
Ανθίζει τους καλοκαιρινούς μήνες και έχει πολύ χαρακτηριστική μυρωδιά. Αυτή την εποχή έχει και περισσότερες θεραπευτικές ιδιότητες, τις οποίες χάνει με τον καιρό.

Χρησιμοποιείται όλο το φυτό, σε σαλάτες και ως ρόφημα. 

Από την αρχαιότητα είναι γνωστές οι θεραπευτικές και αφροδισιακές του ιδιότητες. "Καρδάμωσε" λέμε για κάποιον που ανέκτησε τις δυνάμεις του.

Στις Αραβικές χώρες το βάζουν στον καφέ για να πετύχουν καλύτερη γεύση και σα σύμβολο φιλικής διάθεσης. Οι σπόροι μασιούνται για να δροσίσουν την αναπνοή και σε κάποιες τελετές της Τάντρα, το χρησιμοποιούν για να συμβολίσουν το γιόνι- τα γυναικεία γεννητικά όργανα. 

Καλό είναι να αποφεύγεται κατά την εγκυμοσύνη γιατί έχει χρησιμοποιηθεί ως εκτρωτικό.

Στο εμπόριο κυκλοφορεί με τη μορφή σπόρων (τους οποίους αλέθουμε για το μαγείρεμα) ή σε σκόνη, η οποία όμως γρήγορα χάνει το άρωμά της. 
Καλό είναι να το πλένουμε πριν τη χρήση για να φύγουν τα παράσιτα που προσκολούνται πάνω του στο φυσικό του περιβάλλον. 

πηγή

Τα θαυματουργά μπαχαρικά

Χρώματα κι αρώματα που μπορούν να σε ταξιδέψουν σε ένα παραμυθένιο, σχεδόν μαγικό κόσμο. Η μυρωδιά τους είναι έντονη, χαρακτηριστική, μοναδική. Δίνουν άρωμα, χρώμα, γεύση σε φαγητά και ποτά. Ολα κάποια στιγμή μπορεί να τα ξεχάσεις, εκτός από τις μυρωδιές... Ενα άρωμα είναι αρκετό για να ξαναζωντανέψει ως διά μαγείας αναμνήσεις. 

 Σκοντάφτεις πάνω τους και χωρίς να το θέλεις απασφαλίζεις τον κρίκο τους κι αυτές εκρήγνυνται όλες μαζί.

Πιπέρι, κανέλα, μοσχοκάρυδο, μπαχάρι, γαρίφαλο. Μπαχαρικά που έχουν όχι μία, αλλά πολλές και διαφορετικές χρήσεις στη μαγειρική και στη ζαχαροπλαστική.

Ο Ιπποκράτης, ο πατέρας της ιατρικής, τα χρησιμοποιούσε για θεραπευτικούς σκοπούς. Το δεντρολίβανο, ο βασιλικός, η κανέλα, το θυμάρι είναι μερικά από τα πιο αντιπροσωπευτικά είδη. Ας ξεκινήσουμε ένα ταξίδι στον μαγικό κόσμο των μπαχαρικών.

ΒΑΣΙΛΙΚΟΣ
Ο βασιλικός είναι το φυτό που φύτρωσε γύρω από τον τάφο του Ιησού. Η παράδοση επίσης λέει πως η αυτοκράτειρα Ελένη βρήκε τον βασιλικό να φυτρώνει στον Γολγοθά στον τόπο της σταύρωσης και έφερε το φυτό στην Ελλάδα. Στην Ινδία θεωρούσαν ανέκαθεν τον βασιλικό ιερό φυτό, μάλιστα στα δικαστήρια ορκίζονταν στον βασιλικό. Για τους Ρωμαίους ο βασιλικός ήταν το φυτό της γονιμότητας και πίστευαν ότι ευδοκιμούσε μόνο αν τον φρόντιζε μια νεαρή ανύπαντρη μητέρα. Το αιθέριο έλαιο του βασιλικού είναι αξιόλογο αντισπασμωδικό. Το αφέψημά του καταπραϋνει επίσης από τους πόνους της κοιλιάς. Είναι επίσης τονωτικό και διουρητικό, κατά της ζαλάδας και της νευρικής ημικρανίας. Βασιλικός κοπανισμένος στη μύτη βοηθά σε περιπτώσεις κρυολογήματος. Με κρασί, έχει χωνευτικές ιδιότητες. Συμβάλλει ακόμα στην παραγωγή γάλακτος στις θηλάζουσες μητέρες. Χρησιμοποιείται στη μαγειρική και ζαχαροπλαστική, για το χαρακτηριστικό άρωμά του.

