Χώροι πρασίνου «εντός των τειχών»

Άλσος Βεΐκου, Κτήμα Συγγρού και Πάρκο Γουδί 

Του Γιωργου Λιαλιου

Είναι όμορφα, προσεγμένα και φιλικά. 

Το καλό τους όνομα διαδίδεται από στόμα σε στόμα, με αποτέλεσμα Κυριακές και αργίες να συγκεντρώνουν χιλιάδες Αθηναίους, που ψάχνουν απεγνωσμένα για μια ολιγόωρη απόδραση «εντός των τειχών». Το Άλσος Βεΐκου, το Κτήμα Συγγρού και το Πάρκο Γουδί είναι τρεις από τους πιο δημοφιλείς χώρους πρασίνου της πρωτεύουσας. 

Τρεις χώροι που αναζητούν τρόπους για να αντεπεξέλθουν στην ολοένα και αυξανόμενη οικονομική στενότητα, η οποία ταυτόχρονα... τους κάνει περισσότερο αναγκαίους στη δύσκολη καθημερινότητα των Αθηναίων.
 
ΆλσοςΒεΐκου
 
Στα όρια του Γαλατσίου με τη Νέα Ιωνία 
και τη Φιλοθέη βρίσκεται ένας από τους πιο δημοφιλείς χώρους πρασίνου της Αθήνας: το Αλσος Βεΐκου. Ο χώρος δημιουργήθηκε στα μέσα της δεκαετίας του ’80, όταν ο τότε δήμαρχος Βασ. Παπαδιονυσίου καταπάτησε μέρος του κτήματος Βεΐκου και δημιούργησε το αθλητικό κέντρο, που αποτέλεσε τον πυρήνα του άλσους. Σταδιακά το πάρκο από κακόφημο μέρος (στο λατομείο που βρίσκεται στην κορυφή του έχουν γίνει βιασμοί, ακόμα και φόνοι!) έγινε σημείο αναφοράς στην ευρύτερη περιοχή. Οι πολυετείς δικαστικοί αγώνες δικαίωσαν τελικά τον δήμο δίνοντας το παράδειγμα στους δημάρχους όλης της χώρας για την ανάγκη, σε ορισμένες περιπτώσεις, να υπερβούν τα εσκαμμένα.
Ο χώρος καταλαμβάνει 256 στρέμματα, μεγάλο μέρος των οποίων είναι αθλητικοί χώροι: κλειστό γυμναστήριο, ανοιχτό κολυμβητήριο, υπαίθριο γυμναστήριο, γήπεδα ποδοσφαίρου. Στον υπόλοιπο χώρο βρίσκονται διάσπαρτες κάτω από τα πεύκα παιδικές χαρές, μία καφετέρια, ένα υπαίθριο θέατρο και ένας θερινός κινηματογράφος. Το άλσος φυλάσσεται καθ’ όλο το 24ωρο, ενώ στους χώρους του απασχολούνται συνολικά 50 άτομα: φύλακες, γυμναστές, γιατρός και νοσηλεύτρια, κηπουροί και υπάλληλοι καθαριότητας.
Σύμφωνα με τον κ. Αχιλλέα Βρέτζο, υπεύθυνο του χώρου από τον Δήμο Γαλατσίου, το Αλσος Βεΐκου δέχεται καθημερινά 3.000-5.000 επισκέπτες, ανάμεσα στους οποίους και πολλές σχολικές εκδρομές. «Υπήρξε ημέρα που μέτρησα 40 πούλμαν!» λέει στην «Κ». «Φαίνεται ότι μας προτιμούν καθώς ο χώρος είναι όχι μόνο φροντισμένος αλλά και περιφραγμένος». Πού οφείλεται λοιπόν η δημοτικότητα του άλσους; «Δεν υπάρχει τόσο μεγάλος και οργανωμένος χώρος πρασίνου και αθλητισμού στις γύρω περιοχές. Οταν το πράσινο δεν το βλέπουμε ούτε στην τηλεόραση, το Αλσος Βεΐκου προσφέρει μια εύκολη απόδραση μέσα στην πόλη».

