Οδοιπορικό στις Λίμνες Πρέσπες

Οι Λίμνες Πρέσπες είναι αδιαμφισβήτητο στολίδι της πατρίδας μας με ανεξάντλητη φυσική ομορφιά. Μόλις 47 χιλιόμετρα από την πόλη της Φλώρινας και 50 χιλιόμετρα από την πόλη της Καστοριάς, αποτελούν έναν από τους πιο σημαντικούς υγρότοπους όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης.
Πρόκειται για ένα περιηγητικό προορισμό που σίγουρα θα σας αφήσει με τις πιο θαυμαστές εντυπώσεις. Το ταξίδι μέχρι τις Πρέσπες αποτελεί από μόνο του ένα αξέχαστο γεγονός, καθώς το βαθύ πράσινο των κωνοφόρων που στολίζουν τους τριγύρω ορεινούς όγκους σε συνδυασμό με τις μυρωδιές του ρετσινιού, δίνουν τη θέση τους στο απέραντο γαλάζιο των λιμνών.
Οι Πρέσπες αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της πατρίδας μας καθώς βρίσκονται στο Βορειοδυτικό τμήμα της χώρας μας και αποτελούν το φυσικό όριό μας με τις 3 γειτονικές μας χώρες. Η λεκάνη των Πρεσπών σχηματίστηκε πιθανότατα κατά την διάρκεια της Τριτογενούς γεωλογικής εποχής και αρχικά υπήρχε μόνο μία ενιαία λίμνη. Όμως με την πάροδο των αναρίθμητων ετών μια αμμώδη λωρίδα γης διαχώρισε την Λίμνη Πρέσπα, δημιουργώντας μία ακόμα μικρότερης έκτασης λίμνη. Οι δύο ασύμμετρες λίμνες διαχωρίζονται από μια αβαθή λωρίδα αμμώδους γης, μήκους περίπου 4 χιλιομέτρων και πλάτους 200-1000 μέτρα.
Εξαιτίας του τεράστιου φυσικού της πλούτου, η αξία του οποίου αναγνωρίστηκε πρόσφατα, οι Λίμνες Μικρή και Μεγάλη Πρέσπα κατατάσσονται δικαίως στους πλέον φημισμένους υδροβιότοπους, οι οποίοι προστατεύονται διεθνώς από την συνθήκη RAMSAR, αφού έχει χαρακτηριστεί ως Εθνικός Δρυμός και ως περιοχή Ειδικά προστατευόμενη και ιδιαίτερα σημαντική για τα πουλιά.
Κατά την επίσκεψή μας στις Πρέσπες τα βλέμματά μας τράβηξαν οι σχηματισμοί των ιπτάμενων αργυροπελεκάνων και των ροδοπελεκάνων, που λόγω της ήπιας ανάπτυξης αλλά και της ευαισθητοποίησης των κατοίκων, έχουν βρει ένα ασφαλές φυσικό καταφύγιο στις όχθες της Μεγάλης Πρέσπας. Πλησιάσαμε με απόλυτη ηρεμία, σεβασμό και προσοχή για να μην ταράξουμε την ησυχία των προστατευομένων πουλιών και παρατηρήσαμε τα σμήνη των ερωδιών που αναζητούσαν την τροφή τους στις όχθες της λίμνης. Μια απότομη κίνησή μας τρόμαξε τα πουλιά και μεγάλα σμήνη από κατάμαυρους κορμοράνους, και θαλασσοκόρακες, υψώθηκαν στον αέρα. Προσθαλασσώθηκαν μερικές εκατοντάδες μέτρα μακρύτερα εκεί που η πρόσβαση των ανθρώπων ήταν αδύνατη.
Παρατηρούσαμε με τα κιάλια μας τις κινήσεις τους και μας εξέπληξε η ηρεμία με την οποία οι αργυροπελεκάνοι κολυμπούσαν ατάραχοι, νιώθοντας μεγαλύτερη ασφάλεια στο κέντρο των ήρεμων νερών της λίμνης. Η ποικιλία της ιχθυοπανίδας στη περιοχή αποτελεί καθοριστικό παράγοντα της παραμονής των πουλιών στην περιοχή, μιας και έτσι καταφέρνουν και επιβιώνουν με επιτυχία. Στην αμμουδερή παραλία της λίμνης καταγράψαμε ένα πλήθος ωδικών και μη πουλιών. Γαλιάντρες και κορυδαλλοί σουλατσάριζαν στην άμμο ενώ μερικοί ασημόγλαροι λιάζονταν άφοβα κάτω από τον ζεστό ήλιο. Το παρατηρητήριο των πουλιών ήταν δεκάδες μέτρα μακρύτερα, για τους ορνιθολόγους που επισκέπτονται την περιοχή.
Επόμενος προορισμός μας η Μικρή Πρέσπα. Μέσα στους πυκνούς καλαμιώνες, πολλά υδρόβια πουλιά έβρισκαν καταφύγιο για να μεγαλώσουν τους νεοσσούς τους μιας και ήμασταν πια στο τέλος της αναπαραγωγικής περιόδου. Το πλήθος των εντόμων, αμφιβίων και ερπετών που διακρίναμε στην πορεία μας, έπαιζαν τον δικό τους καθοριστικό ρόλο στο σπάνιο αυτό οικοσύστημα. Μύγες, κουνούπια, σφήκες, σκαθάρια, ακρίδες, βατράχια, σαύρες, φίδια, λίγο ενοχλητικά και μερικές φορές προκαλώντας φόβο στους ανθρώπους των πόλεων κι όμως είχαν έναν τόσο σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουν στην συνέχιση του οικοσυστήματος. Τα περισσότερα από αυτά γίνονταν τροφή για τα πουλιά που στην συνέχεια τάιζαν τα μικρά τους προκειμένου να ενδυναμώσουν και να προετοιμαστούν για το μεγάλο ταξίδι της αναχώρησης προς τις θερμότερες χώρες. Πάπιες, κύκνοι και πελαργοί βουτούσαν ανάμεσα στα υδρόβια φυτά ψάχνοντας για θηράματα. Παρατηρήσαμε έναν πελαργό κρατώντας ένα φίδι στην άκρη του ράμφους του να κατευθύνεται στην φωλιά του…

