Ο ευτελισμός του φυσικού τοπίου

Tου Nικου Bατοπουλου

Σε αυτό το δύσκολο τουριστικά καλοκαίρι, που το κάνουμε από μόνοι μας ακόμη δυσκολότερο, η Ελλάδα θα έπρεπε (κανονικά) να βάλει τα δυνατά της και να δείξει τον καλύτερο εαυτό της. 

Για ποιον λόγο οι διαδρομές είναι γεμάτες από τις άθλιες, διαφημιστικές πινακίδες καρφωμένες πάνω στα βουνά;

Σε τομείς, τουλάχιστον, στους οποίους δεν απαιτείται να έχεις γεμάτα ταμεία, αλλά απλώς καλή καρδιά και κοινή λογική. Έτσι, θα μπορούσαμε να είμαστε οι «συμπαθείς» νεόπτωχοι, που δικαιώνουμε τη φήμη περί ποιότητας φιλοξενίας ή, απλούστερα, η κοινωνία εκείνη που αντιλαμβάνεται τον πλούτο που έχει να διαχειριστεί.

Πλούτος είναι το «μυθικό» τοπίο της Ελλάδας. Σκέφτομαι τα γεμάτα τουρίστες πούλμαν που αφήνουν την πρωτεύουσα με προορισμό τους Δελφούς, την Ολυμπία, την Επίδαυρο και τις Μυκήνες και αναλογίζομαι τη δεινή θέση των φιλότιμων ξεναγών μας που αναγκάζονται να δικαιολογήσουν τα αδικαιολόγητα. 

Για ποιον λόγο, δηλαδή, η διαδρομή από την Αθήνα προς την Κόρινθο είναι γεμάτη από τις άθλιες, διαφημιστικές πινακίδες καρφωμένες πάνω στα βουνά. 

Σε μια πρόσφατη διαδρομή προς την Πελοπόννησο, ομολογώ ότι είδα λιγότερα σκουπίδια στο οδικό δίκτυο, αλλά το βλέμμα μου είχε αναπτύξει διαστροφική εμμονή στον εντοπισμό των πλέον κακότεχνων, γιγαντιαίων πινακίδων που μπορεί κανείς να φανταστεί. Ορισμένες, δε, από αυτές έμοιαζαν ξεχασμένες από τη δεκαετία του ’70. 

Ανήκω σε εκείνους που ενθουσιάζονται με την εξέλιξη του προγράμματος αποκαθήλωσης των πινακίδων στα αστικά κέντρα και σκέφτομαι ότι αντίστοιχα μεγάλη πληγή είναι ο βιασμός του τοπίου, που βλέπει κανείς όταν ταξιδεύει σε αυτήν τη χώρα. 

Η παλιά διαδρομή συγκεκριμένα από την Κόρινθο προς την Επίδαυρο, ενώ περνάει μέσα από όμορφες πευκόφυτες εκτάσεις, σκοντάφτει διαρκώς σε έναν οπτικό εκβαρβαρισμό ασύλληπτης έκτασης.  

Η όψη των τοπίων μας, όταν δεν είναι παρθένα, δείχνει μια κοινωνία που δεν αντιλαμβάνεται την πνευματικότητα της φύσης και την υπεραξία που αυτή δημιουργεί ως τουριστικό προϊόν. Δείχνει ότι είμαστε ακόμη σε ένα πρωτόγονο επίπεδο συνύπαρξης με το φυσικό περιβάλλον. 

Παρότι υπάρχει σημαντική, πλέον, ευαισθησία σε πολλούς πολίτες μέσω της ενημέρωσης και της ταξιδιωτικής εμπειρίας σε άλλες χώρες, εν τούτοις, το κράτος δείχνει και εδώ απογοητευτικά κατώτερο των περιστάσεων ενθαρρύνοντας με τη στάση του τη συμπεριφορά όσων επιμένουν να μεταχειρίζονται το τοπίο ως «κενό» και «ωφέλιμο» χώρο.

Μου θυμίζει την κυνική ανάρτηση αυθαίρετων πινακίδων στους θαλερούς κορμούς με την ένδειξη «Κοπή ψηλών δέντρων». Κάπως έτσι, έχουμε ανεχθεί τον ευτελισμό του ελληνικού τοπίου, παρότι είναι η βάση για κάθε τουριστική ανάπτυξη.