Ρόφημα : Παίρνετε δυο κλαδιά βασιλικού ή ένα κουταλάκι του γλυκού αποξηραμένο  για μια κούπα νερό και το σιγοβράζετε για περίπου 10 λεπτά.

ΓΑΡΙΦΑΛΟ: (μοσχοκάρφι, καρυόφυλλο)
Πρόκειται για το γνωστό μπαχαρικό που χρησιμοποιείται ευρύτατα στη μαγειρική και στη ζαχαροπλαστική.

Τα γαρίφαλα είναι τα αποξηραμένα άνθη του γαριφαλόδενδρου και χρησιμοποιείται στην Κίνα από το 266 π.χ. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη ναυτία, τον εμετό και τον τυμπανισμό και διεγείρει το πεπτικό σύστημα.

Είναι ισχυρό τοπικό αντισηπτικό και ήπιο αναισθητικό και μπορεί να χρησιμοποιηθεί εξωτερικά για τον πονόδοντο. Χρησιμοποιείται σε πολλά γλυκά για το άρωμά του αλλά και σε διάφορες σάλτσες.

Ρόφημα: Βάζουμε μερικά γαρίφαλα σε ένα φλιτζάνι ζεστό νερό και τα αφήνουμε για 10 λεπτά. Για τον πονόδοντο βάζετε ένα γαρίφαλο κοντά στο δόντι και το κρατάτε εκεί, εναλλακτικά μπορείτε να βάλετε λίγο γαριφαλέλαιο σε ένα βαμβάκι και το τοποθετήσετε κοντά στο δόντι.

ΓΛΥΚΑΝΙΣΟ
Οι αρχαίοι Ελληνες και οι Ρωμαίοι το θεωρούσαν μαγικό φυτό, επειδή πίστευαν ότι διατηρεί τη νεανικότητα και διώχνει τα κακά όνειρα όταν τοποθετείται κάτω από το μαξιλάρι. Ο Ιπποκράτης το συνιστούσε για να σταματάει το φτάρνισμα.

Χρησιμοποιείται για τον εντερικό κολικό και για τον τυμπανισμό. Εχει επίσης ισχυρή αποχρεμπτική και αντισπασμωδική δράση και μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη βρογχίτιδα, στον κοκίτη και στον επίμονο ερεθιστικό βήχα. Το έλαιο του γλυκάνισου βοηθάει στον καθαρισμό από τις ψείρες.

Ρόφημα:Τρίβετε ή κοπανάτε για λίγο τους σπόρους του γλυκάνισου και στη συνέχεια παίρνετε 1-2 κουταλάκια του γλυκού και τα ρίχνετε σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό και το αφήνετε σκεπασμένο για 10 λεπτά. Το ρόφημα αυτό πίνεται τρεις φορές την ημέρα. Για τον τυμπανισμό πίνουμε το ρόφημα αργά αργά πριν από τα γεύματα.

