Friday, 29 July 2011

Τρία «κλειδιά» για σωστή διαχείριση του νερού

Ευάγγελος Βλάχος, καθηγητής Περιβάλλοντος στις ΗΠΑ

«Η Μ. Ανατολή ενδέχεται να πυροδοτήσει την πρώτη σύγκρουση λόγω λειψυδρίας»
 
«Το νερό πρέπει να "κυβερνηθεί", να "αξιοποιηθεί" 
και να διανεμηθεί.»
Της Γιωτας Mυρτσιωτη
Είχε φθάσει στη Θεσσαλονίκη μία ημέρα πριν από την αναγόρευσή του σε επίτιμο διδάκτορα του Τμήματος Πολιτικών Μηχανικών της Πολυτεχνικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου. Έβρεχε ασταμάτητα. «Ήρθα στην Ελλάδα και περίμενα να βρω ήλιο. Ας είναι. Η βροχή είναι ευεργετική», σχολίασε ο καθηγητής του τμήματος Πολιτικών Μηχανικών και Τεχνικής Περιβάλλοντος του Πολιτειακού Πανεπιστημίου του Κολοράντο, Ευάγγελος Βλάχος, καθώς κλείναμε τηλεφωνικά το ραντεβού μας για την επομένη.
Σχεδόν 24 ώρες μετά, καθ' οδόν προς το Clochard -μια κοντινή απόσταση από το ξενοδοχείο της πλατείας Αριστοτέλους όπου διέμενε- τα νερά της βροχής «ξέπλεναν» τα βουνά των σκουπιδιών που είχαν αρχίσει να σχηματίζονται στα στενά του κέντρου. Εικόνα απωθητική. «Έχουμε μετατρέψει τις πόλεις σε νεκροταφεία. Ο ελεύθερος χώρος είναι ελάχιστος. Ο αέρας δεν ανακυκλώνεται», σχολίασε.
Μπαίνουμε κατ' ευθείαν στο θέμα. Μιλάει σαν να δίνει μία ακόμη διάλεξη για το φλέγον ζήτημα που απασχολεί την ανθρωπότητα: Την ολοκληρωμένη διαχείριση των υδάτινων πόρων. 
Ως πρωτεργάτης της υδροδιπλωματίας, ως μάχιμος επιστήμονας, αλλά και ως άνθρωπος, δεν αφήνει να τον παρασύρει η απαισιοδοξία για το πολύπλοκο διεθνές θέμα των υδάτων και της ασφάλειας. «Να τo πούμε στα ίσα. Ποια είναι η μεγάλη αγωνία, γιατί ο κόσμος άρχισε να φοβάται. Πλησιάζουμε σε μια εποχή κατά την οποία οι ανωμαλίες του πλανήτη έχουν αυξηθεί επικίνδυνα. Καινούργιες ιδέες και πολιτικές χωρίς master plan. Αρα κρίση. Η λέξη όμως έχει διπλή σημασία. Απέναντι στην αρνητική πλευρά υπάρχει η ευκαιρία της αλλαγής και της λήψης αποφάσεων για να αποφύγουμε τα προβλήματα του μέλλοντος. Εχουμε φτάσει σ' ένα σημείο που θα πρέπει να βρούμε τρόπους όχι μέσω του σκέπτεσθαι αλλά του πράττειν».
- Ποια εικόνα παρουσιάζουν σήμερα τα υδάτινα αποθέματα;
- Το νερό γίνεται όλο και πιο σπάνιο. Όχι μόνο σε ποσότητα αλλά και σε ποιότητα. Δεδομένης της κλιματικής αλλαγής, της αύξησης του πληθυσμού, της άνισης κατανομής των υδάτων και της υπερκατανάλωσης, τα ακραία φαινόμενα... 

Sunday, 24 July 2011

ΣΚΟΠΕΛΟΣ: 44xρονος έκοψε τα αυτιά γαϊδουριού με πριόνι!

Ένα πρωτόγνωρο περιστατικό βασανισμού ζώου εκτυλίχθηκε σε περιοχή της Σκοπέλου με πρωταγωνιστή έναν 44χρονο, ο οποίος 
.

έκοψε με πριόνι τα αυτιά του γαϊδουριού του!
Μετά από καταγγελίες πολιτών ο 44χρονος συνελήφθη από αστυνομικούς του Αστυνομικού Τμήματος Σκοπέλου.
Στο σημείο του συμβάντος προσήλθε κτηνίατρος, ο οποίος περιέθαλψε το ζώο.
Με πρωτοβουλία της αστυνομίας, το ζώο μεταφέρθηκε στο δήμο Σκοπέλου, ο οποίος ανέλαβε την φροντίδα του. Στην κατοχή του δράστη βρέθηκε το πριόνι και κατασχέθηκε. 
Ο συλληφθείς, με την σχηματισθείσα δικογραφία, οδηγήθηκε στον εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Βόλου.
larissanet.gr

Thursday, 21 July 2011

Η κλιματική αλλαγή απειλεί τη διεθνή ειρήνη - UN says climate change threatens world security

Η επιτάχυνση των κλιματικών αλλαγών και οι φυσικές καταστροφές, οι οποίες θα αυξάνονται ραγδαία, αποτελούν απειλή για τη διεθνή ασφάλεια προειδοποίησε την Πέμπτη ο γενικός διευθυντής του Προγράμματος για το Περιβάλλον του ΟΗΕ, ο Ακίμ Στάινερ. 
Μιλώντας ενώπιον του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, ο κ. Στάινερ τόνισε πως αν και η επιστήμη δεν έχει ακόμη κατανοήσει τα αίτια της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
.
«Η αλλαγή του κλίματος αποτελεί πραγματικότητα που αγγίζει όλους τους τομείς της κοινωνίας».
.

UN says climate change
threatens world security

Ο γενικός διευθυντής του Προγράμματος για το Περιβάλλον του ΟΗΕ βασίστηκε για την τοποθέτησή του στα στοιχεία της προβλεπόμενης αύξησης κατά 3 έως 4 βαθμούς Κελσίου της θερμοκρασίας κατά τη διάρκεια του αιώνα και της ανόδου κατά ένα μέτρο του επιπέδου των θαλασσών.
Οι απειλές είναι πολλές, δήλωσε ο Ακίμ Στάινερ αναφερόμενος στην ξηρασία στη Σομαλία, στις πλημμύρες στο Πακιστάν και στις συνέπειές τους στην αγορά των ειδών διατροφής.
«Τα αποτελέσματα της κλιματικής αλλαγής δεν αρχίζουν απλώς να φαίνονται, αλλά επιταχύνονται», προειδοποίησε.
Από την πλευρά του, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Μπαν Κι Μουν σημείωσε:  
«Δεν πρέπει να εθελοτυφλούμε, η κλιματική αλλαγή αποτελεί απειλή για τη διεθνή ασφάλεια. Οι λιμοί, η άνοδος του επιπέδου της θάλασσας αποτελούν απειλές για την ειρήνη και την ασφάλεια».
Η επόμενη διάσκεψη του ΟΗΕ για το Κλίμα, η οποία θα διεξαχθεί στο Ντέρμπαν της Νότιας Αφρικής τον Δεκέμβριο, «πρέπει να είναι αποφασιστικής σημασίας. Οι αναπτυσσόμενες χώρες πρέπει να τεθούν επικεφαλής της αντιμετώπισης, αλλά οι αναπτυσσόμενες χώρες πρέπει επίσης να αναλάβουν το μερίδιο των ευθυνών τους. Δεν είναι δυνατόν να υπάρξουν απλοί θεατές», τόνισε ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης στο Συμβούλιο Ασφαλείας που ακολούθησε την τοποθέτηση του γενικού διευθυντή του Προγράμματος για το Περιβάλλον του ΟΗΕ, κατά την οποία περιοχές της Σομαλίας που πλήττεται από ξηρασία και λιμό κηρύχθηκαν σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης, η Ρωσία απέρριψε σχέδιο ανακοίνωσης του Συμβουλίου, στο οποίο περιγράφεται η σύνδεση ανάμεσα στην κλιματική αλλαγή και τη διεθνή ασφάλεια και ειρήνη.
Ο πρεσβευτής της Ρωσίας στα Ηνωμένα Έθνη Αλεξάντερ Πάνκιν εξέφρασε την επιφυλακτικότητά του για τις συνέπειες που θα έχει η ένταξη της κλιματικής αλλαγής στην ημερήσια διάταξη του Συμβουλίου.
Τελικά τα μέλη του Συμβουλίου εξέδωσαν ανακοίνωση στην οποία γίνεται αναφορά σε «πιθανές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής στην ασφάλεια».

