Οδοιπορικό στις Λίμνες Πρέσπες

Οι Λίμνες Πρέσπες είναι αδιαμφισβήτητο στολίδι της πατρίδας μας με ανεξάντλητη φυσική ομορφιά. Μόλις 47 χιλιόμετρα από την πόλη της Φλώρινας και 50 χιλιόμετρα από την πόλη της Καστοριάς, αποτελούν έναν από τους πιο σημαντικούς υγρότοπους όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και ολόκληρης της Ευρώπης.
Πρόκειται για ένα περιηγητικό προορισμό που σίγουρα θα σας αφήσει με τις πιο θαυμαστές εντυπώσεις. Το ταξίδι μέχρι τις Πρέσπες αποτελεί από μόνο του ένα αξέχαστο γεγονός, καθώς το βαθύ πράσινο των κωνοφόρων που στολίζουν τους τριγύρω ορεινούς όγκους σε συνδυασμό με τις μυρωδιές του ρετσινιού, δίνουν τη θέση τους στο απέραντο γαλάζιο των λιμνών.
Οι Πρέσπες αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της πατρίδας μας καθώς βρίσκονται στο Βορειοδυτικό τμήμα της χώρας μας και αποτελούν το φυσικό όριό μας με τις 3 γειτονικές μας χώρες. Η λεκάνη των Πρεσπών σχηματίστηκε πιθανότατα κατά την διάρκεια της Τριτογενούς γεωλογικής εποχής και αρχικά υπήρχε μόνο μία ενιαία λίμνη. Όμως με την πάροδο των αναρίθμητων ετών μια αμμώδη λωρίδα γης διαχώρισε την Λίμνη Πρέσπα, δημιουργώντας μία ακόμα μικρότερης έκτασης λίμνη. Οι δύο ασύμμετρες λίμνες διαχωρίζονται από μια αβαθή λωρίδα αμμώδους γης, μήκους περίπου 4 χιλιομέτρων και πλάτους 200-1000 μέτρα.
Εξαιτίας του τεράστιου φυσικού της πλούτου, η αξία του οποίου αναγνωρίστηκε πρόσφατα, οι Λίμνες Μικρή και Μεγάλη Πρέσπα κατατάσσονται δικαίως στους πλέον φημισμένους υδροβιότοπους, οι οποίοι προστατεύονται διεθνώς από την συνθήκη RAMSAR, αφού έχει χαρακτηριστεί ως Εθνικός Δρυμός και ως περιοχή Ειδικά προστατευόμενη και ιδιαίτερα σημαντική για τα πουλιά.
Κατά την επίσκεψή μας στις Πρέσπες τα βλέμματά μας τράβηξαν οι σχηματισμοί των ιπτάμενων αργυροπελεκάνων και των ροδοπελεκάνων, που λόγω της ήπιας ανάπτυξης αλλά και της ευαισθητοποίησης των κατοίκων, έχουν βρει ένα ασφαλές φυσικό καταφύγιο στις όχθες της Μεγάλης Πρέσπας. Πλησιάσαμε με απόλυτη ηρεμία, σεβασμό και προσοχή για να μην ταράξουμε την ησυχία των προστατευομένων πουλιών και παρατηρήσαμε τα σμήνη των ερωδιών που αναζητούσαν την τροφή τους στις όχθες της λίμνης. Μια απότομη κίνησή μας τρόμαξε τα πουλιά και μεγάλα σμήνη από κατάμαυρους κορμοράνους, και θαλασσοκόρακες, υψώθηκαν στον αέρα. Προσθαλασσώθηκαν μερικές εκατοντάδες μέτρα μακρύτερα εκεί που η πρόσβαση των ανθρώπων ήταν αδύνατη.
Παρατηρούσαμε με τα κιάλια μας τις κινήσεις τους και μας εξέπληξε η ηρεμία με την οποία οι αργυροπελεκάνοι κολυμπούσαν ατάραχοι, νιώθοντας μεγαλύτερη ασφάλεια στο κέντρο των ήρεμων νερών της λίμνης. Η ποικιλία της ιχθυοπανίδας στη περιοχή αποτελεί καθοριστικό παράγοντα της παραμονής των πουλιών στην περιοχή, μιας και έτσι καταφέρνουν και επιβιώνουν με επιτυχία. Στην αμμουδερή παραλία της λίμνης καταγράψαμε ένα πλήθος ωδικών και μη πουλιών. Γαλιάντρες και κορυδαλλοί σουλατσάριζαν στην άμμο ενώ μερικοί ασημόγλαροι λιάζονταν άφοβα κάτω από τον ζεστό ήλιο. Το παρατηρητήριο των πουλιών ήταν δεκάδες μέτρα μακρύτερα, για τους ορνιθολόγους που επισκέπτονται την περιοχή.
Επόμενος προορισμός μας η Μικρή Πρέσπα. Μέσα στους πυκνούς καλαμιώνες, πολλά υδρόβια πουλιά έβρισκαν καταφύγιο για να μεγαλώσουν τους νεοσσούς τους μιας και ήμασταν πια στο τέλος της αναπαραγωγικής περιόδου. Το πλήθος των εντόμων, αμφιβίων και ερπετών που διακρίναμε στην πορεία μας, έπαιζαν τον δικό τους καθοριστικό ρόλο στο σπάνιο αυτό οικοσύστημα. Μύγες, κουνούπια, σφήκες, σκαθάρια, ακρίδες, βατράχια, σαύρες, φίδια, λίγο ενοχλητικά και μερικές φορές προκαλώντας φόβο στους ανθρώπους των πόλεων κι όμως είχαν έναν τόσο σημαντικό ρόλο να διαδραματίσουν στην συνέχιση του οικοσυστήματος. Τα περισσότερα από αυτά γίνονταν τροφή για τα πουλιά που στην συνέχεια τάιζαν τα μικρά τους προκειμένου να ενδυναμώσουν και να προετοιμαστούν για το μεγάλο ταξίδι της αναχώρησης προς τις θερμότερες χώρες. Πάπιες, κύκνοι και πελαργοί βουτούσαν ανάμεσα στα υδρόβια φυτά ψάχνοντας για θηράματα. Παρατηρήσαμε έναν πελαργό κρατώντας ένα φίδι στην άκρη του ράμφους του να κατευθύνεται στην φωλιά του…