ΔΑΦΝΗ
Ηταν το φυτό του θεού Απόλλωνα, ο οποίος, λέει ο μύθος, ερωτεύτηκε τη νύμφη Δάφνη. Για να γλιτώσει από την αγκαλιά του η νύμφη μεταμορφώθηκε σε δέντρο. Από τα κλαδιά του δέντρου, ο θεός έφτιαξε ένα στεφάνι που φορούσε πάντα στο κεφάλι του σε ανάμνησή της και προέτρεψε τους πιστούς του να κάνουν το ίδιο, ως σύμβολο προστασίας ενάντια στις δυνάμεις του κακού. Ο Απόλλωνας έχτισε επίσης ένα ναό στους Δελφούς από κλαδιά δάφνης. Η ιέρεια των Δελφών, η Πυθία μασούσε φύλλα δάφνης ή ανέπνεε τον καπνό από την καμένη δάφνη για να πέσει σε έκταση και να δώσει τους χρησμούς της. Σήμερα η δάφνη αποτελεί σύμβολο διάκρισης στις τέχνες και τα γράμματα. Είναι τονωτικό του στομάχου, ενώ από τους καρπούς της γίνονται φαρμακευτικά σκευάσματα για εντριβές κατά των ρευματισμών. Ακόμη τα φύλλα της χρησιμοποιούνται για την ενδυνάμωση των μαλλιών.

Επίσης χρησιμοποιείται ως καρύκευμα στη μαγειρική.

ΔΕΝΤΡΟΛΙΒΑΝΟ
Οι αρχαίοι Ελληνες το χρησιμοποιούσαν σε δημόσιες και θρησκευτικές τελετές και το έκαιγαν ως θυμίαμα. Οι Ρωμαίοι το προσέφεραν στις προστάτιδες θεότητες του οίκου τους. Στην αρχαία Ελλάδα οι σοφοί το έπλεκαν στα μαλλιά τους και έτριβαν το αιθέριο έλαιό του στο μέτωπό τους γιατί πίστευαν ότι δυνάμωνε τη μνήμη. Οι Αραβες γιατροί το εκτιμούσαν πολύ γιατί πίστευαν ότι αποκαθιστούσε τη ζωτικότητα, τη μνήμη και την ομιλία. Σε πολλές λαϊκές παραδόσεις το δενδρολίβανο συνδέεται με την Παναγία. Η παράδοση το θέλει να έχει αρχικά λευκά άνθη. Ομως κατά τη φυγή της από την Αίγυπτο άπλωσε το μπλε πανωφόρι της σε ένα θάμνο. Οταν το μάζεψε τα λουλούδια του φυτού είχαν πάρει ένα μπλε χρώμα προς τιμή της Παρθένου. Λέγεται μάλιστα ότι το δενδρολίβανο γίνεται τόσο ψηλό όσο ήταν ο Ιησούς και πως όταν γίνεται 33 ετών, στην ηλικία που σταυρώθηκε, είτε σταματά να μεγαλώνει είτε μαραίνεται.

Το δενδρολίβανο ενεργεί ως διεγερτικό του κυκλοφορικού συστήματος και των νεύρων. Επιπλέον ασκεί τονωτική και ηρεμιστική δράση στο πεπτικό σύστημα, γι αυτό και χρησιμοποιείται όταν υπάρχει ψυχολογική ένταση και το πρόβλημα εκδηλώνεται με μορφή δυσπεψίας που συνοδεύεται από τυμπανισμό, πονοκεφάλους ή κατάθλιψη. Εξωτερικά μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την ανακούφιση του μυϊκού πόνου, της ισχιαλγίας και της νευραλγίας. Ενεργεί ως διεγερτικό στους θύλακες των τριχών και μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε περιπτώσεις πρόωρης φαλάκρας.

Ρόφημα δενδρολίβανου: παίρνετε 30 γραμμάρια ανθισμένες κορυφές και τις βράζετε σε ένα λίτρο νερό. Το ρόφημα αυτό πίνεται τρεις φορές την ημέρα. Για τα μαλλιά παίρνετε 50 γραμμάρια ανθισμένες κορυφές και τις βράζετε σε ένα λίτρο νερό για μισή ώρα. Στη συνέχεια πλένετε τα μαλλιά σας με αυτό για μία εβδομάδα πρωί και βράδυ. Το αιθέριο έλαιό του διώχνει το σκόρο, ενώ αν προσθέσετε μερικές σταγόνες από αιθέριο έλαιο δενδρολίβανου στη γεμάτη ζεστό νερό μπανιέρα θα απαλλαγείτε αμέσως από την κούραση.