Πλωτή Γέφυρα

Το φημισμένο νησάκι του Αγίου Αχίλλειου που βρίσκεται στο κέντρο της Λίμνης Μικρής Πρέσπας. στάθηκε ο επόμενος προορισμός μας. Η ατέλειωτη πλωτή γέφυρα μας ένωσε με το μικρό νησάκι που όση έκταση του έλειπε τόσο πλούτο ιστορικό και φυσικό είχε. Στα ερειπωμένα κτίσματα τα χελιδόνια έχτιζαν στην σειρά ασφαλείς χωμάτινες φωλιές, ενώ διακρίναμε με μεγάλη ευκολία στα οπωροφόρα δέντρα φλώρους, λούγαρα, καρδερίνες και σκαρθάκια να κελαηδούν ασταμάτητα. Φυλλοσκόποι και κοτσύφια μας μάγευαν με τα τιτιβίσματά τους. Προχωρώντας προς το κέντρο του νησιού η έκπληξή μας ήταν μεγάλη καθώς αντικρίζαμε και ακούγαμε μια απίστευτα μεγάλη ποικιλία πολύχρωμων ωδικών πτηνών, που δεν μπορούσαμε να αναγνωρίσουμε!
Στο νησάκι ζούσε μια μικρή ομάδα αγελάδων εκτροφής η οποία έπαιζε ουσιαστικό ρόλο στο οικοσύστημα. Οι ακαθαρσίες των αγελάδων προσέλκυαν ένα πλήθος εντόμων φτερωτών και μη, που με την σειρά τους αποτελούσαν τροφή για τα εντομοφάγα πουλιά. Η βλάστηση, πλούσια και αμόλυντη από την ανθρώπινη παρουσία, πρόσφερε απλόχερα χώρο για τις φωλιές των τρυποφρακτών, των μυγοχαφτών ενώ στα ψηλότερα κλαδιά γαλαζοπαπαδίτσες, καλόγεροι, σπίνοι και κοκκινολαίμηδες στόλιζαν με την παρουσία τους τα γεμάτα καρπούς δέντρα.
Φυσικά καρακάξες, κουρούνες και κάργιες έκανα αισθητή την παρουσία τους παντού.
Η επιστροφή μας φάνηκε ατέλειωτη λόγω της κούρασης και του ήλιου που άρχισε να καίει επικίνδυνα. Μια τελευταία στάση στο ξακουστό χωριό των Ψαράδων για φαγητό και ξεκούραση μιας και οι εμπειρίες που αποκομίσαμε ήταν τόσο πλούσιες που χρειαζόμασταν αρκετό χρόνο για να τις επεξεργαστούμε. Στο ταξίδι της επιστροφής, σύντροφοί μας στάθηκαν και πάλι οι αργυροπελεκάνοι που μας αποχαιρετούσαν μαζί με ένα σμήνος από λευκοτσικνιάδες…
Είναι πολύ δύσκολο πράγματι να αποτυπωθούν όλες αυτές οι παραστάσεις και οι εμπειρίες μέσα σε λίγες γραμμές. Αξίζει όμως στα αλήθεια να γνωρίσει κανείς και να γευτεί τις ομορφιές της Ελληνικής φύσης, γιατί Ελλάδα δεν είναι μόνο τα μάρμαρα του Παρθενώνα και οι ζεστές παραλίες, αλλά όλα αυτά τα φυσικά στολίδια που οφείλουμε να διαφυλάξουμε για τις επόμενες γενιές σαν κόρη οφθαλμού.
Γεωργία Νικητέα, EcoView.gr