Wednesday, 20 July 2011

Κότρωνας Λακωνίας

Το χωριό Κότρωνας είναι το μεγαλύτερο παραθαλάσσιο
χωριό της ανατολικής Μάνης.
Βρίσκεται νότια της Σπάρτης και σε απόσταση 87 χλμ. από αυτήν και σε απόσταση 41 χλμ. από το Γύθειο.
Φημίζεται για τις υπέροχες παραλίες (μικρή και μεγάλη άμμο, συκιάς στη νησίδα Σκόπα) που διαθέτει αλλά και για την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του.

Κατά την περιήγησή σας στην περιοχή θα δείτε ότι υπάρχουν πολλά λιμανάκια με αμμουδιά ή βότσαλα.
Έτσι, μπορείτε να επιλέξετε ανάλογα με τις ιδιαίτερες προτιμήσεις σας το κατάλληλο για να κολυμπήσετε
και να περάσετε ξέγνοιαστες ώρες.
Φημίζεται για τις υπέροχες παραλίες
Σύμφωνα με την παράδοση το όνομά του το οφείλει στη μορφολογία του εδάφους του. Μυτεροί βράχοι και πέτρες συνθέτουν ένα τοπίο ξερό και άνυδρο με πέτρινα σπίτια παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Μια εικόνα δηλαδή χαρακτηριστική της Μάνης...

το υπέροχο γαλάζιο της θάλασσας
Είναι κτισμένος στο μυχό ενός ήρεμου, συνήθως όρμου, προφυλαγμένου από το βοριά, στον οποίο τοποθετείται η αρχαία πόλη Τευθρώνη, που σύμφωνα με το Παυσανία,

οικιστής της ήταν ο Αθηναίος Τεύθραντας.
Η Τευθρώνη είχε επεκταθεί από τη σημερινή Ζούδα μέχρι τη Γονέα και είχε δύο ακροπόλεις, μια στη χερσονησίδα Σκοπά
και μια στο κάστρο των Λουκάδικων.
Στη πόλη υπήρξε η Νάϊα πηγή και οι κάτοικοι τιμούσαν περισσότερο την Ισσωρία Άρτεμη (προδωρική θεότητα) που η λατρεία της μεταδόθηκε από το Κότρωνα στην Σπάρτη.
Η ονομαστή πόλη του Κοινού των Ελευθερολακώνων βυθίστηκε στο νερό με το μεγάλο σεισμό του 3ου αιώνα μ.Χ.
Ερείπια και ευρήματα της Τευθρώνης έχουν βρεθεί τυχαία από ψαράδες και δύτες, στην περιοχή της νησίδας Σκοπά.
Σύμφωνα με τα ευρήματα η περιοχή παρουσιάζει Πρωτοελλαδική – Μεσοελλαδική και Μυκηναϊκή κατοίκηση, όπως μαρτυρούν ο οψιανός, τα κεραμικά οι ζαφικοί πίθοι και οι προϊστορικοί λίθινοι πέλεκεις, ενώ παρουσιάζει ανάπτυξη και κατά τους Ρωμαϊκούς χρόνους.
Ο Κότρωνας συνδέεται με τη νησίδα Σκοπά, με χερσόνησο μήκους 300 μ., στο οποίο έχουν βρεθεί όστρακα, οψιανοί λίθοι και ταφές σε πιθάρια.
Διασώζονται νεολιθικά, προελληνικά, Ελληνικά και βυζαντινά ερείπια, καθώς και ερείπια εκκλησιών, όπως του Αγίου Νικολάου στον οποίο διακρίνουμε τοιχογραφίες.
Στα σπίτια του σημερινού Κότρωνα, όπως και σε ορισμένες εκκλησίες, παρατηρούμε εντοιχισμένες επιγραφές, κιονόκρανα και αρχιτεκτονικά μέλη της αρχαίας πόλης. Αξιόλογες οι εκκλησίες του Αγίου Νικολάου, σταυροειδής με τρούλο και καμπαναριό, κτισμένη πάνω σε ομώνυμη παλαιότερη, της Υπαπαντής, του Αγίου Χαραλάμπου κ.α.
Ο Κότρωνας και τα γύρω χωριά συμμετείχαν -όπως όλοι οι Μανιάτες- στην πρώτη γραμμή των εθνικών αγώνων, στα νεότερα χρόνια, (Επανάσταση 1821, εκστρατεία στην Κρήτη, Μακεδονικό Αγώνα, Βορειηπειρωτικό κ.ά.).

Στη παραλία βρίσκεται η προτομή του μακεδονομάχου ήρωα, Νικηφόρου Δεμέστιχα, ενώ ο Πύργος της οικογένειας είναι στον οικισμό Αλεπού.
Από το Κότρωνα είναι δυνατή η επίσκεψη στα χωριά της Μάνης,όπως το Φλομοχώρι με την υπεροχή παραλία της "χαλικιάς του βάτα" καθώς και η επίσκεψη στη σπηλιά του Άδη, στο ακρωτήριο Ταίναρο.
Ο Κότρωνας έχει έναν δραστήριο Σύλλογο, που συσπειρώνει τα μέλη και τους φίλους του στην Αττική.
Έχει προσφέρει πολλά στο χωριό και κάθε χρόνο διοργανώνει ένα μοναδικό πανηγύρι στην προβλήτα του λιμανιού, τις μέρες του Σωτήρος (περί τις 6 Αυγούστου) -προς τιμήν της πάλαι ποτέ ακμάζουσας Ιεράς Μονής Σωτήρος που δεσπόζει πάνω απ' τον Κότρωνα κοντά στο ερημοχώρι Γoνέα.
Η περιτειχισμένη Μονή χτίστηκε στα 1500 και έχει υπέροχες τοιχογραφίες- δεν είναι εξάλλου το μοναδικό βυζαντινό και μεταβυζαντινό μνημείο της περιοχής.
Η οικονομία της περιοχής στηρίζεται κατά βάση στην πρωτογενή αγροτική παραγωγή με μικρή απόδοση λόγω του πετρώδους χαρακτήρα του εδάφους της. Κατά δεύτερο λόγο, η οικονομία στηρίζεται στη Κτηνοτροφία, την αλιεία, το εμπόριο, τις κατασκευές, και τον τουρισμό.
Ωστόσο, οι αρχαιολογικές περιοχές και το φυσικό περιβάλλον δεν έχουν αξιοποιηθεί τουριστικά σε σημαντικό βαθμό.
Ο Κότρωνας διαθέτει  αξιόλογες επιχειρήσεις όπως η καφετερία-Σνακ Μπαρ "ΛΙΘΟΣ"(Τηλ:2733-0-21202), του Αποστόλη Μπουγά, που βρίσκεται στο κέντρο του χωριού δίπλα στο Δημαρχείο και στο οποίο θα βρείτε μεγάλη ποικιλία  καφέδων (που σπανίζουν στην Μέσα Μάνη) και νοστιμότατων σνακ, άριστης ποιότητας και σε πολυ καλές τιμές.
Επίσης αξίζει και μια επίσκεψη στο παραδοσιακό
κρεοπωλείο-μίνι Μάρκετ της οικογενείας Μιχαλάκακου στο οποίο μπορείτε να προμηθευτείτε ντόπια κρέατα  ελευθερίας βοσκής καθώς και παραδοσιακά λουκάνικα και σύγκλινο Μάνης.
Η ομορφιά της περιοχής του γραφικού Κότρωνα
 και  σε συνδυασμό με το υπέροχο γαλάζιο της θάλασσας, θα σας χαρίσει αξέχαστες στιγμές…
Και βέβαια αξίζει μια επίσκεψη μας!