ΘΡΟΥΜΠΙ
Μικρός θάμνος που ευδοκιμεί στις πλαγιές των ελληνικών βουνών, γνωστός από την αρχαιότητα. Το χρησιμοποιούσαν για να αρωματίσουν το κρασί. Εχει σκληρά φύλλα με μαύρες βούλες ροζ ή άσπρα άνθη και καστανούς σπόρους που μυρίζουν ευχάριστα. Οι Ιταλοί ήταν ανάμεσα στους πρώτους που χρησιμοποίησαν το βότανο. Είναι ένα καλό ορεκτικό με ευεργετική επίδραση στην αδυναμία και ατονία του στομαχιού. Βοηθάει τη χώνεψη. Λειτουργεί ως καταπραϋντικό των ρευματικών αρθριτικών πόνων. Γενικά έχει δυναμωτική επίδραση στην κράση του ατόμου.

Χρησιμοποιείται ως μπαχαρικό κυρίως στα κρεατικά.

Ρόφημα: Ρίχνουμε 1 κουταλάκι του γλυκού σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό και το αφήνουμε για 10-15 λεπτά.

ΘΥΜΑΡΙ
Σύμφωνα με τον θρύλο, το θυμάρι ήταν ένα από τα αρωματικά βότανα που πάνω τους ξάπλωσε η Παναγία για να γεννήσει τον Χριστό. Σύμφωνα με τη βοτανολογική παράδοση, το θυμάρι φύτρωσε από τα δάκρυα της ωραίας Ελένης. Στην πραγματικότητα όμως το βότανο ήταν γνωστό πολύ πριν από τον Τρωικό Πόλεμο και ήταν ένα από αυτά που έκαιγαν ως θυμίαμα στους βωμούς των θεών οι αρχαίοι Ελληνες. Οι Ρωμαίοι στρατιώτες έκαναν μπάνιο σε νερό αρωματισμένο με θυμάρι για να αποκτήσουν δύναμη. Για τους αρχαίους Ελληνες το θυμάρι συμβόλιζε επίσης τη γενναιότητα. Εχει αντισηπτικές, απολυμαντικές και κατευναστικές ιδιότητες στη βρογχίτιδα, στον κοκίτη, στο άσθμα και γενικότερα στον επίμονο βήχα. Οι γαργάρες με θυμάρι βοηθούν στη λαρυγγίτιδα, την αμυγδαλίτιδα και τον ερεθισμένο λαιμό. Βοηθά στον ύπνο, ενώ σε ένα δωμάτιο αρρώστου δροσίζει τον αέρα. Χρησιμοποιείται ως αφέψημα κατά της ατονίας του πεπτικού συστήματος και βοηθά στην καταπολέμηση της χρόνιας καταρροής. Το αιθέριο έλαιο του θυμαριού χρησιμοποιείται για τον κατευνασμό των πόνων των δοντιών καθώς και για μασάζ σε μυϊκούς και ρευματικούς πόνους. Το θυμάρι βοηθά και στην αντιμετώπιση του κρυολογήματος.

Επίσης χρησιμοποιείται ευρύτατα και στη μαγειρική. Ταιριάζει πολύ με το κρέας, τα μαγειρευτά αλλά και στους ζωμούς.

Ρόφημα: Ρίχνετε δύο κουταλάκια του γλυκού θυμάρι σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό και το αφήνετε για 10 λεπτά. Το ρόφημα πίνεται τρεις φορές την ημέρα.

ΚΑΝΕΛΑ
Προέρχεται από το δέντρο Κιννάμωμον το αρωματικό και συναντάται κυρίως στην Κεϋλάνη, την Ιάβα, την ανατολική Ασία, τη Βραζιλία και την Αυστραλία. Το μπαχαρικό προέρχεται από τη φλούδα των κλαδιών. Η κανέλα εκτιμάται ως αρωματικό μπαχαρικό, αλλά και ως βότανο για την αντιμετώπιση του κρυολογήματος, του φουσκώματος και την τόνωση της πέψης από την αρχαιότητα.