Ανανέωση σπιτιού με οικολογικά χρώματα

Έχοντας αποφασίσει να ανανεώσουμε το εσωτερικό του σπιτιού μας, ήμασταν αποφασισμένοι να χρησιμοποιήσουμε τα νέα οικολογικά πιστοποιημένα χρώματα για βάψουμε τους τοίχους. Είχαμε ήδη χρησιμοποιήσει τα νέα αυτά χρώματα όταν ανανεώσαμε το βάψιμο των εξωτερικών τοίχων του σπιτιού και είχαμε μείνει πολύ ευχαριστημένοι.

Θέλαμε όχι μόνο ένα αισθητικά τέλειο φινίρισμα με άψογη ποιότητα, αλλά και να διατηρηθεί η ζωντάνια των αποχρώσεων, να μην σκάσει ή ξεφλουδίσει το χρώμα και να έχει αντοχή στις καιρικές συνθήκες και την υπεριώδη ακτινοβολία.

Περισσότερο όμως από όλα, θέλαμε να μην περιέχει βαρέα μέταλλα, καρκινογόνες ή άλλες τοξικές ουσίες που να είναι βλαβερές για την υγεία μας, αλλά και να είναι φιλικά προς το περιβάλλον από την στιγμή της παραγωγής τους, κατά την διάρκεια της χρήσης τους και σε όλο τον κύκλο της ζωής τους.