Sunday, 17 July 2011

Φυτά εναντίον διοξειδίου του άνθρακα

Φιλτράρουν σε σημαντικό βαθμό τον αστικό αέρα 
.Λονδίνο 
Τον ρόλο πολύτιμης περιβαλλοντικής «σκούπας» παίζουν τα φυτά που υπάρχουν στα αστικά κέντρα καθώς απομακρύνουν σημαντικές ποσότητες διοξειδίου του άνθρακα από την ατμόσφαιρα, εκτιμά τώρα νέα βρετανική μελέτη.
.
Το πράσινο στην πόλη «καθαρίζει» το διοξείδιο
του άνθρακα από την ατμόσφαιρα
Πρόκειται για την πρώτη ερευνητική προσπάθεια τέτοιου είδους στην Ευρώπη, κατά την οποία οι ειδικοί κατάφεραν να μετρήσουν με ακρίβεια την ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα που φυλακίζεται από την αστική βλάστηση.
Όπως δημοσιεύουν οι ερευνητές στο επιστημονικό έντυπο «Journal of Applied Ecology», τα νέα στοιχεία είναι πολύ σημαντικά καθώς θα μπορούσαν να βοηθήσουν τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις να επιτύχουν τους στόχους τους μέχρι το 2020 και το 2050, ως προς τα ανώτατα επίπεδα εθνικών εκπομπών ατμοσφαιρικών ρύπων που επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Ένωση. 
Δέντρα-«ασπίδες»  
Στη μελέτη, στην οποία έλαβαν μέρος πέντε ευρωπαϊκά πανεπιστήμια, χρησιμοποιήθηκαν δορυφορικά στοιχεία που αφορούσαν τη βλάστηση της βρετανικής πόλης Λέστερ με πληθυσμό περίπου 300.000 κατοίκων. Συμπεριλήφθηκαν, μεταξύ άλλων, οικιακοί κήποι, δημόσιοι χώροι, πράσινο που υπήρχε στα ρείθρα των δρόμων αλλά και βλάστηση που εντοπιζόταν σε βιομηχανικές περιοχές.
Οι ειδικοί κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι τα φυτά της πόλης... 

Πότε το σπίτι «δηλητηριάζει» τα παιδιά
A Guide to Home Safety

Οι τοξικές παγίδες που κρύβει ένα σύγχρονο σπίτι για τα μικρά παιδιά είναι πολλές.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι οι γονείς πασχίζουμε να δημιουργήσουμε ένα ασφαλές περιβάλλον για τα παιδιά μας και συνήθως οι προσπάθειές μας καρποφορούν. 

Ωστόσο τα απρόοπτα συμβαίνουν: σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία του Κέντρου Δηλητηριάσεων το οποίο λειτουργεί στο Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού», περισσότερες από τις μισές δηλητηριάσεις τον χρόνο (54,2%) αφορούν παιδιά ηλικίας από μερικών μηνών ως 14 ετών και η συντριπτική πλειοψηφία από αυτές συμβαίνει στο σπίτι. 
Ιδιαίτερα επιρρεπή είναι τα παιδιά μεταξύ ενός και πέντε ετών, τα οποία «πετυχαίνουν» να εμπλέκονται στο 78,2% των δηλητηριάσεων της παιδικής ηλικίας. Στη βρεφική ηλικία (0-1 έτους) συμβαίνει το 6,3% των παιδικών δηλητηριάσεων, στην ηλικία 5-10 ετών το 11,3%, ενώ σαφής μείωση παρατηρείται στην ηλικία 10-14 ετών (4,2%).

Από τι κινδυνεύουν όμως τα παιδιά; Αν ανατρέξει κανείς στα στοιχεία του Κέντρου Δηλητηριάσεων θα διαπιστώσει ότι τα αίτια των δηλητηριάσεων βρίσκονται, λιγότερο ή περισσότερο, σε όλα τα σπίτια. Πρόκειται για ουσίες που χρησιμοποιούμε... 

Friday, 15 July 2011

Το Βιβλιοπωλείο της Γης

Ένα μοναδικό στο είδος του βιβλιοπωλείο είχαμε την χαρά να επισκεφτούμε πριν λίγες μέρες στα πλαίσια εκδηλώσεων στο Πάρκο Περιβαλλοντικής Ευαισθητοποίησης «Αντώνης Τρίτσης».
Το Βιβλιοπωλείο της Γης που στεγάζεται σε ένα αναπαλαιωμένο κτήριο του Πύργου Βασιλίσσης, ξεχωρίζει όχι μόνο για τον όμορφο χώρο του αλλά και γιατί εκεί βρήκαν στέγη όλα τα οικολογικά βιβλία που απευθύνονται σε μικρούς και μεγάλους αναγνώστες.

vivliopolio
Το Βιβλιοπωλείο της Γης
Διαβαίνοντας το κατώφλι της εισόδου μάς συνεπήρε ο απλός, λιτός αλλά και γραφικός χώρος, που αμέσως μας ταξίδεψε σε μια άλλη εποχή. Τα πάντα μέσα στο κτήριο ήταν ξύλινα: τα ράφια, η μεγάλη τραπεζαρία-αναγνωστήριο, η σκεπή, όλα φτιαγμένα με οικολογικά υλικά.
Περιηγηθήκαμε τον χώρο και περιεργαστήκαμε ότι υπήρχε μέσα. Η ματιά μας έπεσε αρχικά στα οικολογικά ρούχα από οργανικό βαμβάκι, μπλούζες και καπέλα, καθώς και επαναχρησιμοποι-ούμενες υφασμάτινες τσάντες σε διάφορα χρώματα, σχέδια και μεγέθη.