Η κανέλα χρησιμοποιείται συνήθως με άλλα βότανα. Ανακουφίζει τη ναυτία και τον εμετό και χρησιμοποιείται και κατά της διάρροιας.

Ταιριάζει πολύ με διάφορα φρούτα, όπως μήλο και μπανάνα, σε πολλά γλυκά αλλά και στο κοκκινιστό κρέας.

Συνοδεύει πολλά πιάτα, αφού ταιριάζει και με το κρέας και με τα ψάρια.

Ρόφημα: Ο φλοιός της κανέλας τριμμένος μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε διάφορα μείγματα αλλά και ροφήματα.

ΚΑΡΔΑΜΟ
Το κάρδαμο είναι γνωστό από την αρχαιότητα ως το φυτό που ανοίγει την όρεξη. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη δυσπεψία και την ανακούφιση των κολικών πόνων. Επίσης ανοίγει την όρεξη, είναι διουρητικό, καθαρκτικό του αίματος και ευεργετικό στο συκώτι. Συνοδεύει κυρίως σαλάτες αλλά και μαγειρευτά λαχανικά.

Ρόφημα: Ρίχνετε σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό μία κουταλιά του γλυκού κοπανισμένους σπόρους και το αφήνετε για 10-15 λεπτά. Το ρόφημα πίνετε τρεις φορές τη μέρα, μισή ώρα πριν από τα γεύματα.

ΚΑΡΙ
Καρύκευμα το οποίο υπάρχει σε μορφή σκόνης, μείγμα κονιοποιημένων μπαχαρικών που προέρχεται από την Ινδία. Μπορεί να περιέχει διάφορες αναλογίες και συνδυασμούς από κόλιανδρο, κάρδαμο, πιπέρι καγιέν, πιπέρι μαύρο, κανέλα, μουστάρδα, τζίτζερ, κουρκουμά, τσίλι, μοσχοκάρυδο, σκόρδο, γαρίφαλο κ.ά. Στην Ινδία και Ινδονησία το κάρι ετοιμάζεται ειδικά για κάθε φαγητό και είναι πάντα διαφορετικό και ως προς τα υλικά και ως προς τις αναλογίες και διαφέρει από περιοχή σε περιοχή. Μαγειρεύεται πάντα με λάδι ή λίπος για να αποκτήσει όσο περισσότερο άρωμα και γεύση γίνεται.

Με το κάρι αρωματίζονται διάφορα φαγητά με κρέας, λαχανικά, ρύζι και αβγά, ιδιαίτερα στην ινδική, ινδονησιακή και κινέζικη κουζίνα. Στη Δύση κυκλοφορεί με τη μορφή μιας κίτρινης σκόνης που υπάρχει σε δύο μορφές, απαλή και δυνατή.

ΚΟΡΙΑΝΔΡΟΣ
Φυτρώνει στις χώρες της Μεσογείου και της ανατολικής Ευρώπης. Μνημονεύεται στους αιγυπτιακούς παπύρους Ebers γύρω στο 1500 π.χ. Είναι επίσης γνωστός ως κινέζικος μαϊντανός και χρησιμοποιείται στη κινέζικη, ινδική και στην κουζίνα της νοτιοανατολικής Ασίας.

Το βότανο αυτό βοηθά το πεπτικό σύστημα να απαλλαχθεί από αέρια και καταπραϋνει τον κολικό πόνο που τα συνοδεύει κάποιες φορές. Επίσης ανοίγει την όρεξη. Ταιριάζει πολύ με διάφορα λαχανικά και κυρίως με πατάτες αλλά και σε ψητά φούρνου.

Ρόφημα: Σε ένα φλιτζάνι βραστό νερό ρίχνετε 1 κουταλάκι του γλυκού κοπανισμένους σπόρους και το αφήνετε για περίπου πέντε λεπτά. Το ρόφημα πίνεται πριν από τα γεύματα.