Πώς ξεχωρίζουμε τα οικολογικά χρώματα

Καταρχήν, οικολογικά χρώματα είναι μόνο εκείνα που έχουν πιστοποιηθεί με το Οικολογικό σήμα. Τα Οικολογικά προϊόντα ρυπαίνουν ελάχιστα το περιβάλλον, πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια απόδοσης, αντοχών, περιεκτικότητας σε διαλύτες και τοξικές ουσίες.
Επιπλέον, τα έχει ελέγξει και πιστοποιήσει κάποιος ανεξάρτητος οργανισμός. Το χαρακτηριστικό λογότυπο, (μαργαρίτα), χαρακτηρίζει όλα τα χρώματα στα οποία έχει απονεμηθεί το Οικολογικό σήμα.
Τα Οικολογικά χρώματα δεν υστερούν ούτε ως προς τα τεχνικά χαρακτηριστικά ούτε ως προς την απόδοσή τους σε σχέση με τα συμβατικά υλικά.
Έχουν μεγάλη καλυπτικότητα και απόδοση, υψηλή πρόσφυση, μεγάλη αντοχή στον χρόνο, στην καθαριότητα με νερό, στις καιρικές συνθήκες και δεν περιέχουν επικίνδυνες τοξικές ουσίες βλαβερές για τον άνθρωπο.
Επίσης, δεν προκαλούν ρύπανση στο περιβάλλον. Αραιώνονται με νερό και στεγνώνουν πολύ γρήγορα, αφού είναι προσαρμοσμένα στις ιδιαίτερες κλιματολογικές συνθήκες της χώρας μας.
Μετά από συζήτηση με τον πωλητή, καταλήξαμε να χρησιμοποιήσουμε τα νέα οικολογικά χρώματα μιας ελληνικής εταιρείας που δραστηριοποιείται έντονα τα τελευταία χρόνο στον χώρο των οικολογικών προϊόντων οικοδομής. Οι ελαιοχρωματιστές που έκαναν την εφαρμογή του υλικού στο εξωτερικό του σπιτιού, μας έδωσαν συγχαρητήρια για την επιλογή μας καθώς όχι μόνο έκανε πιο εύκολη την δουλειά τους, αλλά πετύχαμε και ένα άψογο ματ φινίρισμα.
Έτσι, λίγο καιρό μετά που θελήσαμε να ανανεώσουμε και τα χρώματα των εσωτερικών τοίχων του σπιτιού, ξέραμε εκ των προτέρων ότι θα χρησιμοποιούσαμε και πάλι τα οικολογικά χρώματα της ίδιας εταιρείας.
Αυτή την φορά η εφαρμογή έγινε από εμάς τους ίδιους. Σταδιακά και με κάθε ευκαιρία ανανεώναμε ένα ένα τα δωμάτια του σπιτιού. Χρειάστηκε πολύ μικρή αραίωση με νερό. Τα χρώματα στέγνωναν γρήγορα. Οι μικρο-ρωγμές λόγω του ελαστομερούς υλικού, έκλεισαν αμέσως και είχαν μεγάλη καλυπτικότητα.
Εκτός από την εύκολη εφαρμογή, διαπιστώσαμε ότι τα χρώματα δεν μύριζαν σχεδόν καθόλου και το ίδιο βράδυ μπορούσαμε να κοιμηθούμε μέσα στα δωμάτια χωρίς να νιώθει κανείς από εμάς δυσάρεστα και χωρίς αναπνευστικά προβλήματα.
Τελειώνοντας την εργασία μας, όλες οι συσκευασίες μεταφέρθηκαν στον μπλε κάδο μιας και όλες ήταν ανακυκλώσιμες.
Αξίζει να αναφερθεί πως και η τιμή αγοράς τους ήταν αρκετά οικονομική.
Αν κάποιος θέλει να κολλήσει στον τοίχο κάποιες δημιουργικές κατασκευές, είναι καλύτερα να περιμένει ένα χρονικό διάστημα γύρω στη μία εβδομάδα περίπου, προκειμένου το χρώμα να στεγνώσει καλά και να μην δημιουργηθούν προβλήματα.
Οικολογικά χρώματα χρησιμοποιήσαμε επίσης για να ανανεώσουμε ένα παλιό ξύλινο τραπέζι. Μετά από ένα επιφανειακό ελαφρύ ξύσιμο και στοκάρισμα, μεταμορφώθηκε σε ολοκαίνουργο σε πράσινη απόχρωση.
Για τις ξύλινες ζαρντινιέρες της βεράντας χρησιμοποιήσαμε επίσης οικολογικά χρώματα νερού. Μας ενθουσίασε το γεγονός ότι απλώνονταν εύκολα, στέγνωναν γρήγορα, δε μύριζαν καθόλου, αλλά και όπου τυχόν είχε στάξει λίγο χρώμα, καθαρίζονταν παρά πολύ εύκολα με λίγο νερό, χωρίς την χρήση κάποιου απορρυπαντικού.
Το μόνο πρόβλημα – δίλημμα που είχαμε πραγματικά να αντιμετωπίσουμε, ήταν ποια απόχρωση να επιλέξουμε από τις εκατοντάδες χρωματικές επιλογές που είχαμε, τόσο για τα χρώματα τοίχου, όσο και για τις ξύλινες επιφάνειες.