Χαζέψαμε τα μικρά ξύλινα χειροποίητα διακοσμητικά ενώ εντυπωσιαστήκαμε από τις πρωτότυπες τσάντες από καουτσούκ! Όλες ήταν κατασκευασμένες από ανακυκλωμένες σαμπρέλες ελαστικών που η κάθε μια τους ήταν σε ένα μοναδικό σχέδιο!
Σε μια άλλη γωνιά, μια τσίγκινη βρυσούλα του χωριού μας ταξίδεψε χρόνια πίσω, τότε που το νερό δεν έφτανε μέχρι το σπίτι μας.
 .
vivliopolio2
Τα σημαντικότερα εκθέματα του χώρου ήταν φυσικά τα βιβλία, που όλα ανεξαιρέτως ήταν οικολογικού περιεχομένου.
Τρισδιάστατα βιβλία με ήχους ζώων και πουλιών, λογοτεχνικά βιβλία και παραμύθια, γνωστών συγγραφέων, που απευθύνονταν σε παιδιά αλλά και πολλά επιστημονικά βιβλία, εγκυκλοπαίδειες και επίκαιρα περιοδικά με θέματα περιβαλλοντικής ευαισθητοποίησης για ενήλικες που είναι ικανά να καλύψουν και τους πιο απαιτητικούς αναγνώστες.
Καθίσαμε στο παραδοσιακό αναγνωστήριο και ξεφυλλίσαμε αρκετά από αυτά. Οι εικόνες, τα θέματα, οι ήχοι ήταν πολύ ενδιαφέροντα. Η μόνη δυσκολία που αντιμετωπίσαμε, ήταν η επιλογή μας σχετικά με το ποια βιβλία από όλα όσα είδαμε, θα αγοράζαμε σαν δώρα για την οικογένειά μας και τους φίλους μας.

Στον ίδιο χώρο από όσο μας ενημέρωσαν γίνονται προβολές ταινιών, διεξάγονται διαλέξεις, συζητήσεις και σεμινάρια, παρουσιάσεις βιβλίων και δημιουργικές δραστηριότητες σε εργαστήρια για παιδιά, πάντα με ανακυκλώσιμα υλικά. Παράλληλα ο χώρος λειτουργεί ως κέντρο κατάρτισης εθελοντών.
Κυριότερος στόχος όλων αυτών των δραστηριοτήτων είναι η περιβαλλοντική και κοινωνική ευαισθητοποίησης του κοινού.

Το Βιβλιοπωλείο της Γης υποστηρίζεται από μια νέα ελληνική Μη Κερδοσκοπική Οργάνωση, την «Οργάνωση Γη» που δημιουργήθηκε με σκοπό να αναπτύξει δράσεις περιβαλλοντικής ενημέρωσης και εκπαίδευσης των μελών της, καθώς και δραστηριότητες που αφορούν την προστασία της φύσης και την βελτίωση του περιβάλλοντος.
Σας προτείνουμε να επισκεφτείτε τον όμορφο αυτό χώρο και να περάσετε μερικές ευχάριστες και δημιουργικές ώρες στο αναγνωστήριό του.

Γεωργία Νικητέα, EcoView.gr

Thursday, 14 July 2011

Έχουμε και γόνο* καλαμάρι
Ελάχιστα Επιτρεπόμενα Μεγέθη

* Ο γόνος είναι ψάρι που αλιεύθηκε σε μικρή ηλικία, πριν φτάσει στο στάδιο της αναπαραγωγής.

Πώς ένα προϊόν παρανομίας φτάνει στο πιάτο μας. 
Κι εμείς το τρώμε ευχαρίστως!
-Τώρα έχει... Σε λίγα χρόνια όμως;
Δεν φταίνε μόνον οι ψαράδες και ο εστιάτορας
που ψαρεύουν και μαγειρεύουν γόνο.
Φταίνε και οι καταναλωτές.
«Έχουμε γόνο, καλαμάρι και μαρίδα», λέει ο εστιάτορας περήφανος και μάλιστα το γράφει και στον κατάλογο. Ξερογλείφεται η παρέα και παραγγέλνει. Το ότι είναι παράνομη η αλίευση γόνου δεν φαίνεται να ενοχλεί κανέναν. 
Να ικανοποιήσουμε τη λαιμαργία μας με οποιοδήποτε κόστος.

Μπορεί στο τραπέζι να ακουστεί καμιά αδύναμη φωνούλα πως «δεν είναι σωστό αυτό, αλλά πάει, τώρα ψαρεύτηκαν τα ψαράκια τι να κάνουμε;». Και εκεί τελειώνει η όποια αντίδρασή μας.  
Έρχεται η πιατέλα με τον τηγανισμένο γόνο και ένα πέπλο αδιαφορίας για την καταστροφή που συντελείται σκεπάζει τους πάντες. Το γαστρονομικό έγκλημα γίνεται μπροστά στα μάτια μας και όποιοι αντιδρούν

Μια μοναδική περιοχή για τα δελφίνια
Striped dolphin

Κορινθιακός: Θεωρείται παγκοσμίως ξεχωριστός τόπος καθώς εκεί ζευγαρώνουν ζωνοδέλφινα με κοινά δελφίνια

Κάθε είδος δελφινιού έχει ξεχωριστά χαρακτηριστικά και κάθε δελφίνι τη δική του... ηχητική υπογραφή.
Στην Ελλάδα μάλιστα τα δελφίνια διεκδικούν και μια παγκόσμια πρωτοτυπία. Σύμφωνα με το ευρωπαϊκό πρόγραμμα Life «Θάλασσα» - υλοποιείται από την MOm και το WWF Ελλάς σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Κητολογικών Ερευνών Πέλαγος και το Tethys Research Institute - στον Κορινθιακό κόλπο συναντώνται τα ζωνοδέλφινα, αποκλειστικά σε μεικτές ομάδες με τα σταχτοδέλφινα και τα κοινά δελφίνια.
Σε άλλες περιοχές του κόσμου, αυτό συμβαίνει μόνο περιστασιακά. Ο Κορινθιακός είναι πιθανότατα η μοναδική περιοχή στον κόσμο, όπου ένας πληθυσμός ζωνοδέλφινων ζει σε κλειστό κόλπο, απομονωμένος από άλλες πελαγικές περιοχές. Τα μεγάλα και απότομα βάθη - φτάνουν μέχρι τα 930 μέτρα - δημιουργούν ένα τέλειο κλειστό οικοσύστημα.
Στον Κορινθιακό όμως οι επιστήμονες κατέγραψαν και μια ακόμη πρωτοτυπία, σύμφωνα με τον θαλάσσιο βιολόγο και υπεύθυνο θαλάσσιου περιβάλλοντος στο WWF Ελλάς κ. Γιώργο Παξιμάδη. Μόνο εκεί τα ζωνοδέλφινα ζευγαρώνουν με κοινά δελφίνια και προκύπτουν υβρίδια.
Τα ζωνοδέλφινα (
Stenella coeruleoalba) με μέσο μήκος 1,65 μέτρα είναι τα μικρότερα παγκοσμίως. Πρόκειται για...

Δροσερό σπίτι το καλοκαίρι

Απλοί τρόποι για να μειώσετε την εσωτερική θερμοκρασία του σπιτιού χωρίς μεγάλο κόστος
Τις ζεστές ημέρες, τα καυτά μεσημέρια του καλοκαιριού, το όνειρο κάθε Αθηναίου, και δη εκείνου που δεν ζει δίπλα σε …κήπο και πισίνα, είναι το δροσερό σπίτι.

Δροσερό σπίτι: Συμβουλές και λύσεις
με χαμηλό κόστος

Αν ψάχνετε τρόπους να νικήσετε τις υψηλές θερμοκρασίες και δεν έχετε την τύχη να ζείτε σε βιοκλιματικό σπίτι, ακολουθήστε μικρές συμβουλές, που θα μετατρέψουν τον χώρο σας σε μικρή όαση, στο τσιμέντο της πόλης.
Τα αιρ κοντίσιον είναι αποτελεσματικά, αλλά δεν αγαπούν το περιβάλλον. 
Οι ανεμιστήρες οροφής θεωρούνται ιδανική λύση, καθώς μπορούν να μειώσουν τη θερμοκρασία... 