ΚΟΥΡΚΟΥΜΑΣ
Πολύ ενδιαφέρουσα και ενδεικτική για τον ινδικό πολιτισμό είναι η παραγωγή του μπαχαρικού. Το ρίζωμα βράζεται και εκτίθεται στον ήλιο για περίπου μία εβδομάδα μέχρι να ξεραθεί. Στη συνέχεια γυαλίζεται με τρίψιμο στο χέρι και αλέθεται μέχρι την παρασκευή σκόνης.

Περιέχει αιθέριο έλαιο, το οποίο λαμβάνεται κατόπιν απόσταξης. Στους αρχαίους χρόνους χρησιμοποιήθηκε ως καρύκευμα αλλά και ως άρωμα και χρωστική. Εξαιτίας του έντονου πορτοκαλοκίτρινου χρώματός του και της συγγένειάς του με τη ζαφορά, τον μεσαίωνα χρησιμοποιούνταν και ως υποκατάστατο της ζαφοράς. Είναι κύριο συστατικό του κάρι, της αγγλικής μουστάρδας και επίσης χρησιμοποιείται σε καρυκεύματα, τουρσιά, βούτυρο για λαχανικά και σε φαγητά με πουλερικά, ρύζι, ψάρι και αβγά. Συχνή χρήση μπορεί να προκαλέσει έλκος στομάχου σε ήδη ευπαθή άτομα ή στην καλύτερη περίπτωση ευαισθησία.

Στην Ασία, οι γυναίκες το χρησιμοποιούν ως καλλυντικό (κουρκουμάς διαλυμένος σε νερό) γιατί αφήνει μια λαμπερή χρυσίζουσα χροιά στο δέρμα.

ΚΡΟΚΟΣ
Ο κρόκος ή σαφράν έχει χαρακτηρισθεί και ως το χρυσάφι της ελληνικής γης και συγκαταλέγεται στα πολύτιμα μπαχαρικά των αρχαίων πολιτισμών, για το άρωμα, το χρώμα, τις φαρμακευτικές αλλά και τις αφροδισιακές του ιδιότητες. Εμφανίζεται σε ζωγραφιές της μινωικής Κρήτης του 1600 π.χ. Η Κλεοπάτρα το χρησιμοποιούσε στα καλλυντικά της, οι αρχαίοι Φοίνικες στις προσφορές τους στη θεά Αστάρτη. Ο Ομηρος το αναφέρει στα κείμενά του, ενώ το συναντάμε και στην Παλαιά Διαθήκη. Η ιστορία του στη νεότερη Ελλάδα ξεκινάει όταν οι Κοζανίτες έμποροι το μετέφεραν από την Αυστρία τον 17ο αιώνα. Για τριακόσια χρόνια ο κρόκος καλλιεργείται στην Κοζάνη. Τα λουλούδια του συλλέγονται το φθινόπωρο και αποξηραίνονται προσεχτικά μέχρι να γίνουν βαθυκόκκινα λεπτά νήματα. Χρειάζονται περίπου 50.000 στίγματα για να προκύψουν 100 γραμμάρια κόκκινου κρόκου. Ο κρόκος ή ελληνική ζαφορά ανήκει στην καλύτερη ποιότητα στον κόσμο.

Χρησιμοποιείται ως στομαχικό αντισπασμωδικό και αφροδισιακό. Σήμερα έχουν αποδειχθεί οι αντιθρομβωτικές του ιδιότητες στο αίμα, ενώ σε μικρές δόσεις καταπραϋνει τους πόνους των νεφρών, ανοίγει την όρεξη και διευκολύνει την πέψη. Χρησιμοποιείται επίσης για τις λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού και στην κατάθλιψη, ενώ θεωρείται και ηρεμιστικό.

Το χαρακτηριστικό του πικάντικο άρωμα ταιριάζει σε πολλά φαγητά, όπως ψάρια, μαλάκια μακαρόνια, ρύζι και ζυμαρικά.

