Πυγολαμπίδα: Το φως μες στο σκοτάδι...

«Στη νυχτιά μας μια πυγολαμπίδα, των αρχαίων η μνήμη, ψευτοφέγγει..»

Μια ιστορία λέει, πως ενώ το σκοτάδι έπεφτε βαρύ και αφού οι Ρωμαίοι είχαν σιγουρευτεί πως ο Χριστός είχε πεθάνει, έδωσαν την άδεια στη Παναγία να τον κατεβάσει από τον σταυρό... 

Η Παναγία με κάποιους από τους μαθητές του Κυρίου πήγαν να κατεβάσουν από τον Σταυρό το άψυχο σώμα του, αλλά δεν έβλεπαν λόγω του σκοταδιού.  

Οι αναλαμπές τη νύχτα την καθιστούν
ευάλωτη στον εχθρό.

Τότε ένα έντομο πήρε στην ουρά του κάρβουνο και τους έφεγγε!!! Επειδή όμως καιγότανε, πήγαινε συνεχώς και βουτούσε την ουρά του στο νερό... Έτσι λοιπόν η Παναγία συγκινημένη  ευχήθηκε το συγκεκριμένο έντομο να έχει πάντα στην ουρά του φως το οποίο όμως να μην το καίει... Με αυτό τον τρόπο δημιουργήθηκε η πυγολαμπίδα...
  Η πυγολαμπίδα ή αλλιώς κωλοφωτιά είναι έντομο κολεόπτερο που έχει την δυνατότητα να παράγει φως με βιολογικό τρόπο, που συνήθως εκπέμπει στο πίσω μέρος της ουράς της. Παλιά έθιμα σχετίζουν όπως και η παραπάνω ιστορία, την πυγολαμπίδα με το Πάσχα και κυρίως με το καλοκαίρι.   Οι πυγολαμπίδες κάνουν την εμφάνιση τους τα βράδια και δημιουργούν με τον φωτισμό τους ένα εξαιρετικό θέαμα σε όσους έχουν την τύχη να τις παρακολουθήσουν. Υπάρχουν πάνω από 2.000 είδη πυγολαμπίδων. Η περίοδος αιχμής της εμφάνισής τους είναι οι βραδιές του Ιουνίου και του Ιουλίου.

   Πολλά είναι τα βιβλία που έχουν γραφτεί για τις πυγολαμπίδες εξηγώντας το σκοπό, την ανατομία και την πορεία του συγκεκριμένου εντόμου στο πέρασμα των χρόνων. Ενδιαφέρον παρουσιάζει και ο τρόπος με τον οποίοι αμύνεται μια πυγολαμπίδα. Οι αναλαμπές τη νύχτα την καθιστούν ευάλωτη στον εχθρό. Όταν επιτεθεί ένα αρπακτικό, μερικές πυγολαμπίδες αποβάλουν μερικές σταγόνες αίματος σε μια διαδικασία που λέγεται "αντανακλαστική αιμορραγία". Το αίμα περιέχει ένα χημικό το οποίο είναι αηδιαστικό και τοξικό για αρκετά αρπακτικά... Από αυτό που εμείς βλέπουμε σε μια πυγολαμπίδα, μόνο το 10% είναι φως , ενώ το υπόλοιπο 90% είναι θερμότητα. Σημαντική διαδικασία, επίσης ενδιαφέρουσα, είναι και η αναπαραγωγή τους. Κάθε ένα ενήλικο θηλυκό έχει μια έντονη ζωή μερικών εβδομάδων από τότε που θα ζευγαρώσει έως τη στιγμή που θα πεθαίνει.  Τα αυγά, μετά από μερικές εβδομάδες εκκολάπτονται και παραμένουν ως προνύμφες για ένα ή δυο καλοκαίρια επιπλέον. Ως προνύμφες, άλλες τρυπώνουν στο χώμα και άλλες σε φλοιούς δένδρων περιμένοντας την Άνοιξη να εμφανιστούν. Τρέφονται με μικρά σαλιγκάρια, αφού πρώτα τα παραλύσουν και στη συνέχεια τα πιπιλίσουν, αφήνοντάς τα στο τέλος άδεια.
 Επιστήμονες από όλο τον κόσμο, μελετούν την διαδικασία συντονισμού των πυγολαμπίδων, καθώς ανάλογα με το τι φως εκπέμπει η μία, ανάλογα λειτουργεί μια άλλη. Διαφορετικό χρώμα, διαφορετικός χρόνος που αναβοσβήνει το φως, αλλά συγχρόνως όλα αυτά γίνονται άψογα οργανωμένα, είτε για άμυνα, είτε για εσωτερική λειτουργία που βοηθάει τις πυγολαμπίδες να ζουν, να τρέφονται, να αναπαράγονται...

Αυτή είναι λοιπόν η πυγολαμπίδα. Η κωλοφωτιά για τους Έλληνες. Στην Ελλάδα την συναντάμε σε αρκετές περιοχές, αλλά πολύ τυχεροί είναι οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της Κέρκυρας που τις άγιες ημέρες του Πάσχα απολαμβάνουν ένα μοναδικό θέαμα στις πλαγίες του πανέμορφου νησιού... Τέλος πολλές αναφορές γίνονται και σε ποιήματα για την πυγολαμπίδα.  Παρομοιάζεται σαν το φως μέσα στο σκοτάδι, σαν την ελπίδα για τις  δυσκολίες, τις άσχημες στιγμές τους έθνους μας.
Όπως λέει και ο Κωστής Παλαμάς πολύ εύστοχα... «Στη νυχτιά μας μια πυγολαμπίδα, των αρχαίων η μνήμη, ψευτοφέγγει..»
πηγή