Wednesday, 13 July 2011

Βουτιά στα βάθη της στοιχειωμένης λίμνης - Vouliagmeni Lake and Health Spa

Οι ηλικιωμένες γυναίκες που βουτούν αμέριμνες στη Λίμνη της Βουλιαγμένης ίσως δε γνωρίζουν για τη νεράιδα η οποία, σύμφωνα με το θρύλο, παγιδεύει στο βυθό τα παλικάρια. Γνωρίζουν όμως πόσο ευεργετικά για την υγεία είναι τα νερά της, γι’ αυτό την επισκέπτονται χειμώνα καλοκαίρι.

Λίμνη Βουλιαγμένης: Βουτιά στον θρύλο

Εξάλλου η λίμνη είναι κοντά στην Αθήνα. Μόλις 21 χιλιόμετρα έξω από την πόλη, και ξαφνικά βρίσκεσαι σ’ ένα επιβλητικό τοπίο με λαβυρίνθους από υπόγεια σπήλαια, υποβρύχιες σήραγγες και καρστικούς σχηματισμούς (χαρακτηριστικές γεωμορφές σε ανθρακικά πετρώματα).
Ίσως είναι παράδοξο το γεγονός ότι παρ’ όλη την εγγύτητά της στο κλεινόν άστυ, η Λίμνη της Βουλιαγμένης δεν αναφέρεται σε κανένα αρχαίο κείμενο. 
Οι αρχαίοι συγγραφείς δείχνουν να την αγνοούν. 
Πρόκειται για μυστήριο που εντείνει η ίδια η λέξη «Βουλιαγμένη», η οποία παραπέμπει στο φαινόμενο της καθίζησης. 
Η αρχαία ονομασία της περιοχής δε συνδέεται με τη γεωλογία, αφού ονομαζόταν «Ζωστήρ», ζώνη, ονομασία που προέρχεται προφανώς από τη μορφολογία του κλειστού κόλπου της Βουλιαγμένης. Εκεί βρισκόταν και το Ιερό του Ζωστήρος Απόλλωνα, το οποίο ιδρύθηκε τον 6ο αιώνα π.Χ.

Πέραν αυτού οι αρχαιολόγοι δεν έχουν ανακαλύψει μέχρι σήμερα κανένα άλλο εύρημα. 
Σε τι οφείλεται η απουσία άλλων ευρημάτων; Οι υποθέσεις των γεωλόγων δίνουν την απάντηση. Η λίμνη σχηματίστηκε μεταγενέστερα, πιθανότατα στους χριστιανικούς χρόνους, όταν κατέρρευσε η οροφή ενός τεράστιου υπόγειου σπηλαίου εξαιτίας κάποιου σεισμού. Στην εποχή της Τουρκοκρατίας η λίμνη αναφέρεται με το όνομα «Βουλιασμένος» ή "Καράτσι", το οποίο σημαίνει «μαύρο νερό».

Ιαματικά λουτρά
Όταν το 1889 ο καθηγητής χημείας Αναστάσιος Χρηστομάνος έκανε την πρώτη απόπειρα περιγραφής της λίμνης, σημείωσε τις ιαματικές ιδιότητες των νερών της. Τα ιαματικά λουτρά βρίσκονται σε απόσταση μόλις πενήντα μέτρων από την παραλία και σαράντα μέτρων κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, επί της οδού Αθηνών-Σουνίου. Η θερμοκρασία τους κυμαίνεται μεταξύ 20 και 27 βαθμών Κελσίου καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Το νερό περιέχει άλατα, μέταλλα, κυρίως υδρόθειο, ενώ είναι ελαφρώς ραδιενεργό. 
 Οι ιαματικές ιδιότητες της λίμνης συμβάλλουν σημαντικά στη θεραπεία των ρευματικών, των γυναικολογικών και των δερματικών παθήσεων, για παράδειγμα, αρθρίτιδες, συνδεσμικά προβλήματα, εκζέματα αλλά και πονοκεφάλους.

Ο «αυτοκράτορας»
To 1988 ξεκίνησε το πρόγραμμα εξερεύνησης και χαρτογράφησης του σπηλαίου της Βουλιαγμένης, υπό την αιγίδα του σπηλαιολογικού τομέα του υπουργείου Πολιτισμού, με χρηματοδότηση του Δήμο Βουλιαγμένης.
Οι έρευνες είναι σύνθετες και περιλαμβάνουν μελέτη της γεωλογίας του σπηλαίου, χημικές αναλύσεις του νερού και αεροφωτογραφίες της περιοχής. Οι σπηλαιοκαταδύσεις είναι ο πιο σημαντικός τομέας. Δεν είναι τυχαίο το ότι επικεφαλής τους τέθηκε ο Ελβετός Ζαν Ζακ Μπολάνζ, πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Σπηλαιοδυτών. Η μακρόχρονη πείρα του στο συγκεκριμένο τομέα τον αντάμειψε με το χαρακτηριστικό παρατσούκλι «ο αυτοκράτορας», το οποίο του έδωσαν οι συνεργάτες του. 
Στην πρώτη του κιόλας κατάδυση ανακάλυψε σε βάθος τριάντα μέτρων ένα στενό πέρασμα το οποίο οδηγεί σε μια υποβρύχια αίθουσα χωρητικότητας 1.200.000 κυβικών μέτρων. Οι έρευνες ξεκίνησαν στη σκιά ενός ατυχήματος, όταν δύο δύτες έχασαν τη ζωή τους κατά τη φάση της αποσυμπίεσης λίγα μόλις μέτρα πριν από την επιφάνεια. Τα πτώματά τους δε βρέθηκαν ποτέ. Αιτία του θανάτου τους δεν ήταν βέβαια τα φαντάσματα για τα οποία μιλούν οι παλιότεροι κάτοικοι της Βουλιαγμένης, αλλά ένα δυνατό ρεύμα που εμφανίζεται κατά καιρούς στο άνοιγμα του σπηλαίου και προκαλεί μικρές δίνες στο νερό.

Σταλαγμίτης - μνημείο
Η περιοχή άρχισε να αποκαλύπτει σταδιακά το αληθινό της πρόσωπο: ένα σύνθετο σύστημα καρστικών σπηλαίων με υπόγεια νερά που κυλούν διαμέσου του ορεινού όγκου του Υμηττού. Η φυσική θερμότητα των νερών αυτών προδίδει μία ακόμα σημαντική πληροφορία: σε πολύ μεγάλο βάθος τα σπήλαια συνδέονται με το ηφαιστειακό τόξο που διατρέχει τα ελληνικά νησιά.
Οι οχτώ συνολικά αποστολές έχουν φέρει μέχρι σήμερα στο φως κι άλλες συναρπαστικές πληροφορίες. Από τη μελέτη των αεροφωτογραφιών διαπιστώθηκε μια σειρά από τέσσερα βυθίσματα ή δολίνες καθώς και δύο μεγάλα βάραθρα: το γερμανικό και το ανεξερεύνητο Πηγάδι του Διαβόλου. "Το σπήλαιο αναπτύσσεται μέσα από μεσοζωικούς κρυσταλλικούς ασβεστόλιθους, οι οποίοι έχουν αρκετά κενά εξαιτίας της χημικής διάλυσης του πετρώματος", διευκρινίζει ο Βασίλης Γιαννόπουλος από το υπουργείο Πολιτισμού. Μάλιστα κατά τη διάρκεια της τελευταίας εξερευνητικής κατάδυσης ο Λουίτζι Καζάτι, στενός συνεργάτης του Μπουλάνζ, ανακάλυψε έναν τεράστιο σταλαγμίτη, ο οποίος αποτελεί το βαθύτερο καρστικό σχηματισμό στην Ελλάδα. Το γεωλογικό αυτό μνημείο βρίσκεται σε βάθος 105 μέτρων, περίπου 730 μέτρα από την είσοδο του σπηλαίου. Αυτή η ανακάλυψη άλλαξε ολοκληρωτικά τη θεωρία για τον πρόσφατο σχηματισμό της Μεσογείου. Ο λόγος; Οι σταλακτίτες δε δημιουργούνται ποτέ κάτω από την επιφάνεια του νερού.