ΚΥΜΙΝΟ
Το συναντάμε στις χώρες της Μεσογείου αλλά και στην Ινδία, την Κίνα και στο Μεξικό. Διαθέτει πολύ χαρακτηριστικό άρωμα, δυνατό και βαρύ, με γεύση πολύ έντονη. Παλαιότερα, το κύμινο χρησιμοποιούνταν πολύ στην ιατρική. Αποτελεί σημαντικό συστατικό πολλών καρυκευμάτων όπως είναι το τσίλι, το κάρι και στις σάλτσες. Ταιριάζει πολύ με κρέας και ψάρι.

ΜΟΣΧΟΚΑΡΥΔΟ
Το μοσχοκάρυδο έφθασε στην ανατολική Μεσόγειο από τους Αραβες τον 12ο αιώνα. Το 1191 ήταν ένα από τα αρωματικά που στρώθηκαν στους δρόμους της Ρώμης, λόγω των απολυμαντικών του ιδιοτήτων, με την ευκαιρία της στέψης του αυτοκράτορα Ερρίκου του 6ου.

Βοηθάει την πέψη και την απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών, ειδικά των πλούσιων σε άμυλο και λίπος τροφών.

Πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο σε σκόνη και μάλιστα σε μικρή ποσότητα. Βοηθάει την έκκριση γαστρικών υγρών, καταπολεμά τον μετεωρισμό και τα αέρια της κοιλιάς και γενικά «ανοίγει» την όρεξη. Επίσης ανακουφίζει από το φούσκωμα, τον εμετό και τη ναυτία.

Χρησιμοποιείται σε πολλά γλυκά, αλλά και σε σάλτσες, μπεσαμέλ, κοκκινιστά και λαχανικά.

Προσοχή! Το μοσχοκάρυδο είναι τοξικό και πρέπει να χρησιμοποιείται μόνο σε μικρές ποσότητες.

Ρόφημα: Προσθέτουμε μία πρέζα σκόνη από φρεσκοτριμμένο μοσχοκάρυδο σε ρυζόνερο ή σε κάποιο άλλο ρόφημα. Επίσης χρησιμοποιείται και στη μαγειρική ως μπαχαρικό.

ΜΟΣΧΟΠΙΠΕΡΟ: (μπαχάρι)
Πολύτιμο συστατικό της ελληνικής κουζίνας που συνδυάζει αρωματικούς τόνους πιπεριού, κανέλας, μοσχοκάρυδου και γαρίφαλου. Το αγγλικό όνομα allspice επινοήθηκε τον 17ο αιώνα για να περιγράψει τη γεύση του. Ο καρπός του έχει συνδέσει δύο διαφορετικές κουλτούρες, τη δυτική και την ανατολίτικη κουζίνα.

Καταπραϋνει από τον τυμπανισμό και τον πόνο από δυσπεψία.

Χρησιμοποιείται σε μαρινάτες, κοκκινιστά και ψητά.

Χρήση: Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε μικρή ποσότητα σε άλλα ροφήματα.

ΠΑΠΡΙΚΑ
Οι καρποί της είναι κόκκινοι ή κίτρινοι και όταν ωριμάσουν έντονο κίτρινο ή πορτοκαλί χρώμα. Ξεραίνονται και κονιοποιούνται για να παραχθεί η πάπρικα, η οποία είναι ζωηρόχρωμη κόκκινη σκόνη. Υπάρχουν διάφοροι τύποι με έντονο άρωμα και γεύση. Χρησιμοποιείται για να δώσει ζωηρό κόκκινο χρώμα σε πολλά τρόφιμα (όπως γλυκαντικά, παρασκευάσματα κρέατος).

Χρησιμοποιείται ευρύτατα στην κουζίνα πολλών χωρών όπως στην Ουγγαρία (είναι το εθνικό μπαχαρικό και χρησιμοποιείται σε καυτά πιάτα με κρέας όπως το γνωστό «γκούλας»), στις Βαλκανικές χώρες, στην Ισπανία.