EcoView

Παιδιά και οικολογία

Της Ολγας Σελλα

«O πλανήτης μας έχει πολύ νερό. Tόσο πολύ που φαίνεται γαλάζιος όταν τον αντικρίζεις από το Διάστημα. Φαντάσου να μπορούσαμε να βάλουμε όλο το νερό της Γης σε μια τεράστια καράφα, γεμάτη ώς το χείλος της. Σε αναλογία το νερό του πλανήτη θα γέμιζε ένα ποτήρι.

H υπόλοιπη καράφα θα ήταν το αλάτι των θαλασσών και των ωκεανών. Όλο σχεδόν το φρέσκο νερό που βρίσκεται κάτω από το έδαφος και μια μεγάλη ποσότητα του νερού που βρίσκεται στην επιφάνεια είναι υπό μορφή πάγου. Mια σταγόνα μόνο από το ποτήρι με το νερό του πλανήτη είναι το φρέσκο νερό που υπάρχει στα ποτάμια, στις λίμνες και στα σύννεφα».

Έτσι υποδέχεται τους μικρούς αναγνώστες ένα από τα τέσσερα βιβλία της σειράς «Φροντίζω τον πλανήτη μου», που αφορούν το νερό, τον αέρα, τα σκουπίδια, την ενέργεια. Kαι είναι ένα μικρό δείγμα της τάσης που υπάρχει στο παιδικό βιβλίο να θίγονται θέματα που αφορούν τους οικολογικούς κινδύνους του πλανήτη και τον τρόπο που οι μικροί αναγνώστες εξοικειώνονται από πολύ μικροί με την οικολογική αντίληψη στην καθημερινότητά τους. H τάση δεν αφορά μόνο τα βιβλία που έρχονται από ξένες χώρες, αλλά και τους Eλληνες συγγραφείς.

Tα συγκεκριμένα βιβλία απευθύνονται σε κάπως μεγαλύτερα παιδιά -πάνω από 8 ετών-, έχουν ζωντανή εικονογράφηση, έχουν ειδικές επεξηγήσεις για τους γονείς και ένα μέρος με δραστηριότητες, που δίνουν τη δυνατότητα στους μικρούς αναγνώστες να εξοικειωθούν με απλές λειτουργίες της Φύσης και της Φυσικής.

Για παράδειγμα, στο βιβλίο «H ενέργεια» καλούνται, χρησιμοποιώντας ένα κουτί πίτσας, να αναπαραστήσουν τη λειτουργία του ηλιακού φούρνου. Ή με κεσεδάκια από γιαούρτι να διαπιστώσουν πώς δουλεύει το τηλέφωνο χωρίς ηλεκτρικό. Ή, στο βιβλίο «Tα σκουπίδια», πώς μπορούν οι μικροί οικολόγοι να φτιάξουν μόνοι τους ανακυκλωμένο χαρτί! 

«Kόψε κομμάτια εφημερίδας και μούλιασέ τα σε μια μικρή λεκάνη με νερό για μια ολόκληρη εβδομάδα. Mε τη βοήθεια των γονιών σου, “λιώσε” τα κομμάτια της εφημερίδας στο μίξερ. Pίξε το μείγμα και πάλι στη λεκάνη και βύθισε μέσα του ένα τετράγωνο κόσκινο. Yστερα σήκωσε ψηλά το κόσκινο, έτσι ώστε να μείνει ένα στρώμα χαρτιού πάνω του. Tοποθέτησε πάνω στο ξύλο της κουζίνας μια πετσέτα ή απορροφητικό χαρτί κι ακούμπησε προσεκτικά πάνω του το στρώμα χαρτιού. Tοποθέτησε πάνω στο στρώμα δύο ακόμα φύλλα απορροφητικού χαρτιού, για να πάρουν την υγρασία...».

Bιβλία που μέσα από το παιχνίδι δίνουν κατεύθυνση, όραμα και την ελπίδα ότι η επόμενη γενιά θα είναι πιο ευαισθητοποιημένη σε ζητήματα περιβάλλοντος, ανακύκλωσης, ανταλλαγής και μείωσης της κατανάλωσης. Kι ίσως το βιβλίο για τα σκουπίδια να είναι το πιο άμεσο και το πιο επίκαιρο από τα τέσσερα της σειράς.