Σήραγγα-ρεκόρ
Στην περιοχή υπάρχουν συνολικά 14 διαφορετικές υπόγειες σήραγγες. Η μία απ’ αυτές είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο. Έχει μήκος 800 μέτρα, πλάτος από 60 έως 150 μέτρα, ενώ το βάθος της είναι κατά μέσο όρο τα 80 μέτρα. Οι βυθισμένοι διάδρομοι έχουν συνολικό μήκος 4,3 χιλιόμετρα.
Οι ερευνητικές αποστολές και τα πρώτα επιστημονικά συμπεράσματα ήταν αρκετά για να εξάψουν τη φαντασία αρκετών ερασιτεχνών δυτών. Γύρω από τη Λίμνη της Βουλιαγμένης έχει πλεχτεί ένας μύθος που οφείλεται στην εξαιρετική ορατότητα, στο βάθος, στη θερμοκρασία του νερού και φυσικά στην ομορφιά της. Μέσα όμως σ’ έναν τέτοιο λαβύρινθο από σήραγγες ακόμα κι ένας πεπειραμένος δύτης κινδυνεύει να χάσει τον προσανατολισμό του. «Η σπηλαιοκατάδυση, σε σχέση με τις θαλάσσιες καταδύσεις, διαφέρει όπως η μέρα με τη νύχτα. Μπαίνοντας σ’ ένα σπήλαιο κάποιοι άπειροι δύτες χάνουν το δρόμο του γυρισμού, με αποτέλεσμα να πεθαίνουν», επισημαίνει ο Βασίλης Γιαννόπουλος. Αποτέλεσμα αυτής της απειρίας ήταν να χάσουν τη ζωή τους οχτώ δύτες. Θανάσιμα λάθη τους ήταν η μη εξοικείωση με το υποβρύχιο περιβάλλον των σπηλαίων και ο ελλιπής εξοπλισμός. Οι περισσότεροι δε διέθεταν ούτε καν το "μίτο της Αριάδνης", ένα νάιλον σκοινί που δένουν οι σπηλαιοδύτες στην είσοδο του σπηλαίου για να μη χάνονται στους υπόγειους λαβυρίνθους. Το 1995 τα σπήλαια έκλεισαν για το κοινό, προς αποφυγή ατυχημάτων. Από τότε επιτρέπονται μόνο οι καταδύσεις για επιστημονικούς σκοπούς.

Ακόμα και οι έμπειροι σπηλαιοδύτες δε διέφυγαν αυτό τον κίνδυνο. Ο Ελβετός Αρν Ονταλίκ, μέλος της αποστολής, εγκλωβίστηκε στη σήραγγα αφού «χτυπήθηκε» από τη μέθη των δυτών, η οποία προκαλείται από το άζωτο. «Ξαφνικά αισθάνθηκα ότι ήμουν δεμένος με αόρατα σχοινιά, παγιδευμένος σ’ ένα κρυστάλλινο κενό. Τότε κατάλαβα γιατί οι άτυχοι δύτες δε βγήκαν ποτέ από εκεί μέσα». Και συνεχίζει: «Η βαθιά νάρκωση και το αχανές τούνελ μού δημιούργησαν σύγχυση. Αμέσως έχασα την αίσθηση του βάθους και της απόστασης κι έπεσα σε ζάλη». Ο Ονταλίκ σώθηκε χάρη στην πείρα του αλλά και γιατί χρησιμοποίησε τη φιγούρα ενός άλλου δύτη ως σημείο αναφοράς μέσα στον υπόγειο λαβύρινθο.

Από το τεύχος Νο 29, Ιούνιος 2002, σελ. 32

Thursday, 7 July 2011

Τα μυστικά του Εθνικού Κήπου

Ποιες παρεμβάσεις προβλέπει η έρευνα του ΕΜΠ για την παιδική χαρά, τον ζωολογικό και τον βοτανικό κήπο
Η έγκριση της έρευνας του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (ΕΜΠ) από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού έδωσε το πράσινο φως για την αλλαγή του προσώπου, την αναβάθμιση των υποδομών του Εθνικού Κήπου.

Νέες ελαφρές κατασκευές, καινούργια ρείθρα, πέργκολες και γέφυρες, κρήνες και δεξαμενές νερού, προσφέρουν πράσινη ανάσα, υψηλής αισθητικής αξίας, στην πυκνοδομημένη πόλη της Αθήνας.
Οι ερευνητές του ΕΜΠ θέλουν τον Κήπο ανοιχτό για όλους, με δυνατότητες ξενάγησης - ακουστικής πλοήγησης, ισχυρή παρουσία νερού αλλά και μυθικού δεινόσαυρου στην παιδική χαρά, επαναλειτουργία του Βοτανικού Μουσείου, εξελιγμένη μορφή του ζωολογικού κήπου, καθώς και μετεγκατάσταση των Ευζώνων, στην ευρύτερη περιοχή του Ζαππείου. Το έργο θα χρηματοδοτηθεί από την Περιφέρεια Αττικής, η οποία αποφάσισε να προχωρήσει στην αναμόρφωση του Εθνικού Κήπου με πρωτοβουλία του περιφερειάρχη, κ.Γιάννη Σγουρού.

Όποιος έχει περιπλανηθεί έστω και μια φορά στα μονοπάτια του Εθνικού Κήπου, θα ξεφύλλιζε με έκπληξη τη μελέτη που έχει εκπονήσει το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, για την ανανέωση του προσώπου του πολιτικού και ιστορικού αυτού μνημείου, ηλικίας 150 ετών.
Λαβύρινθοι και πράσινα «σαλόνια»
Οι ιδέες που υπόσχονται να αναβαθμίσουν την εσωτερική του όψη, «ακουμπούν» σε λαβύρινθους, πράσινα σαλόνια και ξέφωτα, γλυπτά και κρήνες. Ολα αυτά σε ένα μικροσύμπαν αριστοτεχνικά σχεδιασμένο, από την πρώτη κιόλας στιγμή της ύπαρξής του.
Πώς μπορεί, άραγε, να παρέμβει κανείς σε ένα πραγματικό αρχιτεκτόνημα;
Οκτώ μήνες ερευνητικής προσπάθειας αφιερώθηκαν κυρίως στην κατανόηση της λογικής σύλληψης του Κήπου, από τον γάλλο κηποτέχνη Φρανσουά Λουί Μπαρό - ομολογούν οι ερευνητές.

Διαμορφωμένος κατά τέτοιον τρόπο ώστε να προσφέρει την ψευδαίσθηση του περιπάτου σε έναν χώρο πολύ μεγαλύτερο, ο Εθνικός Κήπος προσφέρεται για να… χαθεί κανείς.