Παρόλο που η πάπρικα δεν προέρχεται από την Κεντρική Αμερική, η χώρα στην οποία η τέχνη της καλλιέργειάς της έχει περισσότερο τελειοποιηθεί είναι το Μεξικό.

ΠΙΠΕΡΙ
Εχει την ιδιότητα να συντηρεί τα τρόφιμα και να δίνει πικάντικη γεύση στο φαγητό. Σε μικρές ποσότητες, που συνήθως χρησιμοποιείται, διευκολύνει την πέψη και ανοίγει την όρεξη. Σε μεγάλες αντίθετα, μπορεί να προκαλέσει φλεγμονή στο έντερο. Με τη λέξη πιπέρι αναφερόμαστε σε πολλά είδη και κατηγορίες, όπως το μαύρο, το άσπρο, το πράσινο, το κόκκινο, το ροζέ, το καφέ, κα.

Χρησιμοποιείται ευρύτατα στην κουζίνα και ταιριάζει σε όλα τα φαγητά.

ΡΙΓΑΝΗ
Παλαιότερα ονόμαζαν τη σατουρέια «σάλτσα των φτωχών», αλλά σήμερα στη χρήση της αποδίδονται σημαντικά αφροδισιακά αποτελέσματα. Στην Ελλάδα χρησιμοποιείται κυρίως η σατουρέια η παρνασσική ως καρύκευμα.

Η γνωστή πάντως ρίγανη που προέρχεται από το φυτό Origanum Vulgare χρησιμοποιείται από την αρχαιότητα κυρίως ως φάρμακο για δηλητηριάσεις, σπασμούς, πρηξίματα κ.ά. Σε κάποια μέρη οι κυνηγοί συνηθίζουν όταν σκοτώσουν ένα θήραμα (π.χ. λαγό) να βάζουν στην κοιλιά του μερικά κλωνάρια ρίγανη για να μη μυρίσει μέχρι να φθάσουν σπίτι.

Χρησιμοποιείται όλο το φυτό ανθισμένο καθώς και το αιθέριο έλαιό του. Συλλέγεται τους μήνες της ανθοφορίας και διατηρείται σε κλειστά γυάλινα βάζα αφού αποξηρανθεί. Κάποιοι συνιστούν ως μια ιδιαίτερα ευχάριστη και ερωτική εμπειρία ένα ζεστό μπάνιο με τον/τη σύντροφό σας, αφού ρίξετε μια χούφτα ρίγανη μέσα στο νερό.

Η ρίγανη έχει και σπουδαίες θεραπευτικές ιδιότητες: Δρα κατά του άσθματος, της δυσμηνόρροιας, κατά των σπασμών ενώ είναι και εφιδρωτική.

Χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση των χρόνιων ρευματισμών, ενώ πιστεύεται ότι έχει ευεργετική δράση και στις περιπτώσεις στραβολαιμιάσματος.

Το λάδι της ρίγανης μπορεί να χρησιμοποιηθεί και ως κατευναστικό στους πόνους των δοντιών.

Επίσης στο κρυολόγημα και στον βήχα κάνει καλό το ρόφημα από αποξηραμένη ρίγανη. Ρίχνεται μία πρέζα ρίγανη σε ένα φλιτζάνι νερό και το βράζετε για λίγα λεπτά.

Το στραγγίζετε και το πίνετε. Θεωρείται το πιο δημοφιλές μπαχαρικό στην κουζίνα και ταιριάζει με κρέας, ψάρι, λαχανικά, σάλτσες, σαλάτες.

Χρησιμοποιείται πολύ και στη μαγειρική. Ταιριάζει πολύ στο ψητό ψάρι αλλά και στο κρέας και τα λαχανικά.

Χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση των χρόνιων ρευματισμών, ενώ πιστεύεται ότι έχει ευεργετική δράση και στις περιπτώσεις στραβολαιμιάσματος.

ΕΛΣΑ ΣΥΜΕΩΝΙΔΟΥ