Δεκαοχτούρα

Πουλί της οικογένειας των περιστεριδών. Το αγριοπερίστερο αυτό ζει σ` όλη την Ελλάδα και ιδιαίτερα στη Μακεδονία και τη Θράκη. Έχει χρώμα σταχτί και το μήκος του σώματός του είναι 20 εκ. περίπου.

Είναι ενδημικό πουλί και ζει κοντά σε αγροτικούς οικισμούς, αλλά και σε πόλεις. Τρέφεται με διάφορα φρούτα και σπόρους (ιδιαίτερα προτιμά σπόρους σιταριού). Πήρε το όνομά της από το ιδιόρρυθμο κελάηδημά της, που μοιάζει με το συλλαβισμό της λέξης δεκαοχτώ. Φτιάχνει τη φωλιά της πάνω σε κλαδιά διάφορων δέντρων από κομμάτια μικρών ριζών. Τις τελευταίες ημέρες του Μαΐου το θηλυκό γεννά 2 αβγά και τα κλωσά για 20 ημέρες περίπου. 

Τα νεογνά δεν έχουν φτέρωμα και τρέφονται με μια παχύρρευστη ουσία, που ονομάζεται "γάλα" και σχηματίζεται στον πρόλοβο των γονέων της. live-pedia Ο ΘΑΥΜΑΣΤΟΣ ΚΟΣΜΟΣ ΤΩΝ ΖΩΩΝ

Η δεκαοχτούρα της πόλης μας, γράφει η Αναστασία Χατζηνικολάου στον Παρατηρητή της Θράκης, 

το σταχτί πουλί των παιδικών μας χρόνων αναζητά το δίκιο της ως κόρη για τα 18 ψωμιά ή μάνα για τα 18 χαμένα της παιδιά, πάνω σε μια πασχαλιά…
Όπως και να τη θέλει ο μύθος, για εμάς πάντα θα είναι το πουλί που στέκεται στο περβάζι μας το Μάη και έρχεται την άνοιξη μαζί με την ευλογημένη από την Παναγία πασχαλιά…

Οι ιστορίες της δεκαοχτούρας

Η μάνα για τα 18 παιδιά της

Η δεκαοχτούρα είναι πολύ γνωστό πουλί. Τη συναντάς παντού και αν δεν τη βλέπεις ακούς το χαρακτηριστικό γνωστό "δεκαοχτώ". 

Υπάρχει ένας μύθος για τη δεκαοχτούρα:

Παλιά, σε μια μικρή περιοχή, ζούσε μια μητέρα με τα 18 παιδιά της. Μια μέρα, έπρεπε να πάει στην πόλη κι έτσι άφησε τα παιδιά της με μια απ' τις φίλες της. Όταν γύρισε απ' τα ψώνια βρήκε τη φίλη της σκοτωμένη και τα παιδιά της έλειπαν. Κάποιος τα είχε αρπάξει. Τότε η μητέρα, έγινε πουλί που ονομάζεται : "Δεκαοχτούρα". Κάθε νύχτα στα έρημα μέρη, ψάχνει τα παιδιά της, φωνάζοντας, τον αριθμό δεκαοχτώ. Οι άνθρωποι λένε πως όταν βρίσκει κάποιον προσπαθεί να ζητήσει βοήθεια λέγοντας και ξαναλέγοντας τον αριθμό των παιδιών της (=δεκαοχτώ). Δεκαοχτούρα - Collared Dove

Η κόρη για τα 18 ψωμιά

Είναι γνωστή η θλιβερή ιστορία των πουλιών αυτών, όπως την διέσωσε η ελληνική λαϊκή παράδοση μας. η δεκαοχτούρα ήτανε φτωχή κόρη αλλά πολύ όμορφη και γι' αυτό καλοπαντρέυτικε με κάποιο καλό νοικοκυρόπουλο του χωριού της, που ήτανε και ράφτης. Η πεθερά της δεκαοχτούρας ήτανε κακιά και μοχθηρή, βασάνιζε την νύφη της πάντοτε και ζητούσε αφορμές να την παιδέυει.

Μια μέρα την έστειλε στο φούρνο με μία τεράστια πινακωτή με 18 σταρένια καρβέλια, στην επιστροφή της νύφης η πινακωτή μοσχοβολούσε.

Η πεθερά της, μόλις έφτασε η νύφη χύμηξε να μετρήσει τα καρβέλια, τα βρήκε 18, σωστά, για να παιδέψει όμως την νύφη φωνάζει τον γιό της και του λέει πως τα καρβέλια που τις έδωσε ήταν 19.

περνώντας από το σπίτι της μάνας της της έδωσε φαίνεται το ένα, τι την κρατάς την παλιογυναίκα? μας κλέβει το ψωμί μας, μας κλέβει το σπίτι μας, πήγε στο φούρνο με 19 καρβέλια και έφερε 18.

Που είναι το άλλο καρβέλι γυναίκα?, ρωτάει ο άντρας της, 18 ψωμιά πήγα στον φούρνο 18 έφερα λέει η νύφη.

Δεν χάνουν καιρό η πεθερά και ο άντρας της της ρίχτηκαν μαζί για σκοτωμό, παναγιά μου!, σώσε με φώναξε τότε η άμοιρη νύφη, η παναγία την λυπήθηκε και την έκανε πουλί!!

από τότε πιάνει τις κορυφές των δέντρων, τις στέγες των σπιτιών και φωνάζει συνεχώς των αριθμό των καρβλιών, 18, 18, 18.

Σε πολλά μέρη οι γυναίκες, όταν την ακούνε λένε με συμπόνια, «ναι κυρά μου, 18, ας το αρνιέται η κακούργα η πεθερά σου».

 

Την λαϊκή αυτή παράδοση τη φιλοτέχνησε σε δεκαέξι τετράστιχα ο Βιζυηνός:

πως το λένε το πουλάκι
που στα δέντρα πεταχτό
κελαδεί κάθε λιγάκι
δεκαοχτώ, δεκαοχτώ

ήταν άλλοτε η καημένη
κοριτσάκι διαλεχτό
χρόνοι τώρα περασμένοι
δεκαοχτώ, δεκαοχτώ

και όταν η πεθερά σήκωσε το μαχαίρι να σφάξει την νύφη της:

ο Θεός γυρνά το χέρι
στο κακό της εαυτό
και πληγές της καταφέρνει
δεκαοχτώ, δεκαοχτώ

και την νύφη μεταβάλλει
σε τρυγόνι φτερωτό
που ως τώρα ακόμα ψάλλει
δεκαοχτώ, δεκαοχτώ.

Αυτό το όνομα 18 καθιέρωσε και η επιστημονική ονομασία του πουλιού αυτού "decaocto".
Η δεκαοχτούρα μοιάζει πολύ με το τρυγόνι, μικρότερη όμως απ' αυτό, κι ανήκει μαζί με το αγριοπερίστερο και τη φάσα στα περιστεροειδή.
Το φθινόπωρο φεύγει για θερμότερα κλίματα, διαφέρει από το τρυγόνι γιατί γύρω από το λαιμό της έχει μαύρο γαϊτάνι, της έμεινε από την εποχή που βοηθούσε τον άντρα της στο ράψιμο και περνούσε τις μαύρες κλωστές στο λαιμό της. 

Πηγή:kerkinitoday.com