Στη δαιδαλώδη πορεία του, απορροφούν τον επισκέπτη οπτικές εκπλήξεις, ενδιαφέροντες περίπατοι, θεάσεις έξω από τον Κήπο, σε σημαντικά ιστορικά και φυσικά σημεία της Αθήνας.

Στην πάροδο του χρόνου, και με τη θηριώδη ανάπτυξη των δέντρων, η θέα μειώθηκε, σε κάποια σημεία χάθηκε οριστικά.
Παρά το γεγονός ότι οι ερευνητές επιχειρούν να προσδώσουν στον Κήπο την αρχική του όψη, και - είναι αλήθεια - το σωζόμενο σχέδιο του Μπαρό προβλέπει πολύ λιγότερη φύτευση, εν τούτοις δεν προτείνουν την κοπή ούτε ενός δέντρου.

Η δημόσια χρήση του αλλά και η αυξημένη ευαισθησία προς τον φυτικό πληθυσμό, απαγορεύουν μία τέτοια κίνηση, στην Αθήνα του τσιμέντου.
Ο έλεγχος του βλέμματος
Ο Κήπος διέπεται από σκηνοθετική λογική, το βλέμμα του επισκέπτη μετατρέπεται σε μέσο πλοήγησης, προσανατολισμού και απόλαυσης.
Βασικός γνώμονας του αρχικού σχεδιασμού του, ο έλεγχος του βλέμματος, κατευθύνοντας το είτε προς τα πάνω, όπως συμβαίνει με τα ξέφωτα, είτε σε συγκεκριμένα σημεία, όπως στα μονοπάτια με θέα τον Λυκαβηττό.
Η λογική αυτή διέπει και τον τρόπο φύτευσης του πρασίνου: άλλοτε σε πράσινα «δωμάτια», άλλοτε σε συστοιχίες, γραμμικά φυτεμένων δέντρων, και άλλοτε στα πλευρά μίας πορείας, αφήνοντας εκτεταμένες περιοχές θέασης.
«Η διαδοχική έλξη της προσοχής από το ένα θέμα στο άλλο, καθοδηγεί την κίνηση του επισκέπτη μέσα στον Κήπο», επισημαίνει ο κ. Γ. Παρμενίδης, καθηγητής Αρχιτεκτονικής στο Πολυτεχνείο.
«Η προσοχή μπορεί να αποσπασθεί με ένα γλυπτό, ή την παρουσία ενός σπάνιου, εξωτικού φυτού».

Το σχέδιο δεν προβλέπει φυτεύσεις νέων δέντρων. Τα υφιστάμενα έχουν εξάλλου τοποθετηθεί κατόπιν μελέτης, καθοδηγούν τις διαδρομές, υποδύονται τις πόρτες και τους τοίχους του Κήπου. 

Τα νερά των Βερσαλλιών
Οι ερευνητές επιχειρούν να φρεσκάρουν το πρόσωπο του Κήπου, με την ελάχιστη δυνατή παρέμβαση: ελαφρές κατασκευές, πέργκολες, στέγαστρα, γέφυρες, δάπεδα και ρείθρα, φυλάκια εισόδων, κρήνες και δεξαμενές νερού, σημάνσεις και περίφραξη.
Όπως οι κήποι στις Βερσαλλίες οφείλουν την ύπαρξή τους στα θαυμαστά για την εποχή τους υδραυλικά έργα, έτσι και ο Εθνικός Κήπος χρωστάει πολλά στο Πεισιστράτειο Υδραγωγείο.

Λίγοι ίσως γνωρίζουν ότι αρδεύεται από αυτό το σημαντικό αν και αφανές μνημείο, κάτω από την επιφάνεια της αττικής γης.
Οι ερευνητές διαμορφώνουν σήμερα ρείθρα, ανοιχτά κανάλια, για το πότισμα του πρασίνου, δίδοντας τεράστια βαρύτητα και στο ακουστικό ερέθισμα του κελαρυστού νερού.

Αξιοποιούν τα ρείθρα - άλλοτε διευρύνοντάς τα, και άλλοτε αλλάζοντας απλώς το χρώμα τους - στην προσπάθεια να επισημάνουν περιοχές.

Όσον αφορά στην επίπλωση - τον υφιστάμενο εξοπλισμό του Κήπου, προβλέπεται η συντήρηση συνολικά 115 αντικειμένων, στα οποία περιλαμβάνονται καθίσματα, κάδοι, μεταλλικές κατασκευές, στέγαστρα.
Παράλληλα, σχεδιάζεται η απομάκρυνση 556 αντικειμένων - καθίσματα, σημάνσεις, κάδοι, φωτιστικά, φυλάκια εισόδου. Πρόκειται κυρίως για σύγχρονες αποσπασματικές επεμβάσεις, κυρίως των τελευταίων δεκαετιών, που δεν συνάδουν με το επιδιωκόμενο τελικό αποτέλεσμα.

Η ιστορική ταυτότητα του Εθνικού Κήπου
Το όραμα της Αμαλίας δεν ήταν να δημιουργήσει έναν κήπο ανακτόρων, αλλά έναν βοτανικό κήπο και ένα δημόσιο πάρκο. Η ίδια επέβλεψε στενά τόσο τον σχεδιασμό όσο και την υλοποίησή του, κατά την περίοδο 1839 - 1862.

Ο σχεδιασμός του ακολουθεί το αγγλικό πρότυπο κηποτεχνίας, προσαρμοσμένο στο θερμό ελληνικό κλίμα - με πιο πυκνή φύτευση, για παράδειγμα, έτσι ώστε να υπάρχουν σκιεροί περίπατοι.
«Ο Κήπος είναι πρωτίστως πολιτικό μνημείο, καθώς αποτέλεσε μια πρώτη δήλωση συμμετοχής στον τοπιακό πολιτισμό της Δυτικής Ευρώπης», τονίζει ο κ. Κ. Μωραίτης, αναπληρωτής καθηγητής Αρχιτεκτονικής στο ΕΜΠ.

Ο θεσμικός ρόλος του Κήπου άλλαξε το 1923, όταν χαρακτηρίσθηκε κρατικό και δημόσιο πάρκο, και μετονομάσθηκε από «βασιλικό» σε «εθνικό» κήπο.

Η επαφή με τα ζώα
Από τα πλέον δημοφιλή σημεία του Εθνικού Κήπου, ο ζωολογικός κήπος βαφτίζεται σε Χώρο Φιλοξενίας Οικόσιτων Ζώων.
Απόλυτα εναρμονισμένος με τη λογική του αγροτικού σκηνικού, προωθεί την επαφή των παιδιών με τα ζώα, μετατρέποντας την περιήγηση στον Κήπο σε εμπειρία για τους λιλιπούτειους κατοίκους της πόλης.
Οι επισκέπτες θα προσεγγίζουν με τρόπο φυσικό την περιοχή των ζώων. Το μοναδικό κλουβί που διατηρείται είναι το κλουβί των λιονταριών, λόγω της ιδιότυπης μεταλλικής κατασκευής του, και του αισθητικού - ιστορικού ενδιαφέροντος που παρουσιάζει - θα χρησιμεύσει ως κλουβί μικρών πουλιών.
Οι ερευνητές προτείνουν ένα ιδιότυπο φράγμα, ξύλινο, με κυματοειδή μορφή, ή μία χαμηλή γέφυρα που να επιτρέπει την κίνηση του επισκέπτη σε υπερυψωμένο επίπεδο, αλλά και φύτευση σε ενδιάμεσους χώρους με στόχο τη δημιουργία όσο το δυνατό πιο φυσικού περιβάλλοντος, καταρχήν για τα ίδια τα ζώα και τα πτηνά.