Πλωτή Γέφυρα

Το φημισμένο νησάκι του Αγίου Αχίλλειου που βρίσκεται στο κέντρο της Λίμνης Μικρής Πρέσπας. στάθηκε ο επόμενος προορισμός μας. Η ατέλειωτη πλωτή γέφυρα μας ένωσε με το μικρό νησάκι που όση έκταση του έλειπε τόσο πλούτο ιστορικό και φυσικό είχε. Στα ερειπωμένα κτίσματα τα χελιδόνια έχτιζαν στην σειρά ασφαλείς χωμάτινες φωλιές, ενώ διακρίναμε με μεγάλη ευκολία στα οπωροφόρα δέντρα φλώρους, λούγαρα, καρδερίνες και σκαρθάκια να κελαηδούν ασταμάτητα. Φυλλοσκόποι και κοτσύφια μας μάγευαν με τα τιτιβίσματά τους. Προχωρώντας προς το κέντρο του νησιού η έκπληξή μας ήταν μεγάλη καθώς αντικρίζαμε και ακούγαμε μια απίστευτα μεγάλη ποικιλία πολύχρωμων ωδικών πτηνών, που δεν μπορούσαμε να αναγνωρίσουμε!
Στο νησάκι ζούσε μια μικρή ομάδα αγελάδων εκτροφής η οποία έπαιζε ουσιαστικό ρόλο στο οικοσύστημα. Οι ακαθαρσίες των αγελάδων προσέλκυαν ένα πλήθος εντόμων φτερωτών και μη, που με την σειρά τους αποτελούσαν τροφή για τα εντομοφάγα πουλιά. Η βλάστηση, πλούσια και αμόλυντη από την ανθρώπινη παρουσία, πρόσφερε απλόχερα χώρο για τις φωλιές των τρυποφρακτών, των μυγοχαφτών ενώ στα ψηλότερα κλαδιά γαλαζοπαπαδίτσες, καλόγεροι, σπίνοι και κοκκινολαίμηδες στόλιζαν με την παρουσία τους τα γεμάτα καρπούς δέντρα.
Φυσικά καρακάξες, κουρούνες και κάργιες έκανα αισθητή την παρουσία τους παντού.
Η επιστροφή μας φάνηκε ατέλειωτη λόγω της κούρασης και του ήλιου που άρχισε να καίει επικίνδυνα. Μια τελευταία στάση στο ξακουστό χωριό των Ψαράδων για φαγητό και ξεκούραση μιας και οι εμπειρίες που αποκομίσαμε ήταν τόσο πλούσιες που χρειαζόμασταν αρκετό χρόνο για να τις επεξεργαστούμε. Στο ταξίδι της επιστροφής, σύντροφοί μας στάθηκαν και πάλι οι αργυροπελεκάνοι που μας αποχαιρετούσαν μαζί με ένα σμήνος από λευκοτσικνιάδες…
Είναι πολύ δύσκολο πράγματι να αποτυπωθούν όλες αυτές οι παραστάσεις και οι εμπειρίες μέσα σε λίγες γραμμές. Αξίζει όμως στα αλήθεια να γνωρίσει κανείς και να γευτεί τις ομορφιές της Ελληνικής φύσης, γιατί Ελλάδα δεν είναι μόνο τα μάρμαρα του Παρθενώνα και οι ζεστές παραλίες, αλλά όλα αυτά τα φυσικά στολίδια που οφείλουμε να διαφυλάξουμε για τις επόμενες γενιές σαν κόρη οφθαλμού.
Γεωργία Νικητέα, EcoView.gr