Κτήμα Συγγρού

Αρκετά βορειότερα, στα σύνορα Κηφισιάς, Αμαρουσίου και Μελισσίων βρίσκεται το Κτήμα Συγγρού, με έκταση 970 στρέμματα. Δεν πρόκειται για άλσος ή πάρκο, αλλά για ένα κληροδότημα που ανήκει στο υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, με υπεύθυνο διαχείρισης το Ινστιτούτο Γεωργικών Επιστημών (ΙΓΕ). Στον χώρο απασχολούνται 16 άτομα, κυρίως γεωπόνοι και κηπουροί. «Δεν έχουμε υπολογίσει πόσοι μας επισκέπτονται» λέει στην «Κ» ο διευθυντής του ΙΓΕ, κ. Γιώργος Μπαλωτής. «Είναι πάντως αρκετές εκατοντάδες καθημερινά».
Στο Κτήμα Συγγρού παραδίδονται σεμινάρια σε επίδοξους γεωργούς, τα οποία έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια ιδιαίτερα δημοφιλή. Τα θέματά τους ποικίλλουν: από την αμπελουργία και τον οινολογία, έως την ανθοκομία, τις βιολογικές καλλιέργειες, την κηποτεχνία, τη λαχανοκομία και τη φυτοπροστασία. «Μέσα στο κτήμα υπάρχει επίσης ένα μουσείο μελισσοκομίας, αλλά και μια μεγάλη συλλογή με παχύφυτα (κάκτους) από όλο τον κόσμο, που αποτελούν και αυτά ένα πρωτότυπο αξιοθέατο», λέει ο κ. Μπαλωτής. Μέσα στο κτήμα βρίσκεται και η έπαυλη του Ανδρέα Συγγρού, η οποία αναπαλαιώνεται ώστε να στεγάσει το ΙΓΕ, αλλά και ένα πολύ ιδιαίτερο παρεκκλήσι, που ανοίγει στο κοινό μόνο μια φορά τον χρόνο, ανήμερα την εορτή του Αγίου Ανδρέα στις 30 Νοεμβρίου. «Δεν ξέρω αν υπάρχει κάποια συνταγή επιτυχίας» λέει ο κ. Μπαλωτής. «Το Κτήμα Συγγρού δεν είναι το κλασικό πάρκο, με χώρους άθλησης και καφετέριες. Φαίνεται ότι αυτό που αρέσει στον κόσμο είναι η φυσικότητα που έχει το τοπίο. Πολλοί έρχονται απλά για να περπατήσουν και ξεχνούν ότι βρίσκονται στην καρδιά της Αθήνας».

Το «γεφύρι της Άρτας»... στο Γουδί

Το μητροπολιτικό Πάρκο Γουδί θα μπορούσε ίσως ναχαρακτηριστεί το «γεφύρι της Αρτας» των πάρκων της πρωτεύουσας. Περισσότερα από 25 χρόνια, η Πολιτεία εξαγγέλλει τη μετατροπή του χώρου σε ένα ενιαίο, μεγάλο πάρκο, αλλά τα σχέδια μένουν πάντα στα χαρτιά. Μια ακόμα προσπάθεια βρίσκεται σήμερα σε εξέλιξη, παράλληλα με το νέο διάταγμα για την προστασία του Υμηττού. Αυτό που δημιουργεί την ελπίδα πως κάτι θα αλλάξει είναι ότι επικεφαλής της συγκεκριμένης προσπάθειας, ως πρόεδρος του Οργανισμού Ρυθμιστικού Σχεδίου Αθήνας, είναι ένας άνθρωπος που έχει μελετήσει στο παρελθόν τον χώρο και τον «πονάει», ο καθηγητής του ΕΜΠ, κ. Γιάννης Πολύζος.
Ο περισσότερος κόσμος όμως δεν γνωρίζει τα περί μελετών και προεδρικών διαταγμάτων, ούτε ενδιαφέρεται για το τι προηγείται του αποτελέσματος. Ολοένα και περισσότεροι, από πιτσιρικάδες με σκέιτ και ποδήλατα, έως οικογένειες, ιδίως αφότου εγκαινιάστηκε ο σταθμός του Μετρό Κατεχάκη επιλέγουν το Πάρκο Γουδί για έναν ξεκούραστο περίπατο, που μπορεί να συνδυαστεί και με μια επίσκεψη στην Εθνική Γλυπτοθήκη, η οποία στεγάζεται σε παλαιά στρατιωτικά κτίρια. Το κύριο πρόβλημα του χώρου εξακολουθεί να είναι η πολυδιάσπασή του, καθώς πλήθος φορέων εποφθαλμιά την τεράστια πράσινη έκταση που βρίσκεται κυριολεκτικά μέσα στο κέντρο της Αθήνας, δίπλα στην πολύβουη λεωφόρο Μεσογείων.