Η παιδική χαρά
Ο νέος σχεδιασμός την επεκτείνει, εμπλουτίζοντας τη με παιχνίδια, κατασκευές, άφθονο νερό που ρέει ηχηρά.

Ο χώρος «ανοίγει» προς τα ανατολικά, κατά 380 τ.μ., έτσι ώστε να περιλαμβάνει τμήμα με υψηλό πράσινο, το οποίο θα λειτουργεί ως χώρος «κρυφτού».

Προστίθενται κούνιες, τραμπάλες, παιχνίδια για παιδιά με ειδικές ανάγκες, ενώ υπάρχουν σκέψεις και για ακουστικά παιχνίδια.

Σύμφωνα με την κυρία Αριάδνη Βοζάνη, επίκουρη καθηγήτρια Αρχιτεκτονικής, στον χώρο δεσπόζει μία αυτόνομη κατασκευή, με τη μορφή ενός μυθικού ζώου, του δεινόσαυρου.

Το παιχνίδι, με ύψος όχι πάνω από 2.20 μέτρα και συνολική επιφάνεια 58 τ.μ., θα λειτουργεί σαν σήραγγα, αφού τα παιδιά θα μπορούν να εισέλθουν και να εξέλθουν από διαφορετικά σημεία, ενώ στην επιφάνεια του περιβλήματος, σχεδιάζονται τρεις τσουλήθρες, που προσεγγίζονται από ειδικά διαμορφωμένη ράμπα.

Δεν αποκλείεται να υπάρχει μεταλλικό πλέγμα, που να επιτρέπει την αναρρίχηση φυτών, προκαλώντας διαφορετικές ποιότητες φωτισμού στο εσωτερικό του παιχνιδιού.

Οι γονείς θα έχουν δυνατότητα να εποπτεύουν τα παιδιά, από καθιστικό γλυπτό, αλλά και μεταλλικά καθίσματα που θα τοποθετηθούν στον χώρο.
Απέναντι από την κύρια είσοδο, κατασκευάζεται επιφάνεια περίπου 100 τ.μ., με ξύλινο δάπεδο, ως συνεχές καθιστικό, με κυμαινόμενο ύψος, προσφέροντας στο σώμα του παιδιού τη δυνατότητα να την οικειοποιείται σε διαφορετικές στάσεις.

Σε συγκεκριμένες περιοχές του τοποθετούνται παιχνίδια για μικρά παιδιά, με κυρίαρχο έναν ιστό αναρρίχησης.

Σε άλλο σημείο, προβλέπεται κεκλιμένη επιφάνεια κύλισης των παιδιών. Το σκάμμα με άμμο που υπάρχει και σήμερα, νοτιοδυτικά, διατηρείται, συνδυαστικά με δυο δεξαμενές νερού, βάθους 20 εκατοστών.

Παράλληλα, η παιδική χαρά θα επικοινωνεί οπτικά με το πράσινο πλάτωμα, γνωστό και ως «βράχο της Αμαλίας». Η μελέτη αντικαθιστά τη σημερινή περίφραξη με μία αβαθή δεξαμενή νερού, ως φυσικό όριο.

Το Βοτανικό Μουσείο
Σχεδιάζεται η επαναλειτουργία του Βοτανικού Μουσείου στο νεοκλασικό οίκημα της εποχής του Γεωργίου του Α΄, οίκημα που έχει υποστεί πλήθος παρεμβάσεων ανάλογων προς τις χρήσεις που του επιφυλάχθηκαν.

Μετά τις εργασίες συντήρησης του ιστορικού κτιρίου, στο ισόγειο θα λειτουργεί η υποδοχή του κοινού, και ο χώρος ενημέρωσης με ψηφιακές οθόνες σε θέματα ιστορίας του Κήπου και του Βοτανικού Μουσείου.

Επίσης, ορίζεται χώρος με δυο θέσεις εργασίας για το προσωπικό, που θα ξεναγεί τους επισκέπτες και θα επιβλέπει τον χώρο.

Στον όροφο, έχει σχεδιαστεί ο εκθεσιακός χώρος. Η αλλαγή του δαπέδου με δρύινο γραμμικό παρκέ, η περιμετρική λειτουργία όλων των παραθύρων, η γεωμετρία της στέγης ευνοούν τη δημιουργία ενιαίου και δημόσιου χαρακτήρα χώρου.

Τα εκθέματα αναρτώνται από τους τοίχους, ή τοποθετούνται σε οριζόντιες προθήκες, των οποίων οι βάσεις είναι οι αρχειοθήκες του Μουσείου.

Στο Ζάππειο οι Εύζωνοι
Οι ερευνητές αναγνωρίζουν ότι η Προεδρική Φρουρά αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της εικόνας του Εθνικού Κήπου, δεν κρύβουν ωστόσο το σχέδιο μετεγκατάστασης τους στην ευρύτερη περιοχή του Ζαππείου, έτσι ώστε ο χώρος της Προεδρικής Φρουράς να προστεθεί στον Κήπο, από τον οποίο και είχε αποσπασθεί.

Η λύση μεταφοράς στο κτίριο της Πυροσβεστικής, επί της οδού Μουρούζη, πίσω από τα παλαιά Ανάκτορα, δεν φαίνεται να ευδοκιμεί. Το συγκρότημα στο οποίο στεγάζονται σήμερα, πάντως, χρονολογείται από τη δεκαετία του '70.

Κήπος ανοιχτός για όλους
Από τις ενδιαφέρουσες προτάσεις, που έχει διατυπώσει το ΕΜΠ, είναι αυτή της ακουστικής πλοήγησης για τους επισκέπτες του Εθνικού Κήπου - με ακουστικά προς ενοικίαση στις πύλες εισόδου.

Σε μία πιο φιλόδοξη προοπτική, ο Κήπος θα μπορούσε να είναι μόνο τμήμα μιας εκτενέστερης πορείας ακουστικής ξενάγησης που θα ξεκινούσε από τα Παραϊλίσια Ιερά και θα κατέληγε στο Λύκειο του Αριστοτέλους.
Η πρόταση αυτή αφορά, φυσικά, όλους τους περιηγητές, θα ήταν ωστόσο απείρως χρήσιμη σε τυφλά ή μειωμένης όρασης άτομα.
Ειδικά για την κατηγορία αυτή ατόμων με αναπηρία, οι ερευνητές έχουν προβλέψει οδηγούς όδευσης, παράλληλα προς τα ρείθρα, τα οποία οδηγούν σε βασικές στήλες πληροφόρησης.
Οι στήλες σήμανσης των βασικών διαδρομών θα περιλαμβάνουν φωτισμό ασφαλείας, μεγαφωνική εγκατάσταση, σύστημα ενδοσυνεννόησης με σήμα κινδύνου, και το κυριότερο, υποδείξεις κατευθύνσεων κίνησης, με αναγραφή σε κανονική γραφή και σε γραφή του συστήματος Braille.

Χρήσιμες πληροφορίες
O Κήπος δεν θα κλείσει κατά τη διάρκεια των εργασιών.
Θα διατηρήσει μελλοντικά το ωράριο λειτουργίας του (Ανατολή - Δύση).
Δεν θα διατίθεται για νυκτερινές εκδηλώσεις.

το Βήμα